Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Zbrodnie
Sprawcy:
Polacy
Ofiary:
Ukraińcy
Ilość ofiar:
min.:
74
max.:
132
wydarzenia
nr ref.:
12363
data:
1945.01.04
lokalizacja
opis
dane ogólne
Skopów
1945 styczeń 8, Przemyśl — Fragment raportu sytuacyjnego zastępcy komendanta powiatowego MO w Przemyślu MO za okres 21 listopada 1944 r. — 7 stycznia 1945 r.:
„W nocy na 4 I 1945 r. został zastrzelony przez żołnierzy sowieckich wartownik nocny gromady Skopów Kruszyński Piotr, lat 30, narodowości ukraińskiej, zamieszkały w Skopowie. Dziesiętnik w tejże gromadzie Gac Józef, lat 43, narodowości ukraińskiej został ranny i uprowadzony. Wartownicy Kruszyński Julian lat 38 i Król Stefan lat 30, Ukraińcy, zostali również uprowadzeni przez nieznany oddział w mundurach sowieckich”.
źródło: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 70/106, k. 7
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
1—4
min. 1
max. 4
nr ref.:
12364
data:
1945.01.25
lokalizacja
opis
dane ogólne
Skopów
Fragment meldunku komendanta posterunku MO w Krzywczy o mordzie na Ukraińcu Mychajle Nowaku w Skopowie:
„Melduję, że w dniu 25 marca 1945 r. około godziny 18. wpadła do gromady Skopów gmina Krzywcza nieznana uzbrojona banda w sile około 30 ludzi i podzieliła się na kilka grup […] Druga grupa bandytów przybyła pod drzwi Nowaka Michała, urodzonego w 1913 r., syna Dmytra i Marii z domu Król, religii greckokatolickiej, narodowości ukraińskiej, rolnika i gdy tenże nie chciał ich wpuścić do mieszkania, wyważyli okno, przez które weszli do wnętrza mieszkania. Nowaka Michała przytrzymali, wyprowadzili go przed wejście do mieszkania, zażądali od niego broni, a gdy tenże oświadczył, że broni żadnej nie posiada, wtedy jeden ze sprawców strzeliło niego dwukrotnie w głowę z broni palnej, kładąc go trupem na miejscu. Nie rabując żadnych rzeczy, odeszli”.
źródło: „Meldunek komendanta J. Gałuszki”, 26 III 1945 r.; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN, w: Akta IPN BU 828/795, k. 5
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
09503
data:
1945.03.06–1945.03.07
lokalizacja
opis
dane ogólne
Skopów
„W nocy z 6 na7 marca napadnięto na probostwo w Skopowie, zginęli wszyscy domownicy, w tym dzieci (dwanaście osób) Meldunek miejscowego posterunku milicji donosi, że 6 marca zamordowano siedmiu ludzi na plebanii greckokatolickiej w Skopowie, a trzech w czasie odwrotu napastników. Według sprawozdania PUBPw Przemyślu w gminie Kuńkowce na przełomie lutego i marca miała grasować nieznana banda, która mordowała Ukraińców”. Zginęli ks. Demiańczuk i ks. Kąkolewski. Według źródeł ukraińskich zginęło 67 osób.
źródło: Pisuliński Jan, „Konflikt polsko-ukraiński w powiecie przemyskim zimą i wiosną 1945 roku i udział w nim grupy Romana Kisiela 'Sępa'” — internet: www.polska1918-89.pl [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Zbrodnia w Skopowie”; w: portal: WikipediA — internet: pl.wikipedia.org [dostępny: 2021.02.04]
1945, 16 marzec, Krzywcza. — Sprawozdanie sytuacyjne Zarządu Gminy Krzywcza dla Starostwa Powiatowego w Przemyślu za okres po 15 marca 1945 r.:
„Dnia 6 III br. w gromadzie Skopów został zamordowany przez nieznanych sprawców ksiądz greckokatolicki Demiańczyk Jan, lat 80, ksiądz greckokatolicki Konkolowski Stefan, lat 40, Konkolowska Maria z domu Demiańczyk, lat 44, Demiańczyk Mirosława, lat 52, nauczycielka szkoły ukraińskiej w Skopowie, Demiańczyk Wira, lat 36, i służąca, wszyscy narodowości ukraińskiej.
Tej samej nocy zostali również zastrzeleni w wymienionej gromadzie Wolański Jan, lat 50, Polak, Malinowski Jurko, lat 15, narodowości ukraińskiej, Król Jan, lat 52, narodowości ukraińskiej, Król Katarzyna, lat 38, Skrybski Władysław narodowości ukraińskiej i raniona Bacza Wasylia narodowości ukraińskiej […]
Wójt gminy
[podpis nieczyt.]”
źródło: Archiwum Państwowe w Przemyślu, w: SPP sygn. 49, k. 39
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
1945 marzec 22, Przemyśl — Fragment sprawozdania sytuacyjnego starosty przemyskiego dla Wydziału Społeczno–Politycznego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie za okres 5 III 1945 r. — 20 III 1945 r. dotyczący mordu w Skopowie:
„Dnia 6.3. br. około godziny 18 około 10 nieznanych sprawców uzbrojonych w różnego rodzaju broń palną, napadło na greckokatolicką plebanię w Skopowie, gmina Krzywcza, gdzie wystrzelali wszystkich domowników, a to:
1/ Ks. Demiańczyka Jana, lat 80, miejscowego proboszcza,
2/ Ks. Konkoliwskiego Stefana, lat 40, miejscowego wikarego,
3/ Konkolowską Marię, lat 44, żonę ad 2/,
4/ Demiańczyk Mirosławę, nauczycielkę, córkę ad 1/,
5/ Demiańczyk Wirę, córkę ad 1/,
6/ Muzykę Olgę, służąca proboszcza ad 1/,
7/ Wolańskiego Jana, rolnika ze Skopowa, religii rzymskokatolickiej,
8/ Malinowskiego Jurka, lat 15, religii greckokatolickiej,
9/ Króla Jana, rolnika religii greckokatolickiej,
10/ Król Katarzynę, żonę ad 9/,
11/ Skrypskiego Władysława, lat 16, religii greckokatolickiej.
Wszyscy zamordowani za wyjątkiem ad 7/ Wolańskiego byli narodowości ukraińskiej”.
źródło: Archiwum Państwowe w Rzeszowie, w: UWRz sygn. 373, k. 14
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
Fragment sprawozdania „Wisti z terenu” z 18 kwietnia 1945 r.:
„marca 1945 r. Polska banda zastrzeliła w Skopowie na plebanii dwóch księży i 4 inne osoby, a także 5 wieśniaków wracających z Przemyśla”.
źródło: „Wytiah iz Wistej z terenu pro antyukrajinśki akciji polakiw na Hrubesziwszczyni w berezni1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 860, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
Demiańczuk Jan […]
06.03.1945 Skopów […]
Po pierwszym nakazie komunazistowskich władz z 09.09.1944 „dobrowolnej” deportacji ludności ukraińskiej za rzekę Bug zamordowany podczas napadu polskiej partyzanckiej jednostki Ludowej Straży Bezpieczeństwa (pod dowództwem Roman Kisiela pseud. „Sęp”), części Batalionów Chłopskich Bch, nie wchodzących w skład Armii Krajowej AK (część Polskiego Państwa Podziemnego, rozwiązana 19.01.1945).
Wraz z nim zginąć miała jego trzy córki, zięć ks. Kąkolewski — razem ok. 11 mieszkańców wsi.
źródło: GTKRK, „ks. Jan Demiańczuk”; w: portal: «Biała Księga». Martyrologium duchowieństwa – Polska. XX w. (lata 1914—1989), parafia pw. św. Zygmunta w Słomczynie — internet: www.swzygmunt.knc.pl [dostępny: 2020.03.15]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
12 – 67
min. 12
max. 67
nr ref.:
09584
data:
1945.03.27
alternatywnie:
28.03.1945
lokalizacja
opis
dane ogólne
Skopów
27 marca grupa o takiej samej liczebności, jak w przypadku Kosztowej i Słonnego, weszła do Skopowa i zastrzeliła ok. sześćdziesięciu osób narodowości ukraińskiej i jedną narodowości polskiej. Zbliżona liczebność grupy wskazywałaby, że chodziło o ten sam oddział. W wydanym niedawno przez Związek Ukraińców albumie upamiętniającym miejsca pochówku ofiar walk polsko–ukraińskich znajduje się informacja, niestety bez podania źródła, że zbrodni tej dokonał 8 marca właśnie oddział Batalionów Chłopskich „Sępa”. Ksiądz Władysław Piętowski na podstawie zebranych relacji twierdził, że zarówno na Skopów, jak i na Bachów napadli „partyzanci” z Babic przy wsparciu podobnych im „awanturników” z Nienadowej i Dubiecka. Rzekomo jednym z przywódców miał być saletyn, ks. Franciszek Żurawski.
źródło: Pisuliński Jan, „Konflikt polsko-ukraiński w powiecie przemyskim zimą i wiosną 1945 roku i udział w nim grupy Romana Kisiela 'Sępa'” — internet: www.polska1918-89.pl [dostępny: 2021.02.04]
1945 kwiecień 6, Krzywcza — Fragment sprawozdania sytuacyjnego Zarządu Gminy w Krzywczy dla starostwa powiatowego w Przemyślu za okres po 31 marca 1945 r. o mordzie na Ukraińcach w Skopowie:
„Dnia 27 III bieżącego roku nieznana banda około 200 ludzi napadła na mieszkańców gromady Skopów narodowości ukraińskiej i wystrzelała około 60 osób (wszyscy narodowości ukraińskiej), jak również splądrowała kilkanaście domów i kilka domów spaliła, zabierając z nich dobytek, to jest odzież, zboże, bydło i konie.
W związku z powyższymi napadami wszystka ludność ukraińska opuściła w ostatnich dniach marca swoje domy i wyprowadziła się do Krzywczy, skąd furmankami przewozi się wymienionych do Przemyśla celem przesiedlenia […]
Wójt gminy
[podpis nieczytelny]”
źródło: Archiwum Państwowe w Przemyślu, w: SPP sygn. 79, k. 13
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
1945 kwiecień 10, Krzywcza — Meldunek posterunku MO w Krzywczy dla Komendy Powiatowej MO w Przemyślu o zabójstwie we wsi Skopów:
„W nocy na 28 III 1945 r. nieznana uzbrojona banda w różnego rodzaju broń palną około 300 ludzi wtargnęła do gromady Skopów, gmina Krzywcza, powiat Przemyśl, sterroryzowała ludność tam zamieszkałą bronią palną, po czym wymordowali (wystrzelali) z broni palnej około 60 osób narodowości ukraińskiej, których nazwisk nie zdołano ustalić, ponieważ reszta ocalonej ludności ukraińskiej wyjechała w popłochu z tejże gromady, przy trupach zaś nie znaleziono żadnych dokumentów.
Oprócz tego sprawcy zabrali z tejże gromady znaczna ilość sztuk bydła na szkodę gospodarzy narodowości ukraińskiej, których również nie zdołano ustalić z powodu wyjazdu tych gospodarzy z gromady.
Dochodzenie w tej sprawie prowadzi tutejszy Posterunek MO.
Komendant Posterunku MO
Gałuszka Leon, plut”.
źródło: Archiwum Państwowe w Przemyślu, w: SPP sygn. 79, k. 13
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
Fragment sprawozdania „Wisti z terenu” z 18 kwietnia 1945 r.:
„marca 1945 r. Polska banda napadła na Skopów, spaliła trzecią część wsi, wystrzelała kilkadziesiąt wieśniaków (reszta uciekła na ukraińskie wsie). W akcji brali udział polscy wieśniacy z Kramarzówki i Helusza wraz z miejscowym komendantem milicji”.
źródło: „Wytiah iz Wistej z terenu pro antyukrajinśki akciji polakiw na Hrubesziwszczyni w berezni1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 860, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
1951 styczeń 21, Przemyśl — Fragment protokołu przesłuchania Józefa Szpiecha ze Skopowa:
„Jak sobie przypominam, w 1945 r. przed świętami wielkanocnymi, w wielkim tygodniu z poniedziałku na wtorek urządzona została na gromadę Skopów 'akcja' ze strony jakiejś bandy polskiej […] Wiem, że w czasie tej akcji zginęło 50 lub więcej Ukraińców. Jak sobie przypominam, tydzień lub dwa przed akcją w gromadzie Skopów zamordowany został ukraiński ksiądz nazwiskiem Demiańczyk N., gdzie również zastrzelono jego trzy córki, zięcia i służącą. Całe ich mienie ruchome zostało wówczas zrabowane. Ja osobiście nie posiadam żadnych wiadomości, kto mógł dokonać tego morderstwa, w każdym razie ludność ukraińska gromady Skopów mówiła, że zrobili to Polacy. Morderstwo to, jak sobie przypominam, było w miesiącu marcu 1945 r. Ukraińskiego księdza Demiańczyka znałem osobiście i wiem, że ten był bezstronny, mimo że był Ukraińcem i z ludnością polską żył w przyjaznym stosunku”.
źródło: „Akta śledcze p—ko Skrabut Bronisław”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 050/1914, k. 10
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
60
min. 60
max. 60
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: SKOPÓW