Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Miejscowość
II Rzeczpospolita
Zubrzyca
współcześnie
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
38
max.:
40
wydarzenia
nr ref.:
03186
data:
1943.09.28
lokalizacja
opis
dane ogólne
Zubrzyca
Zostało spalonych żywcem w leśniczówce 16 Polaków. Inni: „28 września 1943 r. Jan Ślama wraz z żoną Janiną (z d. Ważną) wraz z innymi 12 osobami z Nadleśnictwa Majdan został bestialsko zamordowany w leśniczówce w Zubrzycy”.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa: wrzesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: internet: www.podbuz.pl [dostępny: 2015.09.01]
Napad zaczął się o 19,30 wieczorem. Napadnięci bronili się przez parę godzin. Po podpaleniu budynku schronili się do piwnicy, gdzie zginęli uduszeni dymem płonącego budynku, prócz małżeństwa Ślamów, którzy zostali uprowadzeni i zakłuci nożami.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa: wrzesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Archiwum Akt Nowych, w: AK, 203 /XV/ 42, k. 20—26
Zginęli: Slama Jan urzędnik lasowy i żona jego Janina w Zubrzycy k/ Turki, Pachla Bronisław, żona jego Bronisława i córka Janina — tamże, Olejewska Maria, urzędniczka lasowa — tamże, Dziuk Józef — tamże, Stepan Stanisław, gajowy — tamże.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa: wrzesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „1943, wrzesień - Raporty z Delegatur PolKO w Samborze i Stryju dotyczące napadów i mordów na Polakach”; w: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, w: nr 16722/1, k. 323, s. 12 – także: Archiwum Akt Nowych, 47
Janina Pit z d. Pittner: „Mój ojciec był podleśniczym […] . Tego tragicznego dnia […] siedzieliśmy jeszcze z ojcem w mieszkaniu. Zapadał już zmrok […] Wychodziliśmy (by skryć się) całą rodziną. W leśniczówce pozostała tylko nasza służąca z moim dzieckiem, młoda Ukrainka, traktowana przez nas jak członek rodziny […] Za chwilę (ktoś) zaczął mocno stukać do drzwi […] Tatuś wtedy powiedział: «uciekaj, ja wezmę tylko karabin». Wszyscy razem wybiegliśmy tylnymi drzwiami na podwórze […] . Banderowcy znaleźli ojca w stajni. Ojciec powiedział im, że dziecko jest jego wnuczką, nie wiedząc o tym, że Marysia (ukraińska służąca – przyp. red.) powiedziała banderowcom, że jest ono jej. Zabrali Ojcu karabin, zegarek, pieniądze. Na nic zdały się prośby i błagania dziewczyny, by pozostawili dziecko w spokoju. Ojcu kazali zdjąć kurtkę, bluzę oraz obuwie. Kazali mu położyć się twarzą do ziemi i strzelili kilka razy w tył głowy […] Zabrali Marysi dziecko i kazali jej uciekać. Dziecko zabili kolbami, miało 22 miesiące. Uciekłam do mieszkania naszego sąsiada Ukraińca, miejscowego kowala […] Jego córka, moja koleżanka […] po chwili wpadła do mieszkania i krzyknęła: «Janka uciekaj, bo idą do naszego domu». Wyszłam, ale nie miałam sił, by dalej uciekać i nie wiedziałam, gdzie mam uciekać. Usiadłam pod ścianą domu kowala od strony ogrodu i tak niewidoczna przedrzemałam prawie przez całą noc […] . Z daleka widziałam, jak płonie nasz dom i podleśniczówka, w której mieszkał Jasio Słoma z żoną. Kiedy na dworze zrobiło się całkiem jasno, wyszłam z ukrycia […] wszyscy, którzy przebywali w tym czasie w leśniczówce zostali zamordowani. Razem 13 osób i moje dziecko. Znaleziono ich w piwnicy. Byli zakłuci bagnetami. Chodziłam z jednym policjantem niemieckim, znaleźliśmy pod płotem Jaśka Słomę, miał 15 ran kłutych w plecach […] . Jego żona miała 6 ran kłutych i leżała w kuchni. Nadpalone zwłoki mego ojca leżały w pobliżu zgliszcz stodoły, a moje dziecko na wpół spalone w pobliżu zgliszcz domu. Wszystkich pomordowanych pochowała firma niemiecka (właściciel lasów) na własny koszt […] . Odnalazłam ukryty w piwnicy kuferek z moimi rzeczami, czarną sukienką, obuwiem i innymi rzeczami, które zabrałam ze sobą do Borysławia. Tam mieszkałam przez 6 miesięcy. Następnie wyjechałam w okolice Tarnowa, gdzie pracowałam. Pod koniec 1944 roku zabrano mnie na roboty do Niemiec […] Tam poznałam swego przyszłego męża narodowości holenderskiej i w marcu 1945 roku wzięliśmy ślub. Po zakończeniu wojny razem z mężem wyjechałam do Holandii i tu pozostałam na zawsze”. Janina Pit z d. Pittner. Rotterdam, Holandia, 1949 r.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa: wrzesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Pit Janina z d. Pittner, „Czarna sukienka”; w: „Wspomnienia tych co przeżyli”, portal: Wołyń naszych przodków — internet: www.nawolyniu.pl [dostępny: 2021.04.11]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
14 – 16
min. 14
max. 16
nr ref.:
03194
data:
1943.09.29
lokalizacja
opis
dane ogólne
Zubrzyca
Ukraińcy zamordowali 24 Polaków; w tym w leśniczówce spalili żywcem rodzinę leśniczego, zamordowali podleśniczego z 1–rocznym wnukiem oraz młode małżeństwo lat 20 i 23. Inni: Zginęli m.in.: gajowy Bronisław Pachla ur. 1904 r. wraz z rodziną, gajowy Strug wraz z rodziną, podleśniczy Jan Ritter ur. 1868 r. wraz z rodziną, pracownik leśnictwa Józef Dziuk ur. 1892 r. spalony żywcem w leśniczówce, urzędniczka leśnictwa Maria Olejowska ur. 1909 r. spłonęła w leśniczówce, inż. leśnik Wiktor (Witold ?). Hawranek ur. 1906 r. spalony żywcem wraz z rodziną w leśniczówce.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa: wrzesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Orłowski Edward, „Leśnicy, którzy ponieśli śmierć w latach wojny i prześladowań w okresie 1938-1949 na terenie Małopolski Wschodniej i powojennej Rzeszowszczyzny”; w: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie — internet: www.krosno.lasy.gov.pl [dostępny: 2021.01.29]
29.09.43 r. zostali zamordowani: Fichtel Zofia sekretarka leśnictwa; Sakiewicz Jerzy praktykant lasowy; Sołotowska Janina, żona sekretarza sądowego i jej syn Mieczysław; Stepan Stanisław — gajowy l. 41. 1Ukrainka Fedytnik Olesia, służąca Hawranków.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa: wrzesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: prof. dr hab. Jankiewicz Leszek S., „Uzupełnienie do listy strat ludności polskiej podanej przez Stanisława Jastrzębskiego dla województwa lubelskiego (2004)”; w: Listowski Witold (red.), „Ludobójstwo OUN-UPA na Kresach Południowo-Wschodnich”, w: Kędzierzyn-Koźle 2016, t. 8
28/29. Gmina Zubrzyca, pow. Turka. Napad rabunkowy i morderczy na Nadleśnictwo. Zamordowano 12 osób, w domu znajdujące się mienie zrabowano. Nazwiska pomordowanych: 1. Hawranek Wiktor (Reichsdeutscher); 2. Slama Jan (Polak); 3. Slama Janina (Polka, żona powyższego); 4. Pittner Jan (Volksdeutscher); 5. Azarow Wiktor (Volksdeutscher); 6. Stepan Stanisław (Polak); 7. Pachla Bronisław (Polak); 8. Pachla Bronisława (Polka), żona powyższego; 9. Pachla Janina (Polka), córka powyższego; 10. Olejowska Maria (Polka); 11. Kułyniak Aleksandra (Ukrainka); 12. Dziuk Józef (Polak).
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa: wrzesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „1943, 2 października - Pismo kierownika biura PolKO w Drohobyczu skierowane do przedstawiciela RGO we Lwowie, zawierające wykaz napadów i mordów dokonanych na ludności polskiej w tym obwodzie”; w: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, w: nr 16722/1, s. 291, 287—289
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
24
min. 24
max. 24
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: ZUBRZYCA