Sprawozdanie ukraińskiego podziemia z maja 1944 r. dotyczące akcji antypolskich dotyczące okręgu Rawa Ruska: „Podobne wiadomości dotyczące liczby Polaków zlikwidowanych przez oddziały UPA: Potoki [?] — 3 (miejsc[owi]), Lubycza–Kołajce — 3 (miejsc[owi]), Huta Lubycka — 2 (niezn[ani]), Lubycza — 10 (uciek[inierzy]), Potylicz — 13 (miejsc[owi]), Dagany Wiel[kie] — 2 (niezn[ani]), Werchrata — 1 (miejsc[owy]), Rzeczyca — 8 (3 miejsc[owych], 5 niezn[anych]), Domaszów — 2 (1 miejsc[owy], 1 niezn[any]), Bruckenthal — 2 (niezn[ani]), Ostobuż — 1 kobieta (miejsc[owa]), Choronów — 1 (miejsc[owy]), Sałasze — 1 (miejsc[owy]), Tehlów — 15 i 4 kobiety (— miejsc[owi]) oraz 44 (niezn[ani]), Wierzbica — 3 (miejsc[owi]), Chodywańce — 9 (niezn[ani]), Zaborze — 30 (miejsc[owi] i niezn[ani]), Rzyczki — 15 (miejsc[owi] i niezn[ani])”.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: „Sprawozdanie ukraińskiego podziemia z maja 1944 r. dotyczące akcji antypolskich”; w: „Polska i Ukraina w latach trzydziestych-czterdziestych XX wieku”, w: Warszawa-Kijów 2005, t. 4, cz. 2, s. 159 — internet: zbrodniawolynska.pl [dostępny: 2021.04.11]

Na początku maja upowcy zamordowali 22 Polaków a 14 poranili.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Fragment wspomnień Anny Kertyczak o mordzie na Ukraińcach w Wierzbicy dokonanym przez żołnierzy Wojska Polskiego:
„Wojsko Polskie często napada na wieś, ludzie się chowają, ale pewnego razu śmierci nie uniknął młody chłopak Sławko Myśko. Aby nie być we wsi, poszedł z mamą na pole plewić burzan ze zboża. Nadjechali żołnierze, na oczach matki rozstrzelali go nie bacząc na matczyne prośby”.

źródło: „Spohad Anny Kertyczak (diwocze prizwyszcze Prytuła)”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 72

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Hryhorija Prytuły o mordach na Ukraińcach w Wierzbicy dokonanych przez żołnierzy Wojska Polskiego:  […]
„Na naszym Zakerzoniu pozostały tylko mogiły. Trzena wspomnieć martwych i żywych. Z Wierzbicy zapamiętałem następujących zamordowanych mieszkańców–cywilów:
Mykoła Truszyk, ur. w 1932 r., zastrzelony przez WP w czasie wysiedlania Wierzbicy”.

źródło: „Spohad Hryhorija Prytuły narodżenoho 1916 roku”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 78

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Anny Kertyczak o mordzie na Ukraińcach w Wierzbicy dokonanym przez żołnierzy Wojska Polskiego:
„Wojsko Polskie często napada na wieś  […]
Tak samo zginął mój brat Mykyta. Wrócił z robót w Niemczech w 1945 r., w kenkarcie miał czemuś napisane 'P'. Chłopcy 22 maja, na [święto] letniego Mykoły, wyprowadzili konie na pastwisko. Nadjechali żołnierze, z daleka puścili serię z karabinu maszynowego, myśląc być może, że strzelają do ubowca”.

źródło: „Spohad Anny Kertyczak (diwocze prizwyszcze Prytuła)”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 72

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Hryhorija Prytuły o mordach na Ukraińcach w Wierzbicy dokonanych przez żołnierzy Wojska Polskiego:
„Na naszym Zakerzoniu pozostały tylko mogiły. Trzena wspomnieć martwych i żywych. Z Wierzbicy zapamiętałem następujących zamordowanych mieszkańców–cywilów:
Mykyta Prytuła, ur. w 1925 r., nie chciał jechać na Ukrainę, to padł ofiarą serii z karabinu maszynowego Wojska Polskiego wiosną 1946 r.;
Jarosław Myśko, ur. w 1929 r., wiosną 1946 r. zastrzelił go Polak–wojskowy na rękach matki, bo ta nie pozwalała aresztować syna”.

źródło: „Spohad Hryhorija Prytuły narodżenoho 1916 roku”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 78

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Hryhorija Prytuły o mordach na Ukraińcach w Wierzbicy dokonanych przez żołnierzy Wojska Polskiego:
„Na naszym Zakerzoniu pozostały tylko mogiły. Trzena wspomnieć martwych i żywych. Z Wierzbicy zapamiętałem następujących zamordowanych mieszkańców–cywilów:  […]
Łewko Tymczyna, ur. w 1932 r., zamordowany przez wojsko w czasie oblężenia Wierzbicy. W czasie, gdy z nim rozmawiał wojskowy, podszedł do nich sąsiad–banderowiec i plutonowego zabił, a sam uciekł, jednak Łewkę Polacy zaaresztowali i zamordowali w 1947 r.”.

źródło: „Spohad Hryhorija Prytuły narodżenoho 1916 roku”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 78

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Upowcy zamordowali żołnierza WP. „Tuż przed północą 15 czerwca, dowództwo batalionu dowiedziało się, że kapral Puto został w Wierzbicy zabity lub ciężko ranny. Zameldował o tym jego kolega, który towarzyszył mu w wieczornej 'wyprawie' do tej wsi, na umówioną randkę z dziewczyną. Powiedział, że gdy kapral rozmawiał z dziewczyną, on siedział w pewnej odległości pod jabłonią, gdzie zasnął. Obudził go krzyk dziewczyny
— «Nie, o Boże, nie!».
Chwycił za broń, ale kapral już leżał na ziemi, a dwóch napastników ciągnęło dziewczynę do zabudowań. Było za późno i niebezpiecznie więc wycofał się. Przed północą dotarł do Uhnowa i zameldował o wszystkim dowódcy plutonu.
16 czerwca 1947 r., zgodnie z rozkazem, pododdziały wojska okrążyły wieś i zaległy. Tuż przed świtem, od strony wsi do mostu na Sołokiji zbliżyła się grupa mężczyzn. Dowódca patrolu ochraniający most zapytał:
— «Stój. Kto idzie?»
Przystanęli, a jeden z nich oddał serię z pistoletu maszynowego. Żołnierze odpowiedzieli serią z rkm. Jeden z grupy upadł, pozostali rozbiegli się i wycofali do wsi.
Od strony granicy rosyjscy pogranicznicy zaczęli oświetlać rakietami swój teren. Po upływie około pół godziny, rozległa się kanonada i trwała długo. Nierozpoznany oddział UPA starał się wydostać z okrążenia, po przeciwnej stronie wsi ale musiał zawrócić pod ostrzałem żołnierzy. Żołnierze nie mogli jednak podążyć w pogoni bo teren otwarty, brak osłony, a od strony wsi strzelano zza budynków, opłotków i innych osłon; z wieży cerkiewnej strzelano z broni maszynowej.
Po pewnym czasie żołnierze WP unieszkodliwili punkt ogniowy na tej wieży. W trakcie tej wymiany strzałów pojawił się dym i płomienie, które gwałtownie się rozprzestrzeniały po krytej słomą zabudowie. Mieszkańcy wybiegali z domów ratując mienie. Dowodzący WP wydał rozkaz aby przerwać ostrzał; Wierzbicę trawił pożar.
Po około trzech godzinach, wyznaczone plutony WP weszły do wsi. Przeszukania domostw i ich obejść oraz oględziny zgliszcz nie dały rezultatu — broni nie znaleziono, osób podejrzanych i ofiar strzelaniny też nie. Zgromadzono mieszkańców — osobno kobiety z dziećmi i oddzielnie mężczyzn. Na pytania, kto strzelał, wszyscy milczeli, tylko jeden z mężczyzn w podeszłym wieku powiedział:
— «Nie wiecie kto? — przeklęci partyzanci».
Wieczór — 16 czerwca 1947 r., wojsko wyszło z Wierzbicy ale nie opuściło terenu. Następnego dnia przyjechał dowódca pułku i żądał dowodów: gdzie banderowcy, gdzie broń? Zagroził dowódcy batalionu że jeśli nie przedstawi dowodu, iż we wsi byli 'upowcy' to odda go pod sąd za spalenie Wierzbicy. Żołnierze podjęli bardziej szczegółowe przeszukiwania. Nagle, jeden z żołnierzy zauważył zmianę i wskazując ręką powiedział do kolegi:
— «wczoraj było tu pogorzelisko po stodole, a dziś jest dół, leć po dowódcę plutonu».
Po usunięciu spopielałej warstwy ukazały się zwęglone belki stropu bunkra, w którym znaleziono, dwudziestu dwóch, nie dających oznak życia, uzbrojonych mężczyzn. Wkrótce znaleziono jeszcze dwa takie schrony, a w każdym z nich trupy mężczyzn z bronią. W ostatnim, wśród zwłok uzbrojonych mężczyzn, odkryto zwłoki w polskim mundurze — był to kapral Puto; miał głowę rozbitą siekierą.
Nie znam przyczyny śmierci 62 (wg innej wersji 72) uzbrojonych mężczyzn, których zwłoki znaleziono w trzech bunkrach Wierzbicy. W Uhnowie mówiono różnie: że ukryli się pod presją mieszkańców aby uniknąć zagłady wsi, inni, że pożar odciął im drogę wyjścia z bunkrów, jeszcze inni, że popełnili zbiorowe samobójstwo?
O ofiarach wśród ludności nie mówiono, bo ich nie było. Kapral Puto został pochowany na cmentarzu w Uhnowie. Uczestniczyłem w tym pogrzebie wraz z innymi uczniami mojej i innych klas 'uhnowskiej' Szkoły Podstawowej”.

źródło: Wolczyk Tadeusz, „Fałszowania historii w audycji TVP Lublin, przy udziale przedstawicieli IPN”; w: „Kresowy Serwis Informacyjny”, w: nr 1/2013 (20), 1 stycznia 2013 — internet: www.ksi.btx.pl [dostępny: 2022.03.02]

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1947”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.03.02]