pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
św. MAREK
(? - 68?-100?, Aleksandria?)
autor Ewangelii
patron: pisarzy, notariuszy, murarzy, koszykarzy i szklarzy; miast: Bergamo, Wenecji; Albanii
przyzywany: podczas siewów wiosennych oraz w sprawach pogody
wspomnienie: 25 kwietnia
Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętym:
Dzieje Apostolskie wspominają go jako "Jana zwanego Markiem"Dz 12, 12.
Był Palestyńczykiem. Matka, Maria, w czasach Jezusa już wdowa, pochodziła z Cypru i prawdopodobnie była właścicielką domu, w którym odbyła się Ostatnia Wieczerza. Jest również możliwe, że była właścicielką ogrodu Getsemani na Górze Oliwnejpor. Mk 14, 15.
Był uczniem św. Piotra. Wszystko na to wskazuje, iż zaraz po zesłaniu Ducha Świętego Piotr udzielił mu Chrztu świętego i dlatego nazywa go swoim synem1 P 5, 13.
Marek towarzyszył Barnabie i Pawłowi w podróży do Antiochii, a potem w pierwszej podróży na Cypr. Kiedy zaś Paweł chciał iść w głąb małej Azji, przez wysokie góry Tauru, Marek się sprzeciwił i w 49 r. w Pergo zawróciłDz 12, 25; 13, 13, co bardzo rozgniewało Apostoła Narodów. Gdy Barnaba opuścił Pawła, razem z Markiem udali się na Cypr. Była to wyspa rodzinna Barnaby, a być może, że również i MarkaDz 15, 35-40. W 61 r. Marka ponownie widzimy przy Pawle w RzymieKol 4, 10; Flm 24. W Liście do Tymoteusza, pisanym z więzienia, Paweł prosi, aby przybył do niego także Marek, "jest mi bowiem przydatny do posługiwania"2 Tm 4, 1.
Wiele opowieści otacza postać św. Marka, acz nie można ich bezpośrednio weryfikować w Nowym Testamencie. Sugeruje się, że Marek był jednym ze służących w Kanie Galilejskiej i świadkiem, który nalewał do stągwi wodę, którą Jezus zamienił w winoJ 2, 1-11. Miał być też jednym z 70 apostołów wysłanych przez ChrystusaŁ, 10, 1, człowiekiem który dostarczył wodę do domu, w którym miała miejsce Ostatnia WieczerzaMk 14, 13, młodym mężczyzną, który uciekł nagi, gdy Chrystus został pojmanyMk 14, 51-52, gospodarzem, który gościł apostołów po śmierci Jezusa i do którego domu przyszedł Chrystus po zmartwychwstaniuJ 20.
Na tym urywają się historyczne wiadomości o Marku. Na początku III w. HipolitPhilosophumena, VII, xxx określił Marka jako ho kolobodaktulos, i.e. człowieka z kikutami palców. Tłumaczono to różnie: że Marek, po przyjęciu wiary, odciął swój kciuk by nie być uznanym za żydowskiego kapłana; że jego palce były naturalnie zniekształcone; że uwaga dotyczy stóp i jej palców; że epitet należy uznać za metaforę, co miałoby oznaczać porzuconypor. Dz 13, 13.
Według tradycji miał być założycielem gminy chrześcijańskiej w Aleksandrii i jej pierwszym biskupem. Mieszkańcy Aleksandrii, po przybyciu Marka, mieli oponować przeciw wysiłkom ewangelisty i woleli oddawać hołdy starym bożkom egipskim. I w 68 r., za panowania cesarza Nerona, miał tam ponieść śmierć męczeńską (miano go przywiązać do paru koni i ciągnąć ulicami miasta aż oddał ducha).
Inni przesuwają datę jego śmierci do czasów cesarza Trajana (98-117).
Zostawił nam zwięzły opis życia i nauki Pana Jezusa, wierne echo katechezy św. Piotra. Swoją Ewangelię napisał zapewne przed 62 r., w którym ukazała się Ewangelia Łukasza. Mogła więc powstać w latach 50-60, w Rzymie (gdyż wspomina znanych w gminie chrześcijańskiej w Rzymie: Aleksandra i RufusaMk 15, 21, jako świadków pośrednich męki Pańskiej). Pisał nie dla Żydów, bowiem często tłumaczy słowa aramajskie na język greckiMk 5, 4; 14, 36; 15, 22. Tłumaczy również zwyczaje żydowskieMk 7, 1-23; 14, 12.
W 828 r. szczątki świętego miały być wykradzione z Aleksandrii przez weneckich kupców i zawiezione do Wenecji (miasta, którego pierwszym patronem był Teodor z Amasei, bizantyńczyk). Ku czci Marka wybudowano specjalną bazylikę. Znajduje się w niej mozaika ukazująca szczątki świętego pokryte wieprzowiną - ponieważ muzułmanom nie wolno dotykać tego mięsa udało się przemycić relikwie z Aleksandrii, która już wtedy była pod władaniem wyznawców Allaha.
Koptyjczycy wierzą wszelako, że głowa św. Marka pozostała w Aleksandrii. Dlatego też corocznie 30 dnia miesiąca Babah (4 lub 17 stycznia) ortodoksyjny kościół koptyjski uroczyście świętuje konsekrację katedry św. Marka, w której do dziś ma być przychowywana głowa świętego.
Podczas konstrukcji nowej bazyliki w Wenecji w 1063 r. nie można było odnaleźć relikwii Marka. Legenda głosi, że sam Marek wskazał miejsce pochówku swoich szczątków doczesnych, wyciągając rękę z kolumny. W tak cudowny sposób odnalezione relikwie umieszczone w specjalnym sarkofagu. W 1968 r. część relikwii z Wenecji uroczyście przekazano delegacji kościoła koptyjskiego z Aleksandrii.
Marek jest patronem pisarzy, notariuszy, murarzy, koszykarzy i szklarzy oraz miast: Bergamo, Wenecji, a także Albanii.
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
angielskich: