Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
3
max.:
3
Sprawcy:
Polacy
Ofiary:
Ukraińcy
Ilość ofiar:
min.:
6
max.:
6
wydarzenia
nr ref.:
10149
data:
1945.06
lokalizacja
opis
dane ogólne
Turzańsk
Miejscowi Ukraińcy powiesili gajowego Mikołaja Pieczko i ukradli mu krowę.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1945”; w: portal: Wołyń — internet: btx.home.pl [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
10059
data:
1945.06.05
lokalizacja
opis
dane ogólne
Turzańsk
Po wcześniejszym ograbieniu domostwa został powieszony przez bojówkę UPA gajowy Mikołaj Pieczko.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1945”; w: portal: Wołyń — internet: btx.home.pl [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
12454
data:
1946.03.15
alternatywnie:
16.03.1946
lokalizacja
opis
dane ogólne
Turzańsk
Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta OUN Stepana Golasza 'Mara' z nadrejonu 'Beskid' o mordzie żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcach w Turzańsku:
„16 marca 1946 r. oddział WP z Zajnyczek w liczbie 15 żołnierzy spalił we wsi Turzańsk 6 domów i zabił 6 osób”.
źródło: „Wisti z terenu za czas wid 1.3 – 1.4.1946 r.”; w: Poticzny P. J., Łyko I. (red.), „Litopys UPA”, w: Toronto-Lwów 2002, t. 34: „Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Sprawozdania polityczne (Dokumenty)”, s. 75, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
Fragment wspomnień Wasyla Mazura o mordzie żołnierza Wojska Polskiego na Ukraińcach w Turzańsku:
„Rano 15 marca 1946 roku zaczęła się akcja karna WP na wieś Turzańsk. Po wkroczeniu do dolnego końca, Polacy zaczęli palić domy, rzucając do nich granaty […] Od razu zamordowali tam Chruszcza Mykołaja […] Paląc dom za domem, Polacy doszli do domu, gdzie mieszkała rodzina Fila Wołodymyra. Razem z rodziną Prytyskaczów schowała się do murowanej piwnicy. Żołnierze polscy z bronią w pogotowi rozkazali wszystkim wyjść. Jako pierwszy wyszedł stary dziad Chwastiak Mychajło, który mieszkał z Prytyskaczami. Potem urodzona w 1904 roku Fenna Prytyskacz ze swoimi dziećmi Marija (z 1933 roku), Hanną (z 1930 roku) i Mykołajem (z 1928 roku). Starca Polacy od razu pobili tak, że nie mógł iść. Potem wyszła rodzina Filów. W tym czasie Polacy rodzinę Prytyskaczów ustawili rzędem na łące: najmłodsza córka Marija stała koło matki, dalej brat, druga siostra i dziad Mychajło. Polacy przyciągnęli karabin maszynowy i ustawili naprzeciwko nich. Poszła seria i oni wszyscy popadali na ziemię. Jeden z żołnierzy podszedł do leżących i zauważył, że Mykołaj otworzył oczy. Wyciągnął pistolet i krzyknął:
— «Ty jeszcze nie zdechłeś banderowcu?!»
i trzy razy strzelił do Mykołaja. Jednek temu nie było sądzone wtedy umrzeć, bo kule przeszły koło prawego boku, nie zaczepiając ciała […]
Rodzinę Filów zagnali do domu, zamknęli go od zewnątrz i podpalili. W tym momencie z sąsiedniego domu wybiegł 16‑letni Hryhorij Krawczyszyn, aby ratować bydło z płonącej stajni. Zobaczywszy go, Polacy zaczęli strzelać i chłopaka zamordowali. Dom Filów płonął. Ludzie w środku krzyczeli i płakali. Ogień zaczął przenikać do środka i dopiero teraz oni jakimś cudem wydostali się na dwór. Schowali się i zostali żywi. A Polacy szli w górę [wsi], paląc dom po domu.
Spaliwszy jeszcze kilka domów i nie znajdując ludzi, Polacy ze wsi odeszli. Ukrywający się ludzie zaczęli teraz wracać. Siostra cioteczna odnalazła w piwnicy Mykołaja Prytyskacza i razem poszli do zastrzelonych. Ujrzawszy ten straszny obraz, ludzie zaczęli płakać. Ktos powiedział cos głośno, a wtedy uniosła głowę najmłodsza córka Fenny Marija. Nie miała siły mówić, oblana krwią matki, z przestrachem patrzyła wokół siebie. Kule z karabinu maszynowego tylko opaliły jej włosy i obsypały prochem twarz”.
źródło: „Pacyfikacija Turynśkoho”, Spohad Wasyla Mazura, narodżenoho 1934 roku w Turynśkomu Sianićkoho wojewidstwa ta joho odnoselczan; w: Huk Bogdan (opr.), „Nasze Słowo”, w: nr 38, 1997, s. 3, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
6
min. 6
max. 6
nr ref.:
11608
data:
1947.06.19
lokalizacja
opis
dane ogólne
Turzańsk
W rejonie wsi UPA ostrzelała samolot wykonujący lot rozpoznawczy śmiertelnie raniąc nawigatora pokładowego.
źródło: Motyka Grzegorz, „Tak było w Bieszczadach. Walki polsko-ukraińskie w latach 1943-1948.”, w: Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1999, s. 435—436
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1947”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.03.02]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: TURZAŃSK