Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
8
max.:
8
Sprawcy:
Polacy
Ofiary:
Ukraińcy
Ilość ofiar:
min.:
1
max.:
4
Położenie
wydarzenia
nr ref.:
08649
data:
1944.12.18
lokalizacja
opis
dane ogólne
Szówsko
(nadleśnictwo)
Zostali zamordowani przez UPA gajowi: Józef Salwach oraz Józef Satrocha.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1944 i «w 1944 roku»”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
09796
data:
1945.04.17
lokalizacja
opis
dane ogólne
Szówsko
(nadleśnictwo)
Został zamordowany przez UPA gajowy Władysław Wysocki.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
09821
data:
1945.04.22
lokalizacja
opis
dane ogólne
Szówsko
Została ciężko poraniona przez upowców Polka Anna Salo, która zmarła po kilku dniach.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
12411
data:
1945.04.22
alternatywnie:
15.09.1945
lokalizacja
opis
dane ogólne
Fragment wyciągu z protokołu przesłuchania Wołodymyra Gałana z Wiązownicy w dniu 6 maja 1946 roku przez pracownika SB‑OUN o mordzie bandy z polskiej wsi Wiązownica na Ukraińcach z Surochowa:
„Płonka Henryk, Polak należący do terrorystycznej bandy polskiej 'Radwana', która mordowała ludność ukraińską w powiecie jarosławskim, a który siedział ze mną w więzieniu w Jarosławiu w kwietniu 1946 roku, opowiadał mi, że będąc jeszcze w tym oddziale zabrał ze wsi Surochów powiat Jarosław księdza ukraińskiego z żoną i synem. Mówił, że zostali oni zastrzeleni we wsi Piwoda w tym że powiecie i zakopani wszyscy troje za stodołą polskiego gospodarza Żołyniaka”.
źródło: Instytut Pamięci Narodowej IPN, w: Akta OAIPN Rz 072/1, Wyp. VII b (169), k. 96
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
Tłumaczenie na język polski informacji Michała Szkilnyka o mordzie na Ukraińcach we wsi Surochów, zamieszczonej w zbiorze „Jarosławszczyzna i Zasiannia” z 1986 r.:
„15 września 1945 r. polskie bandy o wielkiej sile napadły na Surochów. Tej tragicznej niedzieli ks. Mychajło Płachta odprawiał nabożeństwo w miejscowej cerkwi. Bandyci wtargnęli do cerkwi, narobili wrzasku, przerwali nabożeństwo, zabrali kapłana od ołtarza. Aresztowali też żonę księdza i syna Jurka. Po skrępowaniu drutem kolczastym najpierw ciężko pobili aresztowanych, potem poprowadzili na przesłuchanie do wsi Piwoda, gdzie znów strasznie znęcali się nad nimi. Potem pognali wszystkich do Szówska i tam, rozebrawszy wszystkich do naga, publicznie zgwałcili żonę ks. Płachty, wreszcie wszystkich rozstrzelali”.
źródło: „Surochów”; w: Siwicki M., „Dzieje konfliktów polsko-ukraińskich”, w: Warszawa 1994, t. III, s. 229—230
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
09973
data:
1945.05.20
lokalizacja
opis
dane ogólne
Szówsko
Ukraińcy zamordowali 20‑letniego Józefa Zagrobelnego.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
10042
data:
1945.05
lokalizacja
opis
dane ogólne
Szówsko
(nadleśnictwo)
Został zamordowany przez UPA Pamer Józef maszynista tartaku.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Orłowski Edward, „Leśnicy, którzy ponieśli śmierć w latach wojny i prześladowań w okresie 1938-1949 na terenie Małopolski Wschodniej i powojennej Rzeszowszczyzny”; w: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie — internet: www.krosno.lasy.gov.pl [dostępny: 2021.01.29]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
10928
data:
1946.03.27–1946.03.28
lokalizacja
opis
dane ogólne
Szówsko
We wsi Szówsko pow. Jarosław [w nocy z 27 na 28 marca 1946] upowcy zastrzelili Jana Tyrana, uchodźcę ze wsi Radawa.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
źródło: Archiwum Państwowe w Przemyślu, w: SPJ [Starostwo Powiatowe Jarosławskie] sygn. 45, k. 52
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
10982
data:
1946.04.27–1946.04.28
lokalizacja
opis
dane ogólne
Szówsko
We wsi Szówsko pow. Jarosław zamordowany został Jan Tyran.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
12410
data:
1944–1946
lokalizacja
opis
dane ogólne
Szówsko
Fragment rozmowy z Jewhenem Dykim, ur. w 1925 r. w Leżachowie […] :
„— «W UPA ktoś służył?»
— «Chyba nie, w ruskiej armii był Paluch. Wracał z armii i w Szówsku na moście został zabity. On i trzech ruskich»”.
źródło: „Leżachów Czerce”, Rozmowa z Jewhenem Dykim ur. w 1925 r. w Leżachowie; w: Huk Bogdan, „Młodzi Ukraińcy Michała Borysa «Żana». Terenowe Oddziały Samoobrony w powiecie jarosławskim w latach 1945—1947”, w: Przemyśl 2016, s. 427—429
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: SZÓWSKO
WYJAŚNIENIA
- Brak precyzyjnej informacji o sprawcach w opisie konkretnego wydarzenia oznacza, iż były nimi osoby określone w danych ogólnych dla tego wydarzenia.
- Nazwa miejscowości w czasach II Rzeczpospolitej oznacza nazwę obowiązującą ok. 1939 r., czyli ostatnim roku niepodległości II Rzeczypospolitej.
- Dane regionalne miejscowości współcześnie — czyli powiat i województwo w Polsce oraz region i obwód na Ukrainie — jeśli wszelako na Ukrainie, to zgodnie z podziałem administracyjnym Ukrainy obowiązującym do 2020 r.
- Wyjaśnienia ogólne ⇒ TUTAJ.
- Przyjęte założenia co do szacunku liczby ofiar ⇒ TUTAJ.