św. OSWALD z NORTHUMBRII
(ok. 604, Yeavering (?) - 642, Maserfield)
król i męczennik

patron: angielskiej rodziny królewskiej, krzyżowców, żniwiarzy

wspomnienie: 5 sierpnia

wszyscy nasi święci >>

Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętym:

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Urodził się ok. 604 r., prawdopodobnie w Yeavering, jako syn Etelfryda (orig. Æthelfrith) (zm. ok. 616), króla Bernicji, i Achy, z innego królewskiego rodu z Deira (oba te królestwa sąsiadowały z Northumbrią, jednym z hrabstw dzisiejszej Anglii). Był drugim z siedmiu braci.

Gdy Brytowie wywołali powstanie, w trakcie którego poległ jego ojciec, Oswald w wieku 12 lat musiał wraz z matką uciekać pod protekcję wuja Eochaid Buide, brata Achy, do Szkocji, na wyspę Iona, gdzie znajdował się sławny klasztor, założony przez św. Kolumbana (†597 r.). Tam Oswald zapoznał się z wiarą chrześcijańską i przyjął chrzest.

Tymczasem król Brytów Kadwalona (orig. Cadwallon) ap Cadfan  (zm. ok. 644, Heavenfield), który objął władzę w Northumbrii, zamordował brata Oswalda, Eanfryda (orig. Eanfrith) (590 – ok. 634), a kuzyna Osryka (orig. Osric) (zm. ok. 634) pokonał w bitwie, by w ten sposób pozbyć się potencjalnych rywali. Wszedł w posiadanie państwa w zasadzie pogańskiego. Rządził jednak krajem zaledwie rok, wezwany bowiem przez swoich zwolenników Oswald wkroczył w 635 r. do Northumbrii z garstką rycerzy i pod Heavenfield (pl. Niebiańskie Pole) zwyciężył Kadwalona, który padł na polu walki. Podanie głosi, że przed bitwą Oswald miał wizję św. Kolumbana, który przepowiedział mu z wycięstwo, i wystawił drewniany krzyż – pierwszy krzyż wzniesiony w tych stronach. Przy nim skupił swoich rycerzy, modląc się o zwycięstwo krzyża nad pogaństwem…

Po wstąpieniu na tron wprowadził chrześcijaństwo do ponownie zjednoczonej - z Bernicją i Deiry - Northumbrii. Sprowadzał z różnych stron kapłanów i zakonników, stawiał kościoły i fundował ośrodki parafialne. Osobiście bardzo pobożny sam tłumaczył przesłania sprowadzonych irlandzkich misjonarzy, którzy nie znali języka poddanych Oswalda…

Gorliwie w tej misji wspierali go zakonnicy z wyspy Iona. Wyróżniał się wśród nich św. Aidan, mianowany biskupem. Dla utrwalenia wiary Oswald założył drugi klasztor, na wyspie w Lindisfarne, o regule św. Kolumbana. Tam również powstała stolica biskupia, według bowiem zwyczaju irlandzkiego opaci byli równocześnie biskupami-ordynariuszami diecezji. Dokończono też budowę, rozpoczętą wcześniej, kościoła w Yorku.

Przysłużył się Anglii także tym, że zjednoczył w swoim kraju skłócone dzielnice (poza Kentem na południu i dominium króla Pendy (zm. 655, Winwaed), Mercją, w środkowej Anglii). Czcigodny Bede^III, 6 pisał, iż Oswald „połączył wszystkie narody i prowincje Brytanii, podzielone na cztery języki, czyli Brytów, Piktów, Szkodów i Anglów”.

Za małżonkę obrał sobie niejaką Cyneburgę (albo Kyneburgę), córkę Cynegilda (orig. Cenegils) (zm. ok. 643), panującego nad dzielnicą Wessex (ten, pod wpływem Oswalda, przyjął z rąk św. Birinusa, chrzest).

Na pół pogańscy możnowładcy poczuli się skutecznością działań chrystianizacyjnych Oswalda zagrożeni. Obawiali się, że zostaną pozbawieni dotychczasowych przywilejów, na korzyść „Cesarza całej Brytanii” („Bretwalda”^Bede), jak mawiano o Oswaldzie. Dlatego zmówili się z pogańskim Pendą i wypowiedzieli wojnę Oswaldowi.

W bitwie pod Maserfield (hrabstwo Shropshire) w 642 r. Oswald poległ, w wieku zaledwie 38 lat. Jego ostatnie słowa, unieśmiertelnione w znanym przysłowiu angielskim, świadczyły o duchowej trosce o swoich żołnierzy: „Boże, miej łaskę nad ich duszami, jak powiedział Oswald gdy padł”.

Ciało jego porąbano, a szczątki zawieszono na żerdziach. Wisiały na nich przez rok…

Po 8 latach wysiłków Oswalda na nowo, w tej części Anglii, zapanowało pogaństwo. Na szczęście nie miało to trwać długo, gdyż Northumbria powróciła niebawem na łono Kościoła. Posiew krwi króla-męczennika nie był daremny.

Kult św. Oswalda rozpowszechnili mnisi irlandzcy, nie tylko na wyspach brytyjskich, ale i w całej ówczesnej Europie. Ze czcią zebrali sprofanowane szczątki króla i rozmieścili je po swoich klasztorach.

Część z nich trafiła do Gloucester. Relikwia głowy została najpierw zawieziona do Bamburgh, po czym sprowadzono ją - według legendy za sprawą zuchwałej kradzieży - do Lindisfarne. Tam, z obawy przed najazdami Wikingów, złożono ją do trumny św. Katberta (orig. Cuthbert), którą w 998 r. przeniesiono do katedry w Durham. Znajdować się tam miała jeszcze w 1828 r., gdy otwarto trumnę Katberta…

Jego ręka, o której św. Aidan, poruszony łaskawością króla, miał powiedzieć całując ją: „Niech nigdy nie zaginie!” (w reakcji na rozdanie, pewnej Wielkanocy, całej żywności oraz srebrnej zastawy - po podzieleniu jej na części, potrzebującym zgromadzonym przed murami zamku, gdzie Oswald przebywał), przechowywana była, ponoć w stanie nienaruszonym, w kościele w Bamburgh, skąd – jeszcze w wiekach średnich – miano ją zabrać do Peterborough. Zaginęła, lub co bardziej prawdopodobne, została zniszczona w czasach reformacji…

Oswald stał się bohaterem wielu eposów rycerskich, popularnych zwłaszcza – dzięki irlandzkim misjonarzom - w Niemczech (na przykład w Miśni i Trewirze)…

Opracowanie oparto na następujących źródłach:

polskich:

• ILG
• Wikipedia.pl

angielskich:

• Catholic Encyclopedia
• Encyclopedia Brytannica
• Bamburgh Castle
• Lindisfarne
• Early British Kingdoms
• Old and Sold
• SQPN
• IrondeQuit
• Hefelfelth
• Wikipedia.en

włoskich:

• Santi e Beati