• MATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneMATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
link to OUR LADY of PERPETUAL HELP in SŁOMCZYN infoLOGO PORTALU

Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska

  • św. ZYGMUNT: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne

LINK do Nu HTML Checker

GENOCIDIUM ATROX

LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH

Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)

Miejscowość

II Rzeczpospolita

Zapałów

pow. Jarosław, woj. lwowskie

współcześnie

Zapałów

pow. Jarosław, woj. podkarpackie, Polska

Zbrodnie

Sprawcy:

Ukraińcy

Ofiary:

Polacy

Ilość ofiar:

min.:

29

max.:

137

Sprawcy:

Polacy

Ofiary:

Ukraińcy

Ilość ofiar:

min.:

9

max.:

39

Położenie

link do GOOGLE MAPS

wydarzenia

nr ref.:

07631

data:

1944.07.23

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Upowcy zamordowali 2 Polaków: było to małżeństwo Anna i Jan Nowak.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – lipiec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

2

min. 2

max. 2

nr ref.:

07735

data:

1944.08.03

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Został zamordowany przez UPA Adam Serafin.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – sierpień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

12559

data:

1944.09.05

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Fragment wykonanego przez referenta OUN 'Borysa' spisu ofiar terroru różnych formacji zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej, w wyniku którego zamordowały one zostało 5 Ukraińców:
Zapałów
Akt terroru od 1 stycznia 1943 roku do 31 marca 1947 roku  […]
5 IX 1944 roku napadła MO w sile 4 osób na Łach Kuzia, Ukraińca z Zapałowa, lat 29, który zaczął uciekać i został zastrzelony przez MO strzałem w piersi;  […]
Dnia 31 III 1947 roku 'Borys'

źródło: „Żapaliw. Akt teroru wid 1/5 43 – 31 III 1947”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 23, k. 368

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

12565

data:

1944.10.14

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys 'Żana' o mordach na Ukraińcach we wsi Zapałów:
14 października 1944 r. miejscowa MO zamordowała wieśniaka Szałaja Iwana lat 29”.

źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta jich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 960, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

12200

data:

1944.11

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

między/na drodze między

Oleszyce

Fragment wspomnień Iwana Horajskiego o mordach na Ukraińcach w Dzikowie Starym i Dzikowie Nowym dokonanych przez członków MO, UB i żołnierzy WP
Po masakrze 56 strzelców Polacy uwierzyli, że w lesie nie ma już nikogo. Zaczęli teraz znęcać się i mordować  […] W pierwszych dniach listopada były już dobre przymrozki, tak że na boso nie można było wyjść z domu. W tym czasie Polacy gnali 30 mężczyzn przez Dachnów, Futory, Oleszyce w kierunku Jarosławia (wszyscy byli bosi), ale wszyscy zaaresztowani nie doszli do Jarosławia i nigdy nie wrócili do domu, co oznacza, że po drodze zostali zamordowani w którymś lesie między Oleszycami a Zapałowem  […] To byli ludzie zaaresztowani w wioskach Cieszanowskiego”.

źródło: Horajski I., „Spomyny”, b.m., b.d., b.p.; w: Archiwum Bogdana Huka, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

30

min. 30

max. 30

nr ref.:

08628

data:

1944.12.12

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Zamordowany został Salwach Józef.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1944 i «w 1944 roku»”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

12560

data:

1945.02.02

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Fragment wykonanego przez referenta OUN 'Borysa' spisu ofiar terroru różnych formacji zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej, w wyniku którego zamordowały one zostało 5 Ukraińców:
Zapałów
Akt terroru od 1 stycznia 1943 roku do 31 marca 1947 roku  […]
Dnia 2 II 1945 roku MO przyszła aresztować Szałaja Iwana, Ukraińca z Zapałowa, lat 20, który w czasie ucieczki przed MO został zastrzelony strzałem w głowę;  […]
Dnia 31 III 1947 roku 'Borys'

źródło: „Żapaliw. Akt teroru wid 1/5 43 – 31 III 1947”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 23, k. 368

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

12566

data:

1945.03.17

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys 'Żana' o mordach na Ukraińcach we wsi Zapałów:
17 marca 1945 r. MO zamordowała Szałaja Ołeksę”.

źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta jich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 960, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

09593

data:

1945.03.27–1945.03.28

lokalizacja

opis

dane ogólne

Kureń „Zalizniaka” zlikwidował 18 posterunków Milicji Obywatelskiej, poległo 30 milicjantów a 10 zostało uprowadzonych i zamordowanych. Zamordowanych zostało od 43 do 72 osób polskiej ludności cywilnej. Były to posterunki w miejscowościach: Dzików Stary, Podemszczyzna, Horyniec, Zalesie, Basznia Dolna, Łówcza, Futory, Nowa Grobla, Brusno Nowe, Krowica, Puchacze, Chotylub, Wólka Horyniecka, Zapałów, Bichale, Łaszki, Płazów, Cewków.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

83 – 112

min. 83

max. 112

nr ref.:

09704

data:

1945.04.02

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Upowcy obrabowali dom i zamordowali 6‑osobową rodzinę polską gajowego Łukasza Serafina.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: Archiwum Państwowe w Przemyślu, w: SPJ [Starostwo Powiatowe Jarosławskie] sygn. 63, k. 273

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

6

min. 6

max. 6

nr ref.:

10166

data:

1945.07.15

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Upowcy zamordowali 6 Polaków.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – lipiec 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

6

min. 6

max. 6

nr ref.:

12561

data:

1945.10.15

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Fragment wykonanego przez referenta OUN 'Borysa' spisu ofiar terroru różnych formacji zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej, w wyniku którego zamordowały one zostało 5 Ukraińców:
Zapałów
Akt terroru od 1 stycznia 1943 roku do 31 marca 1947 roku  […]
15 X 1945 roku w godzinach popołudniowych z kierunku Oleszyc przyjechało Wojsko Polskie w sile 120 osób do wsi Zapałów, okrążyli wieś, pozganiali mieszkańców na plac przed cerkwią, a następnie przyprowadzili aresztowanego Iwanczuka Iwana, Ukraińca z Zapałowa, lat 42 i na oczach wsi rozstrzelali go za przynależność do UPA;  […]
Dnia 31 III 1947 roku 'Borys'

źródło: „Żapaliw. Akt teroru wid 1/5 43 – 31 III 1947”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 23, k. 368

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

10481

data:

1945.12.08

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Ukraińcy zamordowali Michała Wrzecionko.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1945 oraz rok 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

12567

data:

1945.12.10

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys 'Żana' o mordach na Ukraińcach we wsi Zapałów:
10 grudnia 1945 r. MO zamordowała wieśniaka Kunia Mykołę”.

źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta jich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 960, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

12564

data:

1946

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Fragment wykonanego przez referenta OUN 'Borysa' spisu ofiar terroru różnych formacji zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej, w wyniku którego zamordowały one zostało 5 Ukraińców:
Zapałów
Akt terroru od 1 stycznia 1943 roku do 31 marca 1947 roku  […]
Dnia [?] I1946 roku pojechał do młyna ukraiński gospodarz ze wsi Zapałów Szałaj Ilko, lat  […] i dostał strzał w głowę za to, że był Ukraińcem;  […]
Dnia 31 III 1947 roku 'Borys'

źródło: „Żapaliw. Akt teroru wid 1/5 43 – 31 III 1947”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 23, k. 368

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

11154

data:

1946.01.26

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

We wsi Zapałów gm. Wiązownica pow. Jarosław został zamordowany [przez Ukraińców] Jan Maciałek.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – styczeń 1946”; w: „Kresowy Serwis Informacyjny” — internet: ksi.btx.pl [dostępny: 2021.06.18]

źródło: Golba Mieczysław (red. odpow.), „Wiązownica pamięta”, w: Wiązownica 2013 — internet: www.mieczyslawgolba.pl [dostępny: 2021.04.11]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

12563

data:

1946.02.05

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Fragment wykonanego przez referenta OUN 'Borysa' spisu ofiar terroru różnych formacji zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej, w wyniku którego zamordowały one zostało 5 Ukraińców:
Zapałów
Akt terroru od 1 stycznia 1943 roku do 31 marca 1947 roku  […]
Dnia 5 II 1946 roku Wojsko Polskie i Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa z Jarosławia przyjechali do Zapałowa po siano, pytali o banderowców. WP zobaczyło Czerwonkę Stepana, Ukraińca z Zapałowa, lat 22, który zaczął uciekać. Żołnierze zaczęli strzelać do uciekiniera [nieczyt.], zmarł po 2 godzinach od rany w brzuch;  […]
Dnia 31 III 1947 roku 'Borys'

źródło: „Żapaliw. Akt teroru wid 1/5 43 – 31 III 1947”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 23, k. 368

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

10874

data:

1946.02.28

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

We wsi Zapałów pow. Jarosław [upowcy] zamordowali milicjanta Szczeblika, ur. 14.05.1924 r.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – luty 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]

Być może tożsamy z zamordowanym Polakiem 20.02.1946 we wsi Ryszkowa Wola

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – luty 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]

źródło: GTKRK – zasoby własne

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

12562

data:

1946.05.02

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Fragment wykonanego przez referenta OUN 'Borysa' spisu ofiar terroru różnych formacji zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej, w wyniku którego zamordowały one zostało 5 Ukraińców:
Zapałów
Akt terroru od 1 stycznia 1943 roku do 31 marca 1947 roku  […]
Dnia 2 V 1946 roku Wojsko Polskie i Urząd Bezpieczeństwa w liczbie 70 osób przeprowadzali rewizję; uciekając przed WP zabity został Towczko Mychajło, Ukrainiec, lat 18;  […]
Dnia 31 III 1947 roku 'Borys'

źródło: „Żapaliw. Akt teroru wid 1/5 43 – 31 III 1947”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 23, k. 368

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

11032

data:

1946.05.26

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

We wsi Zapałów pow. Jarosław [Ukraińcy] zamordowali Tomasza Cybulkasa i Janinę Górecką.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1946 oraz wiosna 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

2

min. 2

max. 2

nr ref.:

11187

data:

1946.07.15

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Zamordowani zostali 2 Polacy: Jan Dudek i Piotr Małek.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – lipiec 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.24]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

2

min. 2

max. 2

nr ref.:

11273

data:

1946.08.20–1946.09.10

(przełom miesiąca)

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

Został uprowadzony i [przez Ukraińców] powieszony Stefan Dublanko.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – wrzesień 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.25]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

11354

data:

1946.12.13

lokalizacja

opis

dane ogólne

Zapałów

24‑letni Tadeusz Rusinko został zamordowany przez Ukraińców.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1946 oraz w roku 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.28]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA

Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.

Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:

LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA

Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:

ADRES EMAJL

jako temat podając:

GENOCIDIUM ATROX: ZAPAŁÓW

WYJAŚNIENIA

  1. Brak precyzyjnej informacji o sprawcach w opisie konkretnego wydarzenia oznacza, iż były nimi osoby określone w danych ogólnych dla tego wydarzenia.
  2. Nazwa miejscowości w czasach II Rzeczpospolitej oznacza nazwę obowiązującą ok. 1939 r., czyli ostatnim roku niepodległości II Rzeczypospolitej.
  3. Dane regionalne miejscowości współcześnie — czyli powiat i województwo w Polsce oraz region i obwód na Ukrainie — jeśli wszelako na Ukrainie, to zgodnie z podziałem administracyjnym Ukrainy obowiązującym do 2020 r.
  4. Wyjaśnienia ogólne ⇒ TUTAJ.
  5. Przyjęte założenia co do szacunku liczby ofiar ⇒ TUTAJ.