św. FILIP ROMULUS de NERI
(1515, Florencja - 1595, Rzym)
kapłan, Apostoł Rzymu
patron: Rzymu, Włoch
wspomnienie: 26 maja
Filip Romulus de Neri urodził się we Florencji w 1515 r. Był najmłodszym dzieckiem Francesco, prawnika i Lucrecii da Mosciano, ze szlacheckiej rodziny na służbie państwa florenckiego.
Otrzymał dobre wykształcenie, m.in. u braci w San Marco, słynnym klasztorze dominikańskim we Florencji.
Gdy pożar zniszczył prawie cały majątek ojca oddano Filipa do brata ojca, Romulusa, zamożnego kupca w pobliżu Monte Cassino. Ten chciał uczynić go spadkobiercą majątku, musiał jednak wcześniej wyuczyć Filipa kupiectwa. Filip jednakże postanowił oddać się zupełnie na służbę Bożą i uciekł w góry, by tam rozpamiętywać Mękę Pańską…
Następnie w 1533 r. udał się do Rzymu, gdzie z odznaczeniem zakończył kształcenie z teologii i filozofii. Dużo czasu poświęcał biednym i chorym oraz głoszeniu słowa Bożego na ulicach miasta (także wśród prostytutek). W 1548 r. założył Bractwo Trójcy Świętej (łac. Santissima Trinita de' Pellegrini e de' Convalescenti) mające na celu opiekę nad przybywającymi do Rzymu pielgrzymami i chorymi.
Trochę wcześniej, w 1538 r., wypracował metodę, która uczyniła go znanym: chodził po mieście i nawiązywał rozmowy z przygodnie spotkanymi osobami, kierując tok dyskusji na tematy ewangelizacyjne. Ta postawa sprawiła, iż później nadano mu przydomek „Apostoła Rzymu”.
W wieku 36 lat Filip przyjął święcenia kapłańskie.
Przy kościele św. Hieronima od Miłosierdzia, przy którym zamieszkał, zgromadził księży świeckich, z których w 1552 r. wyłoniło się nowe zgromadzenie zakonne – Oratorium - nazwane wkrótce filipinami.
Oratorium był o niezwykłym zjawiskiem w życiu religijnym i kulturalnym Rzymu: niezwykle skuteczną i nowatorską metodą duszpasterską. Było nowym sposobem modlitwy i życia chrześcijańskiego: spotkaniem ludzi, śpiewem i pieśnią pochwalną i muzyką (muzyczne motywy - sceny z historii świętej - zwane były oratorios). Bowiem, jak zwykł był mawiać Filip: „Radosne serce łatwiej staje się doskonałym niż serce ponure”.
Oratorium zrodziło się z troski Filipa zwłaszcza o młodych, tak podatnych na złe wpływy świata. Uzasadniał je tak: „Duszą reformy jest reforma duszy”. W Oratorium Filipa mówi się prosto, nie z ambony, a w sposób „familiarny”, czyta i rozważa Pismo św., żywoty świętych, pisma o tematyce ascetyczno-duchowej.
Najważniejszą cnotą, o której Filip nauczał i którą sam starał się praktykować, była pokora. Ta trudna cnota, wymagająca wiele samozaparcia i nauki, bardzo twarda w przekazie, w ustach Filipa, okraszona niekiedy praktycznymi żartami, stawała się znośna a kazania były o dbierane z wdzięcznością przez słuchaczy.
Ci, co podjęli wyzwanie, członkowie zgromadzenia, zainicjowali różne rodzaje działań w Rzymie, w szczególności zaczęli wygłaszać kazania w różnych świątyniach każdego wieczora, co było nowością na owe czasy. Choć nie składali ślubów, prowadząc działalność ewangelizacyjną żyli we wspólnocie.
Bullą papieską z 1575 r. zgromadzenie księży świeckich, Kongregacja Oratorianów, zostało formalnie powołane. Zaraz potem siedzibą zakonu stał się kościół Santa Maria Chiesa Nuova w Vallicella w centrum Rzymu, świeżo wybudowany (na miejscu starszego i mniejszego kościoła Santa Maria). Neri przez jeszcze 6 lat jednakże pozostał w kościele św. Hieronima (wł. San Girolamo) i dopiero nakaz papieski zmusił go, jako przełożonego (najpierw wybranego na 3 lata, a później dożywotnio), do przeniesienia się do głównej siedziby zgromadzenia.
W życiu Filipa nie brakowało chwil trudnych. Wytykano mu, że chodzi nowymi drogami, że powołał do życia nową sektę, że rozsadzają go ambicje i pycha, że robi z siebie wielkiego człowieka. Zakazano mu nawet czasowo odprawiać Mszę świętą, głosić kazań i słuchać spowiedzi. W tym mrocznym czasie Filip zachowywał swój wewnętrzny spokój i już na początku prześladowań powiedział: „Bóg chce uczynić mnie pokornym i cierpliwym. Wiedzcie, że prześladowania ustaną, gdy tylko przyniosą owoce, jakich Bóg pragnie”.
Tak też się stało. Wkrótce nastąpiło cofnięcie niesłusznych oskarżeń. Filip zostaje doradcą papieży (m.in. Grzegorza XIV i Klemensa VIII). Po soborze Trydenckim stał się apostołem Rzymu odbudowując w nim życie i praktyki religijne.
Zmarł w 1595 r., w nocy święta Bożego Ciała (przewidzieć miał godzinę swojej śmierci).
Beatyfikował go w 1610 r. Paweł V. Zaledwie 12 lat potem miała miejsce kanonizacja, której dokonał Grzegorz XV.
Pochowany został w kościele Santa Maria Chiesa Nuova w Rzymie.
Neri był jednym z najczęściej portretowanych świętych. Wspaniała kolekcja zdjęć obrazów poświęconych świętemu znajduje się na stronie oratorianów we Włoszech (wybór z nich - po lewej stronie).…
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
angielskich:
włoskich: