pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
św. NORBERT
(ok. 1080, Xanten - 1134, Magdeburg)
zakonnik
patron: Pragi, zakonu norbertanów, sióstr norbertynek
wspomnienie: 6 czerwca
Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętym:
Urodził się około 1080 r. w Xanten, w Nadrenii. Jego ojciec, Heribert, książę Gennep, był s pokrewniony z niemiecką rodziną cesarską, a matka, Hadwiga (Jadwiga), była potomkinią starożytnego rodu Lorraine.
Po święceniach subdiakonatu został kanonikiem w Xanten. Wkrótce potem ściągnięto go na dwór arcybiskupa Kolonii Fryderyka II, a później cesarza Henryka V, gdzie pełnił funkcję jałmużnika. Odrzucił ofertę objęcia biskupstwa - wolał bowiem prowadzić życie świeckie, i nic nie zapowiadało zmiany nastawienia.
W 1115 r., podczas burzy, omal nie zginął od pioruna - dopiero po godzinie odzyskał przytomność. Wydarzenie to spowodowało diametralną zmianę w Norbercie. Porzucił życie dworskie i wstąpił do benedyktynów podejmując pokutę. Powierzył się kierownictwu duchowemu przeora Siegburga, Cono, często z wracajac się doń o pomoc. Z wdzięczności ufundował benedyktynom klasztor Furstenberg, oddając na jego rzecz częś ć swoich posiadłości.
Święceń kapłańskich udzielił mu biskup Kolonii. Mszę św. prymicyjną odprawił w Xanten a kazanie poświęcił przejściowemu charakterowi dóbr i przyjemności ziemskich oraz obowiązkom człowieka względem Boga. Bezkompromisowością naraził się paru młodym klerykom, którzy posunęli się do oplucia Norberta, ale ten ze spokojem zniós ł zniewagę.
Na synodzie w Fritzlar został przez zakonników w Xanteen, oburzonych ascetyzmem wskazań Norberta, oskarżony o nowatorstwo, w rezultacie czego zrezygnował z wszelkich stanowisk, pozbył się reszty posiadłości, i całą własność rozdał ubogim pozostawiając sobie tylko rzeczy niezbędne dla celebracji Mszy św.
Boso, po drodze żebrząc o chleb, dotarł do St. Giles w Langwedocji, gdzie spotkał się z papieżem Gelazym. Gelazy dozwolił Norbertowi na głoszenie kazań w dowolnym miejscu, gdzie skierować go miała Opatrzność. Zaczął pracować jako wędrowny kaznodzieja.
Po śmierci Gelazego Norbert spotkał się w 1119 r. z jego następcą, Kalikstem II, na synodzie w Rheims. Papież i biskup Laon, Bartłomiej, poprosili Norberta o założenie nowego zgromadzenia zakonnego w diecezji Laon, by jego nauki znalazły następców. Norbert wybrał bezludną dolinę, w kształcie krzyża, w lasach Coucy, nazywającą się Premontre. Tam zgromadził pierwszych uczniów i powołał zakon Kanoników Regularnych Ścisłej Obserwy (premonstratensów - norbertanów). Początkowo zakonnicy żyli w szałasach z drewna i gliny, otaczających kaplicę św. Jana Chrzciciela, według reguły św. Augustyna. Szybko jednak wznieśli kościół i klasztor. W Kolonii, w poszukiwaniu relikwii dla swego zgromadzenia, Norbert otrzymać miał w wizji znaki, gdzie szczątki św. Urszuli i św. Gedeona miały się znajdować…
Wkrótce w Westfalii, w zamkach przekazanych przez miejscowego księcia, drugi dom zakonny. W Szampanii natomiast założył pierwszy w historii zakon tercjarski (trzeci zakon norbertanów), przyjmujący także osoby świeckie. Na podobieństwo klasztoru w Premontre powstał też klasztor żeński.
Na prośbę biskupa Cambrai udał się następnie do dzisiejszej Belgii (Antwerpia), gdzie rozprzestrzeniała się herezja Tanchelina (tzw. sakramentarianie), nakazująca m.in. profanowanie Najświętszego Sakramentu. Udało mu się powstrzymać szerzenie się błędnych nauk na tyle, że odzyskano skradzione i sprofanowane naczynia liturgiczne, jak również - w stanie nienaruszonym - sprofanowane Hostie. Do Norberta zaś przylgnęło zaszczytne miano Apostoła Antwerpii. Do dziś pokonanie herezji jest wspominane i czczone w Mechelin…
Szybko powstawały nowe domy zakonne (m.in. w Laon, Liege, Antwerpii, Varlar, etc.) W 1126 r. papież Honoriusz II wydał bullę założycielską nowego zakonu - norbertanów - zatwierdzając w ten sposób powstałe dzieła.
W drodze z Rzymu, w Würzburgu, Norbert miał przywrócić wzrok niewidomej. Odmówił też biskupstwa, które mu tam oferowano…
Nie odmówił jednakże królowi rzymskiemu Lotarowi i papieskiemu legatowi i został arcybiskupem Magdeburga, gdzie pracował nad odnową Kościoła (sytuacja nie była łatwa, kler był pod rządami możnych i niekiedy prowadził skanalizujący tryb życia - stąd też trzy razy próbowano go zabić).
Następnie zaangażował się po stronie papieża Innocentego II w jego zmaganiach z anty-papieżem Anakletem (Pietro di Leoni). Mimo słabnącego zdrowia udał się z Lotarem III w 1133 r. do Rzymu, gdzie król został koronowany przez Innocentego II na cesarza. Po powrocie służył cesarzowi radą jako kanclerz Rzeszy, ale na początku 1134 r. poczuł się na tyle źle, że zawieziono go do Magdeburga.
I tam w środę po Pięćdziesiątnicy zmarł.
Pochowano go w klasztorze norbertynów w Magdeburgu. W 1627 r. relikwie świętego przeniesiono z Magdeburga, ówcześnie w rękach protestantów, do klasztoru w Strahovie, przedmieścia Pragi. Tam Norbert został obwołany patronem i protektorem Bohemii.
Kanonizowany został w 1582 r. przez Grzegorza XIII, a jego kult na cały kościół rozszerzył Klemens X.
„Na tle gorliwej i owocnej pracy dla Kościoła cieniem kładzie się jego [Norberta] stosunek do Polski” - pisał Henryk Fros SJ. Wychowany w ideologii świętego cesarstwa rzymskiego, z którym tak łatwo utożsamiano dobro Kościoła, wysuwał roszczenia jurysdykcyjne wobec diecezji polskich, nie uznając metropolii gnieźnieńskiej. Wytoczyć miał nawet biskupom polskim proces przed Kurią Rzymską i w 1133 r. uzyskał bullę papieską, która znosiła tytuł metropolii Gniezna, a diecezje polskie uzależniała odtąd od metropolii w Magdeburgu. Ale t rzy lata później Innocenty II, m.in. dzięki działalności abpa gnieźnieńskiego Jakuba ze Żnina, wycofał tę decyzję (tzw. bullą gnieźnieńską)…
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
angielskich:
- oce.catholic.com
- postulatio.info
- www.magnificat.ca
- www.catholic.org
- www.ewtn.com
- www.daughtersofstpaul.com
- en.wikipedia.org
niemieckich: