40 męczenników Anglii i Walii
tutaj

136 męczenników reformacji angielskiej
tutaj

św. ANNA LINE
1567, Dunmow – ✟ 1601, Tyburn, Londy
męczennica

patron: bezdzietnych małżeństw, Anglii

wspomnienie: 27 lutego

wszyscy nasi święci
tutaj

Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętą:

Anna (ang. Anne) urodziła się w 1567 r. w miasteczku Dunmow (dziś Great Dunmow), w hrabstwie Essex w Anglii. Była drugą córką Wilhelma (ang. William) Heighama i Anny Alien.

Ojciec był człowiekiem zamożnym — jego posiadłości w okolicy Dunmow stanowiły wcześniej część katolickich klasztorów, rozwiązanych przez Henryka VIII (1491, Greenwich – 1547, Londyn) — i jednocześnie gorącym prozelitą purytańskim, jednej z sekt protestanckich zainspirowanych herezją kalwińską, za cel swojej działalności uznającej „oczyszczenie” kościoła anglikańskiego z pozostałości po katolicyzmie w liturgii i teologii. Tak bardzo w nią zaangażowanym, że gdy Anna i jej brat, Wilhelm (ang. William), wychowani i wykształceni w duchu purytańskim, oznajmili mu o powrocie na łono religii prawdziwej, katolicyzmu, wydziedziczył i zaparł się ich publicznie.

Ok. 1585 r. Anna wyszła za mąż za 19-letniego Rogera Line z Ringwood w hrabstwie Hampshire, który także wcześniej nawrócił się. Ale małżeństwu nie dane było cieszyć się sobą przez długi okres czasu — niebawem po ślubie Roger został, wraz z Wilhelmem, bratem Anny, aresztowany przez protestanckie władze królowej Elżbiety I Tudor (1533, Greenwich – 1603, Richmond) za … uczestnictwo we Mszy św. Obu uwięziono na pewien czas, po czym skazano na karę pieniężną i wydalono z kraju. Roger, który w więzieniu został, jak jego żona, wydziedziczony przez swoich rodziców, wyjechał do Flandrii, na kontynent. Tam otrzymał niewielkie stypendium od króla Hiszpanii, z którego część regularnie wysyłał Annie, i tam też, w 1594 r., zmarł…

W owych czasach kościół katolicki w Anglii literalnie „zszedł do podziemii”, jego członkowie ukrywali wyznawaną wiarę, a kapłani byli ścigani przez prawo i przez specjalne grupy policyjne. I właśnie wtedy, gdy Jan (ang. John) Gerard (1564 – 1637, Rzym), zakonnik Towarzystwa Jezusowego (łac. Societas Iesu – SI), czyli jezuita, na początku lat 1590-tych organizował w Londynie „podziemny” kościół katolicki — między innymi miejsca, w których ukrywali się kapłani, czyli zakamuflowane pomieszczenia w domach należących do wiernych kościołowi katolickiemu właścicieli (zwano je „kapłańskimi schowkami” — tzw. ang. „priest holes”)– Anna, niedawno owdowiała, w zasadzie bez pieniędzy i majątku, przejęła na jego prośbę odpowiedzialność za jedno z takich miejsc. O. Gerard przestawił ją sąsiadom jako p. Marthę i odtąd ukrywała się pod tym nazwiskiem.

Niebawem, jeszcze w 1594 r., o. Gerard został aresztowany. Przez trzy lata przetrzymywano go w więzieniach londyńskich, m.in. w sławetnym Tower, poddając torturom. Próbowano z niego wyciągnąć informacje o miejscu pobytu o. Henryka (ang. Henry) Garneta (1555 – 1606, Londyn), przełożonego ukrywającej się rodziny jezuickiej w Anglii. Bezskutecznie.

Anna przez ten czas prowadziła, mimo chorowitej natury (cierpiała m.in. na bolesne migreny), dom wyznaczony przez o. Gerarda, a w nim posługę wobec ukrywających się kapłanów i pragnących uczestniczyć we Mszy św. katolików. Dla tych pierwszych stała się gosposią, wyszywała ornaty, organizowała Msze św. , szukała nowych miejsc ukrycia…

W 1597 r. o. Gerard uciekł. Mimo ran po torturach, poranionych wielodniowym wieszaniem rąk, z pomocą przyjaznych katolików udało mu się uciec po linie rozwieszonej z murów Tower przez okalającą więzienie fosę. O pomoc w zorganizowaniu ucieczki zaczęto podejrzewać Annę. Zmusiło ją to do przeniesienia się do innego domu w Londynie.

Niebawem i ten dom stał się miejscem spotkań katolików…

Wtedy też miała złożyć prywatne śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa…

W święto Ofiarowania Pańskiego, 2.ii.1601 r., bł. Franciszek (ang. Francis) Page (ur. Antwerpia – 1602, Tyburn), kapłan, miał w nim odprawić Mszę św. Ale w tym właśnie momencie do domu wdarli się hycle, których zajęciem było ściganie kapłanów katolickich, ściągnięci przez podejrzliwych sąsiadów, zaalarmowanych nadzwyczaj dużą liczbą „gości” Anny. Na szczęście Franciszek Page zdążył się rozebrać z szat liturgicznych i usiąść wśród zgromadzonych, jakby w oczekiwaniu na dalsze wydarzenia (według innych źródeł ukrył się w „kapłańskim schowku”), gdy hycle wtargnęli do pokoju. Rok później już takiego szczęścia nie miał — został schwytany, skazany, i stracony przez powieszenie, „wypatroszenie” i ćwiartowanie (ang. hanged, drawned and quartered)… Zdążył jeszcze przed śmiercią wstąpić do jezuitów…

Ale stołu, świadka przygotowań do Najświętszej Ofiary, nie zdołano na czas uprzątnąć. To wystarczyło. To był wystarczający dowód. Annę aresztowano i wraz z nią dwie inne świeckie osoby, które później wszelako zwolniono…

Annę sądzono w głównym londyńskim sądzie kryminalnym, tzw. Old Bailey, 26.ii.1601 r. Była już tak osłabiona, że musiano wnieść ją na krześle. Oskarżono ją, zgodnie z prawem ogłoszonym przez Elżbietę I, o przestępstwo przechowywania kapłanów katolickich. Gdy pytano się jej, czy poczuwa się do skruchy, odpowiedziała: „nie ukrywania księży żałuję, żal mi tylko, że nie mogłam ochraniać tysięcy z nich”.

Choć zarzutu ukrywania nie dało się udowodnić (oskarżenie przedstawiło tylko jednego świadka i nie mogło wskazać kapłana, którego miała ukrywać Anna) to i tak skazano ją na śmierć.

Następnego dnia, 27.ii.1601 r., zawieziono ją z więzienia Newgate do miejsca straceń w Tyburn (dziś część Londynu), na szafot. Po drodze publicznie, wobec zebranej gawiedzi, wyznawała swoją wiarę. Namawiano ją na „odrzucenie papizmu” — za cenę zwolnienia. Odmawiała.

Podchodząc do szafotu pocałowała go. Uklękła na krótką modlitwę, po czym rzuciła w tłum ostatnie monety i chusteczkę. Uczyniła znak krzyża i weszła po schodach pod szubienicę…

Wtedy powtórzyła to, co już wyznała w czasie rozprawy: „Skazano mnie za przechowywanie katolickiego kapłana. Nie żałuję tego. Więcej, całą moją duszą pragnęłabym przechowywać nie jednego, ale tysiące takich kapłanów”…

Powieszono ją (ang. hanged). Oszczędzono jej „tylko”, jako kobiecie, ćwiartowania (ang. quartered).

Uzyskała wieniec męczeństwa, o co tak się modliła.

Całej gamy tortur nie oszczędzono dwóm kapłanom, których stracono zaraz po niej, bł. o. Markowi (ang. Mark) Barkworthowi (1572, Searby – 1601, Tyburn), mnichowi Zakonu Świętego Benedykta (łac. Ordo Sancti Benedicti - OSB), czyli benedyktynowi, który przed śmiercią pocałował szaty właśnie straconej Anny mówiąc, „O, siostro, odeszłaś przed nami, ale podążymy tak szybko, jak tylko możemy, za tobą”,  bł. Rogerowi Filcockowi (ur. Sandwich – 1601, Tyburn), jezuicie.

Ciało Anny i poćwiartowane zwłoki pozostałych skazanych rzucono do zbiorowego grobu. Istnieją poszlaki, że następnie wykupiła je Anna (ang. Anne) Howard, hrabina Arundel (1557, Carlisle – 1630, Carlisle), wdowa po św. Filipie (ang. Phillip) Howardzie, hrabim Arundel (1557, Londyn – 1595, Tyburn), również straconym na szafocie, która później pisała o Annie jako „kobiecie odważnej i niezachwianej w obronie wiary”. Hrabina miała je przewieźć do swego domu, zamku Arundel, i tam ze czcią przechowywać do czasu, gdy można je było wreszcie po katolicku pochować…

Anna została beatyfikowana w 1929 r. przez Piusa XI (1857, Desio – 1939, Rzym), wśród 136 męczenników Anglii i Walii (jednym z nich był wspomniany Marek Barkworth). W 1970 r. kanonizował ją Paweł VI (1897, Concesio – 1978, Castel Gandolfo), jako jedną z czterdziestu męczenników Anglii i Walii (był wśród nich także Filip Howard).

Niektórzy uważają, że poemat Williama Szekspira (ang. Shakespeare) (1564, Stratford-upon-Avon – 1616, Stratford-upon-Avon) „Feniks i gołąb”, napisany wkrótce po śmierci Anny jest alegorią poświęconą życiu i miłości jej i jej męża Rogera, przybierającą postać swego rodzaju katolickiego requiem (pl. odpoczynek), Mszy św. za zmarłych, za parę wierną wierze prawdziwej, do końca…

Popatrzmy też na trzy filmiki — zwiastuny filmu — o św. Annie Line (po angielsku):

Posłuchajmy też fragmentów Mszy św. ku czci św. Anny Line:

• „Gloria”:
  
• „Hosanna”:
  

Opracowanie oparto na następujących źródłach:

angielskich:

• Catholic Encyclopedia
• SQPN
• Catholic online
• St. Anne Line junior school, Essex
• CatholicIreland.net
• bl. Kateri Tekakwitha parish
• Wikipedia.en

niemieckich:

• Heiligenlexicon

norweskich:

• Den Katolske Kirke

włoskich:

• Santi e Beati