pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
św. WŁADYSŁAW
(1040, Kraków - 1095, Neutra)
król
patron: Węgier
wspomnienie: 2/3 lipca
Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętym:
Był synem Beli I, króla węgierskiego, i Rychezy, córki króla polskiego Mieszka II. Urodził się w 1040 r. w Krakowie, gdzie musiał uchodzić jego ojciec po nieskutecznej próbie rewolty przeciw kuzynowi, św. Stefanowi I.
W 1048 r. rodzina wróciła na Węgry a Bela otrzymał, z rąk brata, króla Andrzeja I, jedną trzecią państwa we władanie (łac. "Tercia pars Regni"). Bracia do czasu współpracowali razem, próbując obronić niezależność Węgier wobec żądań cesarza niemieckiego Henryka III.
W następnych latach sytuację na Węgrzech zdominowała polityka dynastyczna. Andrzej I pragnął osadzić na tronie swego syna, Solomona, który jednakże był młodszy od dzieci Beli, m.in. Władysława. A w tamtych czasach najstarszy z pretendentów do tronu miał do niego prawo. Andrzeja wspierał cesarz niemiecki natomiast Bellę wojska polskie. Zmagania stron trwały nawet po śmierci dwóch antagonistów, Andrzeja w 1060 r. i Beli trzy lata później. Po przeciwnych stronach stanęli Solomon i trzej synowie Beli: Geza, Władysław i Lampert.
Walki trwały, ze zmiennym szczęściem, przez ponad 10 lat. W międzyczasie synowie Beli w 1063 r. uciekać musieli do Polski, pod skrzydła Bolesława Szczodrego w Krakowie (Gall Anonim pisał, że Władysław: „pod względem obyczajów i stylu życia stał się niejako Polakiem”). Wkrótce powrócili i zmagania trwały dalej. Wreszcie w 1074 r. wojska synów Beli, wspomagane jednostkami polskimi i czeskimi pokonały pod Mogyoródem rycerstwo zgromadzone pod sztandarami Solomona, wspierane przez posiłki niemieckie nadesłane przez cesarza Henryka IV.
Geza, najstarszy z braci, został przy poparciu rycerstwa obrany królem Węgrów. Wszelko trzy lata później umarł i tron po nim objął Władysław. Koronowany został prawdopodobnie koroną przysłaną przez cesarza bizantyjskiego Michała VII, ponieważ korona węgierska ciągle znajdowała się w posiadaniu Solomona.
Ale już od początku niełatwe były to rządy. Wprawdzie Solomon wkrótce zawarł pokój i zrzekł się korony ale niebawem zbuntował się. Udało się go pokonać i aresztować w zamku w Wyszegradzie. W 1083 r. z okazji kanonizacji Stefana I Węgierskiego (przodka Władysława, wyniesionego, dzięki jego staraniom, do chwały ołtarzy wraz ze św. Emerykiem, św. Gerardem, św. Andrzejem Żurawkiem-Świeradem i św. Benedyktem) Władysław zwrócił wolność Solomonowi. Ten o pomoc udał się do pogańskich Pieczyngów i wzniecił jeszcze jedną rewoltę. W końcu Władysław pokonał pogańskie wojska i odtąd nikt już nie podważał jego pozycji.
Z wojną z Pieczyngami związyna jest legenda (opowieść? podanie?), uwieczniona w XIV-XVI w. na wielu obrazach i freskach węgierskich kościołów, której bohaterem jest Władysław. A mianowicie miał on podczas bitwy samodzielnie rzucić się w pogoń za pogańskim wojownikiem, który porwał ze sobą węgierską dziewczynę. Udało mu się dogonić przeciwnika i w walce, z pomocą porwanej dziewczyny, która podciąć miała ścięgno Achillesa Pieczynga, powalić go. Dziewczyna była uratowana…
W 1091 r. Władysław wkroczył do dzisiejszej Chorwacji, na prośbę swojej owdowiałej siostry, królowej Heleny, i przyłączył ją do państwa węgierskiego. Rok później w bitwie nad rzeką Temes odniósł zwycięstwo nad pogańskimi Kumanami, wspieranymi przez cesarza bizantyjskiego Aleksiosa I.
Zreorganizował strukturę kościelną. Po przyłączeniu Chorwacji ufundował w Zagrzebiu biskupstwo ku czci św. Stefana (biskupstwo Agram). W tym samym roku ufundował i wybudował od podstaw Wielki Waradyn (dziś Oradea w Rumunii) i doprowadził do powstania metropolii arcybiskupiej w Bacs.
Był wzorem średniowiecznego rycerza. Słynął ze świątobliwego życia, a jego zwyczaje stawały się również zwyczajami jego dworu. Jeńców starał się nawracać na Świętą Wiarę Katolicką.
W 1095 r. na synodzie w Clermont papież ogłosił pierwszą krucjatę przeciw muzułmanom dla uwolnienia Ziemi Świętej. Wodzem jednogłośnie obrano władcę Królestwa Węgier. Niestety w Neutrze 29.vii.1095 r. Bóg powołał go do Siebie.
Żal po jego odejściu był tak wielki, że przez trzy lata wstrzymano się na Węgrzech od tańców i muzyki. Przypisywano jego wstawiennictwu wiele cudów.
Władysław pochowany został najpierw w Somogyvár, a później przeniesiony do Wielkiego Waradynu.
Kanonizowany został przez Celestyna III w 1192 r. Kronikarze zanotowali, iż w dniu kanonizacji nad katedrą ujrzano przepiękną, promieniującą gwiazdę, która świeciła przez dwie godziny…
W 1556 r. protestanccy żołdacy sprofanowali sarkofag króla w Wielkim Waradynie. Dzieła zniszczenia, burząc katedrę, dokończyli wyznawcy Allacha we XVII w. Z grobu nie pozostał żaden ślad…
Zachował się jedynie relikwiarz z głową świętego, przechowywany w Pułtusku, a obecnie w Győr na Węgrzech.
W Polsce aż 91 miejscowości wzięło nazwę od imienia świętego…
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
angielskich:
węgierskich: