Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
57
max.:
62
Położenie
wydarzenia
nr ref.:
05520
data:
1944.03.06
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
Przed posterunkiem policji ukraińskiej poszczuty pies policyjny rozszarpał 18‑letniego Tadeusza Skoczyńskiego ze wsi Łukawiec.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
06468
data:
1944.04.15
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
(w pobliżu)
Dn. 15 kwietnia zamordowali Ukraińcy posłańca, który przenosił pieniądze uchodźcom w Wielkich Oczach.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Wiadomości z Ziem Wschodnich”, nr 8 (fragmenty); w: „Polska i Ukraina w latach trzydziestych-czterdziestych XX wieku”, w: Warszawa-Kijów 2005, t. 4, cz. 2, s. 195 — internet: zbrodniawolynska.pl [dostępny: 2021.04.11]
Myrosław Onyszkewycz „Orest Karat” wydał rozkaz: „Rozkazuję Wam niezwłoczne przeprowadzenie czystki swojego rejonu z elementu polskiego oraz agentów ukraińsko–bolszewickich. Czystkę należy przeprowadzić w stanicach słabo zaludnionych przez Polaków. W tym celu stworzyć przy rejonie bojówkę, złożoną z naszych członków, której zadaniem byłaby likwidacja wyżej wymienionych. Większe nasze stanice będą oczyszczone z tego elementu przez nasze oddziały wojackie nawet w biały dzień […] Oczyszczenie terenu musi być zakończone jeszcze przed naszą Wielkanocą, żebyśmy świętowali ją już bez Polaków. Pamiętajcie, że jak bolszewicy zastaną nas z Polakami na naszych terenach, wtedy wszystkich nas wyrżną […] Prowadźcie z nimi twardą, bezwzględną walkę. Nikogo nie oszczędzać, nawet w przypadku małżeństw mieszanych. Wyciągać z domów Lachów, ale Ukraińców i dzieci w tych domach nie likwidować […] Wydobyć broń. Śmierć Polakom. Postój, 6 kwietnia 1944 roku. Sława herojom! Orest, Karat” Rozkaz ten znajduje się w aktach śledztwa przeciwko Myrosławowi Onyszkewyczowi.
źródło: Miszko Przemysław, Matkowski Krzysztof, „Zbrodnie ludobójstwa popełnione przez nacjonalistów ukraińskich w Małopolce Wschodniej w latach 1939—1945 na osobach narodowości polskiej – w świetle śledztw OKŚZPNP we Wrocławiu”; w: „Zbrodnie przeszłości, opracowania i materiały prokuratorów IPN”, w: Warszawa 2008, t. 2 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
06600
data:
1944.04.28–1944.04.29
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
Ukraińcy zamordowali 19 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Węgierski Jerzy Julian; w: „Zeszyty Historyczne WiN-u”, w: nr 9/1996
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
19
min. 19
max. 19
nr ref.:
07095
data:
1944.05.20
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
Ukraińcy zamordowali 4 Polaków (w tym dwie kobiety), osoby starsze, lat 67, 69, 76 i 79, które nie opuściły swoich gospodarstw.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
4
min. 4
max. 4
nr ref.:
07443
data:
1944.06.24
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
Został zamordowany Andrzej Płoszaj.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
07614
data:
1944.07.19–1944.07.20
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
Upowcy podczas nocnego napadu zamordowali 13 Polaków w wieku od 6–miesięcznej dziewczynki do 78 lat (w tym: matka z 9‑letnią córką i 7‑letnim synem, matka z 2 córkami: 6–miesięczną i 7‑letnią oraz 3 inne kobiety), natomiast w obronie poległ 1 partyzant AK. Inni: Na miejscowość uderzyła sotnia „Jastruba”. Zabito 13 lub 18 Polaków, którzy nie zdążyli dotrzeć do kościoła. Pozostali mieszkańcy odparli atak ogniem z dwóch karabinów maszynowych. Ukraińcy wycofali się paląc 80 domów.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – lipiec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Motyka Grzegorz, „Tak było w Bieszczadach. Walki polsko-ukraińskie w latach 1943-1948.”, w: Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1999, s. 171
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
13 – 18
min. 13
max. 18
nr ref.:
09903
data:
1945.04
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
Został zamordowany przez UPA Jan Pomorski, milicjant.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
09974
data:
1945.05.20
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
Upowcy koło Radymna zamordowali milicjanta Józefa Słysza lat 25.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
09985
data:
1945.05.25
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
Ukraińcy zamordowali 2 Polaków. Oraz: 25 maja 1945 r. zamordowali Stanisława Pelca lat 24.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
09994
data:
1945.05.28
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
28 maja 1945 r. zamordowali milicjanta Jana Sawickiego lat 31.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
10233
data:
1945.08.09
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
9 sierpnia 1945 r. na skutek ciężkiego pobicia przez bojówkarzy UPA zmarł w szpitalu w Jarosławiu Tadeusz Klimczak lat 24.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – sierpień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
11166
data:
1943.01–1946.01.31
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
We wsi Wielkie Oczy pow. Jaworów w okresie między 1943 r. a 31 stycznia 1946 r. zamordowali: Jana Światyńskiego ur. 1885 r., Michalinę Marks ur. 1910 r., Janinę Marks ur. 1943 r., Milę Kuźmińską ur. 1938 r., Stefana Bronharda ur. 1904 r., Filipa Bronharda ur. 1912 r., Jana Sawińskiego ur. 1914 r., Antoniego Pomorskiego ur. 1908 r., Wilhelminę Wilczyńską ur. 1923 r.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – styczeń 1946”; w: „Kresowy Serwis Informacyjny” — internet: ksi.btx.pl [dostępny: 2021.06.18]
źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
9
min. 9
max. 9
nr ref.:
10849
data:
1946.02.11
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
We wsi Wielkie Oczy pow. Jaworów zamordowali Bolesława Wilhelma lat 20.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – luty 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
11627
data:
1947.08.09
lokalizacja
opis
dane ogólne
Wielkie Oczy
Po pobiciu przez banderowców zmarł 24‑letni Tadeusz Klimczak.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1947”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.03.02]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: WIELKIE OCZY
WYJAŚNIENIA
- Brak precyzyjnej informacji o sprawcach w opisie konkretnego wydarzenia oznacza, iż były nimi osoby określone w danych ogólnych dla tego wydarzenia.
- Nazwa miejscowości w czasach II Rzeczpospolitej oznacza nazwę obowiązującą ok. 1939 r., czyli ostatnim roku niepodległości II Rzeczypospolitej.
- Dane regionalne miejscowości współcześnie — czyli powiat i województwo w Polsce oraz region i obwód na Ukrainie — jeśli wszelako na Ukrainie, to zgodnie z podziałem administracyjnym Ukrainy obowiązującym do 2020 r.
- Wyjaśnienia ogólne ⇒ TUTAJ.
- Przyjęte założenia co do szacunku liczby ofiar ⇒ TUTAJ.