bł. JUTA z CHEŁMŻY
(ok. 1220, Sangerhausen - 1260, Bielczyny k. Chełmży)
pustelnica
patronka: Chełmży
wspomnienie: 5 maja
Urodziła się ok. 1220 r. w Turyngii. Jej rodzinnym miastem było Sangerhausen. Pochodziła z bogatego rodu książąt brunszwickich.
Rodzina wpoiła jej głębokie wartości duchowe. Od najmłodszych lat Juta wzrastała w atmosferze religijnej, z której zrodziła się jej wielka wrażliwość na cierpienie i krzywdę ludzką.
Ideałem i wzorem do naśladowania dla młodej Juty była św. Elżbieta. Do miejsca jej spoczynku Juta odbyła pielgrzymkę. Tam prosiła o radę dotyczącą wyboru dalszej drogi życiowej. Według podań odczytała w tym miejscu swoje powołanie - poczuła, iż ma założyć rodzinę.
Wkrótce poślubiła rycerza pochodzącego z Sangerhausen. Małżeństwo nie trwało długo - mąż zmarł w czasie pielgrzymki bądź też wyprawy krzyżowej do Ziemi Świętej.
Mając zatem 20 lat Juta podjęła obowiązki wychowania dzieci. Starała się zapewnić im dobre wykształcenie, wychowując w pełnym szacunku i oddaniu dla Boga. Gdy dzieci podrosły, oddała je, jak podają hagiografowie, „na służbę Bożą” - prawdopodobnie pod opiekę sióstr zakonnych.
Potem, rozdawszy swój majątek ubogim, Juta rozpoczęła życie pielgrzymie. Odwiedzała miejsca szczególnego kultu, kościoły i klasztory. Wzorem św. Elżbiety pielęgnowała chorych, zwłaszcza trędowatych, wspomagała jałmużną potrzebujących.
Wzbudzała wiele kontrowersji: niektórzy wyśmiewali ją, szydzili, nazywali szaloną, ale inni - których była większość - widzieli w niej świętą.
W 1256 r. krewny zmarłego męża Juty, Anno von Sangerhausen, został wybrany wielkim mistrzem Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, czyli Krzyżaków. Prawdopodobnie na jego zaproszenie Juta przybyła do ziemi chełmińskiej, aby modlitwą i pełnym pokuty życiem wspierać Krzyżaków w dziele nawracania pogańskich Prusów i Litwinów.
„Posłał ją Pan do pogan, aby swoimi modlitwami ich [Krzyżaków] wspierała, a dobrym przykładem nawracała i budowała, głosząc święte Imię Jego”, pisała pokolenie później św. Mechtylda.
Pozostając pod opieką pierwszego biskupa chełmińskiego Heidenryka, za jego zgodą, Juta zamieszkała w opuszczonej chacie rybackiej w Bielczynie - do jej pustelni przybywali ludzie proszący o radę, pomoc i duchowe wsparcie.
W 1260 r., po czterech latach pobytu na ziemi chełmińskiej, Juta zmarła w opinii świętości.
Po jej śmierci nastąpiło wiele cudownych wydarzeń i duchowieństwo chełmińskie, zebrawszy pod przysięgą zeznania o nich, wyprosiło w Rzymie około 1275 r. ogłoszenie Juty błogosławioną.
W okresie rozbiorów kult bł. Juty zanikł. Jego odrodzenie, trwające do dzisiaj, nastąpiło w II Rzeczypospolitej. Bł. Juta stała się patronką miasta Chełmży.
20.v.1984 r. bp chełmiński M. Przykucki ogłosił Jutę patronką Miłosierdzia Bożego diecezji chełmińskiej.
Ciało błogosławionej Juty spoczywało w katedrze Św. Trójcy w Chełmży.
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
angielskich:
niemieckich: