Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
RELIKWIE EWANGELICZNE
„CAŁA TKANA” TUNIKA CHRYSTUSA
Miejsce przechowywania: Trewir
inne w naszych zasobach
TUTAJ
Łącza do ilustracji związanych z relikwią:
Św. Jan w swojej Ewangelii zanotował:
„Żołnierze zaś, gdy ukrzyżowali Jezusa, wzięli Jego szaty i podzielili na cztery części, dla każdego żołnierza po części; wzięli także tunikę. Tunika zaś nie była szyta, ale cała tkana od góry do dołu. Mówili więc między sobą: Nie rozdzierajmy jej, ale rzućmy o nią losy, do kogo ma należeć. Tak miały się wypełnić słowa Pisma: Podzielili między siebie szaty, a los rzucili o moją suknię. To właśnie uczynili żołnierze”J 19, 23-24.
Te słowa, w których mowa o szatach Jezusa: szacie zewnętrznej (gr. himatia) i tunice (gr. χιτών ἄρραφος, chiton, łac. tunica inconsutilis), przez tysiąclecia inspirowały miliony chrześcijan.
Inspirowały i ciekawiły: co się z stało z tymi sztami? Co uczynili z nimi rzymscy żołnierze?
W szczególności, co się stało z „całą tkaną” tuniką, o którą rzucano losy?
Tradycja jej losy wiąże z postacią św. Julii Flavii Heleny (ok. 255, Drepanum - ok. 328, Nikomedia), matki cesarza Konstantyna Wielkiego, która na początku IV w. pojechała do Jerozolimy i w 326 r. (albo 328 r.) przywiozła ze sobą do Rzymu wiele pamiątek Pasji Chrystusa: m.in. Krzyż, na którym Chrystus miał być ukrzyżowany oraz schody z pretorium Poncjusza Piłata (łac. Scala Santa), dziś znajdujące się w budynku z kaplicą św. Wawrzyńca, położonym naprzeciwko bazyliki św. Jana na Lateranie.
I wtedy miała przywieźć ze sobą także Tunikę Jezusa…
Na tym też kończy się punkt styczny kilku co najmniej tradycyjnych opowieści o dalszych losach szat Chrystusa. Jedna z nich wiąże się z tzw. „Świętym Okryciem” z Argenteuil. Druga, i tę tu opowiadamy, z miastem Trewir (niem. Trier).
Jeszcze przed śmiercią Helena przesłała (według innej tradycji zawiozła osobiście) relikwię tuniki do miasteczka Trewir, na granicy ówczesnego cesarstwa, gdzie przez parę lat, jeszcze przed objęciem władzy, przebywał Konstantyn Wielki. Niektóre źródła średniowieczne (mnich Altmann z Hautvillers w panegiryku na cześć św. Heleny z 880 r.) podają także, iż w Trewirze miała się Helena urodzić.
Tunika przetrwała w Trewirze do czasów współczesnych.
Historyczne źródła potwierdzają przechowywanie tuniki w katedrze św. Piotra w Trewirze, najstarszej w Niemczech, wystawionej jeszcze za czasów św. Heleny (kościół ten dwukrotnie ulegał później poważnym zniszczeniom, ale był odbudowywany), od XII stulecia. Kronika „Gesta Treverorum”, napisana w 1105 r., zawiera mianowicie informację o przechowywaniu w Trewirze „Tuniki Pana” (łac. „Tunica Domini”) i potwierdza istnienie tradycji przekazu o przywiezieniu jej do Trewiru za czasów św. Heleny.
W Trewirze przechowywana jest też tabliczka z kości słoniowej, pochodząca według niektórych specjalistów z V lub VI w. (bądź czasów późniejszych, według innych), interpretowana jako świadectwo przeniesienia relikwii do Trewiru przy udziale św. Heleny…
W 1196 r. abp Trieru, Jan I (niem. Johann) (1140 - 1212, Trewir), dokonał przeniesienia tuniki z kaplicy św. Mikołaja do ołtarza głównego katedry…
Aż do 1512 r. tunika przeleżała w nim, ukryta i nieruszana, gdy abp Ryszard von Greiffenklau (1467, Schloss Vollrads - 1531, Wittlich) polecił relikwię wydobyć. Odbyło się to w obecności cesarza Maksymiliana I Habsburga (1459, Wiener Neustadt – 1519, Wels), z okazji otwarcia sejmu (niem. Diet) cesarstwa niemieckiego w Trewirze. Następnie szata została wystawiona na widok publiczny.
W następnych stuleciach wystawienia były nieregularne (działo się to m.in. w latach 1513, 1514, 1515, 1516, 1517, 1524, 1531, 1538, 1545, 1655, 1810, 1844, 1891, 1933, 1959, 1996, 2005).
Na początku XVI w. biskup pomocniczy Trewiru, Jan (niem. Johannes) Enen (1480 - 1519, Trewir), skomponował specjalną Mszę „de Tunica inconutili” ku czci świętej relikwii.
W 1655 r. tunikę pokazano po dłuższej przerwie, wynikającej z wojny trzydziestoletniej. Wywieszono ją na długim słupie, by wszyscy mogli ją widzieć…
Później nastąpiły jeszcze trudniejsze czasy. Protestantyzm czynił w Niemczech spustoszenia. Dlatego też w momentach zagrożenia relikwię szaty (i kilka innych skarbów przechowywanych w Trewirze) przenoszono do fortecy Ehrenbreitstein (niem. Festung Ehrenbreitstein) nad Renem, w okolicy Koblencji. Tam była chroniona w czasach wojny trzydziestoletniej. Tam także przechowywano ją wielokrotnie w latach 1657-1790.
W 1790 r. wróciła na krótko do katedry w Trewirze, by niebawem znów znaleźć się w Ehrenbreitstein. Cztery lata później sytuacja stała się jeszcze bardziej krytyczna – był to początek czasów napoleońskich. Gdy w 1794 r. pryncypalat Trewiru został zajęty przez rewolucyjne wojska francuskie relikwie z katedy trewirskiej przenieniono w głąb Niemiec: najpierw do Würzburga, potem do Bambergu, a następnie do Augsburga (schronił się tam ostatni elektor Trieru, abp Klemens Wacław Wettyn (łac. Clemens Wenzeslaus) (1739, Wermsdorf – 1812, Marktoberdorf), kustosz szaty Chrystusa, będący jednocześnie biskupem Augsburga).
Do Trewiru relikwie powróciły dopiero w 1810 r., między innymi dzięki Napoleonowi, i wtedy po raz pierwszy od z górą 150 lat wystawiono ją na widok publiczny. Setki tysięcy ludzi przyszło – pieszo! - ją zobaczyć.
Kolejne wystawienie z 1844 r. spotkało się także z olbrzymim zainteresowaniem pielgrzymów. Zanotowano kilka cudownych uzdrowień…
W 1891 r. tunikę widziało prawie 2 mln wiernych i pielgrzymów (zarejstrowano 11 przypadków uzdrowień i 27 przypadków specjalnych łask, jak odnotowano to w księgach parafialnych…) Wtedy też skonstruowano nowy relikwiarz. Nie trzeba było już jej składać, jak poprzednio, ale ponieważ nie mieściła się w głównym ołtarzu umieszczono ją w katedralnym archiwum lokalnego klasztoru (od 1974 r. – skarbiec katedralny). Tam też przechowywana j est do dnia dzisiejszego…
Tuż przed wybuchem II wojny światowej tunikę przeniesiono do Limburga nad rzeką Lahn. Do Trewiru wróciła w 1944 r. Gdy miastu groziły bombardowania alianckie przeniesiono ją na krótką chwilę do specjalnych bunkrów…
Ostatnie wystawienie, w 1996 r., przyciągnęło ponad milion pielgrzymów…
Wielokrotnie w ciągu stuleci przeprowadzano czynności konserwacyjne. Uzupełniano braki, pokrywano rozpadające się włókna nowymi kawałkami materiału. Sprawiło to, że dziś trudno jest przeprowadzić badania mające stwierdzić pochodzenie tuniki. W wyniku powierzchownych badań w XIX w. (lata 1890-1) zapisano, że „materiał [tuniki] to brązowawy materiał, wyglądający na lniane albo bawełniane”. Na tunice, pokrytej po obu stronach ochronnym welonem, nie znaleziono żadnych śladów zszywania materiału…
W tylnej części tuniki można dostrzec czerwonawo-brązową jedwabną satynę, brązowy tiul, drobne kawałki jedwabiu, filcu, zielonkawego taftu… Zakłada się, że rdzeń utkany został z włókna wełnianego, ale nie da się tego potwierdzić. Tak jak nie daje się potwierdzić wieku relikwii.
Ta niepewność jest jednym z argumentów tych, dla których to relikwia z Argenteuil jest ową łac. tunica inconsutilis, wspomnianą przez św. Jana Ewangelistę. Natomiast ubiór przechowywany w Trewirze to zewnętrzna szata Jezusa…
Oryginalność tuniki w Trewirze potwierdzić miała słynna stygmatyczna Teresa Neumann…
Dziś relikwia tuniki (1.47 m długiej i 1.58 m szerokiej - wraz z rękawami) przechowywana jest w drewnianym relikwiarzu, pod klimatyzowanym, szklanym namiocikiem, w zabezpieczonej kaplicy katedry w Trewirze.
Corocznie odbywa się ku czci Świętej Relikwii dziesięcio-dniowy festiwal „Heilig-Rock-Tage”, organizowany przez diecezję w Trewirze.
Następne wystawienie Świętej Tuniki (niem. Heiliger Rock) przewidziane było na rok 2012…
Obejrzyjmy parę amatorskich filmów o katedrze w Trewirze:
Adres:
St. Peter Trierer Dom
Domschatz
Trier
Mapa okolicy:
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
angielskich:
niemieckich: