• MATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneMATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
link to OUR LADY of PERPETUAL HELP in SŁOMCZYN infoLOGO PORTALU

Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska

  • św. ZYGMUNT: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne

LINK do Nu HTML Checker

GENOCIDIUM ATROX

LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH

Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)

Miejscowość

II Rzeczpospolita

Radruż

pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie

współcześnie

Radruż

pow. Lubaczów, woj. podkarpackie, Polska

Zbrodnie

Sprawcy:

Ukraińcy

Ofiary:

Polacy

Ilość ofiar:

min.:

45

max.:

45

Sprawcy:

Rosjanie i Polacy

Ofiary:

Ukraińcy

Ilość ofiar:

min.:

15

max.:

15

Sprawcy:

Polacy

Ofiary:

Ukraińcy

Ilość ofiar:

min.:

7

max.:

7

Sprawcy:

Ukraińcy

Ofiary:

Polacy i Ukraińcy

Ilość ofiar:

min.:

3

max.:

3

Położenie

link do GOOGLE MAPS

wydarzenia

nr ref.:

07179

data:

1944.04–1944.05

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

Na przełomie kwietnia i maja 1944 roku zamordowali 17 Polaków.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

17

min. 17

max. 17

nr ref.:

06261

data:

1944.04.04

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

Miejscowi Ukraińcy zamordowali Franciszka Bochno.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

06540

data:

1944.04.23

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

Greckokatolicka Wielkanoc – zamordowali 13 Polaków i 1 Ukraińca. „Przysiółek Radruża Jamnice, który teraz jest po stronie Ukraińskiej, był miejscem, gdzie mieszkali Polacy. 23 kwietnia 1944 roku ludzie z Jamnic pod wieczór zbierali się do swoich kryjówek, niestety nie zdążyli tym razem. Ukrainiec z sąsiedniej wioski zatrzymał ich dając czas banderowcom na okrążenie wioski. Nagle zeszli się ze wszystkich stron do wioski i zebrali mieszkańców w jedno miejsce. Jeden z leżących Polaków postanowił uciekać bo wiedział, że zaraz go zastrzelą. Upowcy zaczęli strzelać za nim, ale uciekł i ukrył się na strychu jednego z domów. Wywołało to panikę i inni zaczęli uciekać, upowcy zaczęli ich ścigać. Niektórym udało się uciec, inni zostali brutalnie zamordowani. Józef Ryba został zadźgany nożem i dobity strzałem z broni palnej. Julian, Jan i Kazimierz Benedykowie zostali zamordowani w młynie. Zginęli też: Wojciech Jacek, Franciszek Jacek, Kazimierz Ryba, Katarzyna Zelik, Jan Hałucha. Upowcy podpalili domy i jednocześnie zabrali się do rabunku. Kradli żywność, cenniejsze przedmioty, jednocześnie naigrywali się wyzywając Polaków na różne perfidne sposoby. W oddali było słychać krzyki, płacze, ryk zwierząt i ciągłe strzały. Wielu Ukraińców z Radruża cieszyło się na ten widok. Potem dokańczali rabunek biorąc wszystko co tylko możliwe, nawet ule z pszczołami”.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: „W Radrużu uczczą pamięć mieszkańców pomordowanych przez UPA”; w: portal: zlubaczowa.pl — internet: zlubaczowa.pl [dostępny: 2021.04.11]

Myrosław Onyszkewycz „Orest Karat” wydał rozkaz: „Rozkazuję Wam niezwłoczne przeprowadzenie czystki swojego rejonu z elementu polskiego oraz agentów ukraińsko–bolszewickich. Czystkę należy przeprowadzić w stanicach słabo zaludnionych przez Polaków. W tym celu stworzyć przy rejonie bojówkę, złożoną z naszych członków, której zadaniem byłaby likwidacja wyżej wymienionych. Większe nasze stanice będą oczyszczone z tego elementu przez nasze oddziały wojackie nawet w biały dzień  […] Oczyszczenie terenu musi być zakończone jeszcze przed naszą Wielkanocą, żebyśmy świętowali ją już bez Polaków. Pamiętajcie, że jak bolszewicy zastaną nas z Polakami na naszych terenach, wtedy wszystkich nas wyrżną  […] Prowadźcie z nimi twardą, bezwzględną walkę. Nikogo nie oszczędzać, nawet w przypadku małżeństw mieszanych. Wyciągać z domów Lachów, ale Ukraińców i dzieci w tych domach nie likwidować  […] Wydobyć broń. Śmierć Polakom. Postój, 6 kwietnia 1944 roku. Sława herojom! Orest, Karat” Rozkaz ten znajduje się w aktach śledztwa przeciwko Myrosławowi Onyszkewyczowi.

źródło: Miszko Przemysław, Matkowski Krzysztof, „Zbrodnie ludobójstwa popełnione przez nacjonalistów ukraińskich w Małopolce Wschodniej w latach 1939—1945 na osobach narodowości polskiej – w świetle śledztw OKŚZPNP we Wrocławiu”; w: „Zbrodnie przeszłości, opracowania i materiały prokuratorów IPN”, w: Warszawa 2008, t. 2 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

14

min. 14

max. 14

nr ref.:

07001

data:

1944.05.06

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

Upowcy zamordowali 2 Polaków, w tym kobietę.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

2

min. 2

max. 2

nr ref.:

07535

data:

1944.06

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

Zamordowany został Stefan Gołąb.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

07468

data:

1944.06.30

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

[Ukraińcy] zamordowali 5‑osobową rodzinę polską z córkami lat 13, 14 i 17. „Po mordzie w Jamnicy zaczęto przybijać do polskich domów kartki z wiadomością, że mają od razu wyjechać za rzekę San, bo inaczej zostaną zabici. Polacy postanowili wyjechać, zostali praktycznie tylko Ukraińcy. Wielu nie spodziewało się, że upowcy także będą szukać informacji o rodzinach mieszanych polsko–ukraińskich. Dla nich Ukrainiec musiał być czysty narodowościowo, jeżeli miał jakąś część korzeni Polskich, był uważany za Polaka. Dlatego właśnie w czerwcu 1944 roku przyszli banderowcy do domu Romaników i znęcając się nad swoimi ofiarami zamordowali rodzinę. Sąsiedzi musieli bardzo dobrze słyszeć przeraźliwe piski i krzyki mordowanych, które po kolei cichły… ale nie reagowali, zabili Stefana, Zofię i ich córki: Marię i Jadwigę. Romanik był Ukraińcem, na jego oczach mordowali jego córki i żonę, która była Polką. Na końcu zabili jego. Tej samej nocy zabili też Teodora Gołąba, bo miał matkę Polkę. Roman Jakimiec także miał korzenie Polskie, był sołtysem w Radrużu. Upowcy nakazali mu zorganizować kontyngent, miał pozbierać od ludzi żywość, ubrania i pieniądze. Nie zrobił tego i dlatego go zabili, uprzednio znęcając się nad nim”.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: „W Radrużu uczczą pamięć mieszkańców pomordowanych przez UPA”; w: portal: zlubaczowa.pl — internet: zlubaczowa.pl [dostępny: 2021.04.11]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

5

min. 5

max. 5

nr ref.:

07760

data:

1944.08.10

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

Ukraińcy zamordowali Michała Majdana.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – sierpień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

12286

data:

1944.08.28

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

Fragment wspomnień ks. Myrosława Myszczyszyna o mordach na Ukraińcach w Lubaczowie dokonywanych przez formacje zbrojne Rzeczpospolitej Polskiej:
Wiosną 1945 r., gdzieś w styczniu, wyjechał dr Huczko  […] z Cieszanowa. Doktor Huczko ucierpiał najwięcej, ponieważ 30 sierpnia na Radruż napadli jacyś Mongołowie lub inni na czele z Polakami i zamordowali ks. Huczkę, jego żonę i córkę Sławcię oraz wiele osób we wsi, która następnie zrabowali i podpalili”.

źródło: „Spohad o. Myrosława Myszczyszyna, katecheta w Lubaczewi w 1940-1945 rokach”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 337—340

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Huczko Bazyli: zastrzelony przez Rosjan strzałem w głowę na dziedzińcu probostwa w czasie pacyfikacji wsi (wcześniej we wsi ludobójcza ukraińska organizacja OUN/UPA zamordowała 17 Polaków).
Następnie zamordowano jego żonę i córkę, wraz z 12 mieszkańcami wioski Radruż.
Probostwo podpalono, a w ogień wrzucono ciała żony i córki.
Według niektórych przekazów zamordowany został przez przebranych za rosyjskich żołdaków ukraińscy partyzanci z ludobójczej organizacji OUN/UPA, których przyjął na plebanii, ale nastąpiła sprzeczka prowadząca do mordu.
Źródła dodają, że po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika, Rosjan, miał w swej wsi wystawić bramę powitalną na cześć wojsk niemieckich.
Później miał ponoć wspierać ludobójczą ukraińską organizację OUN/UPA, „święcić noże i siekiery na Polaków”, głosić „kazania zachecające do mordowania Polaków i Żydów”.

źródło: GTKRK, „ks. Bazyli Huczko”; w: portal: «Biała Księga». Martyrologium duchowieństwa – Polska. XX w. (lata 1914—1989), parafia pw. św. Zygmunta w Słomczynie — internet: www.swzygmunt.knc.pl [dostępny: 2020.03.15]

Fragmenty wspomnień K. Wasylkewycza o mordach na Ukraińcach w Suchej Woli i innych wsiach dokonanych przez żołnierzy WP, członków MO i band z sąsiednich polskich wsi:
Znowuż we wsi Radruż koło Horyńca powiat Lubaczów (niegdyś Rawa Ruska) bojówka wrzuciła do ognia płonącej plebanii proboszcza Huczkę, jego żonę o córkę Sławcię za to, że znaleźli w stercie ukrywającego się «banderowca», który także został spalony”.

źródło: Wasylkewycz K., „Spohady”, b.m., b.d.; w: Archiwum Bogdana Huka, w: , s. 23, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Rosjanie i Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

15

min. 15

max. 15

nr ref.:

09922

data:

1945.05.03

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

Miejscowi Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: małżeństwo. „Gdy w 1945 roku przeszły przez nasze okolice wojska sowieckie, wypędzając Niemców i pozbawiając banderowców swobodnych działań, zaczęli wracać zza Sanu Polacy do swoich gospodarstw. W wielu przypadkach nie było już do czego wracać, bo wszystko było spalone i zrabowane. Dlatego też szukano mieszkań na przykład w Horyńcu, skąd dojeżdżano do swoich pól w Radrużu, gdzie siano zborze i sadzono ziemniaki, by potem nie głodować. Niestety upowcy poukrywali się w lasach i dalej kontynuowali swoją terrorystyczną działalność, chcąc dalej zabijać Polaków. Franciszek Zelik z żoną Anną i trójką dzieci mieszkali wtedy tymczasowo w budynku starej leśniczówki za teatrem dworskim. W dzień jeździli na swoje pola w Radrużu, jak wielu innych, co powrócili, a na noc wracali i spali w Horyńcu. 3 maja 1945 roku upowcy zaczaili się w lesie Dębisko, między Horyńcem a Radrużem pod wieczór i czekali. Wracał akurat z pola Franciszek z żoną Anną, z zasadzki wyskoczyli napastnicy i zastrzelili ich. Odnalazł ich ciała dopiero na drugi dzień brat Franciszka. Położył ich w zrujnowanym budynku Teatru Dworskiego, gdzie schodzili się na modły żałobne horyńczanie. Pochowano ich na cmentarzu w Horyńcu. Oprócz wyżej wymienionych zginęli też w Radrużu: Michał Majdan, Antoni Hejnowicz, Jan Buczko, Michał Bodnar, Jan Jakimiec, dwóch Ukraińców: Tadeusz Jacyna i Grzegorz Taraban”.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: „W Radrużu uczczą pamięć mieszkańców pomordowanych przez UPA”; w: portal: zlubaczowa.pl — internet: zlubaczowa.pl [dostępny: 2021.04.11]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

2

min. 2

max. 2

nr ref.:

12285

data:

1945.12.30

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II w Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Mychajła Borysa 'Żana' o mordach na Ukraińcach w Radrużu  […] :
30 grudnia 1945 r. WP (szturmówka) razem z MO z Horyńca, Baszni i Lubaczowa w ilości około 200 osób przeprowadziło akcję terrorystyczną na wieś. W czasie akcji mężczyzn, którzy nie uciekli i nie schowali się, złapali i spędzili do sadu Hija Tymka. Tam ustawili ich rzędem, a porucznik powiedział, że akcja przeprowadzona jest z powodu wczorajszego zamordowania sołtysa i sekretarza gromady. Następnie wyznaczono 6 mężczyzn i kazano im odejść na bok, a resztę puszczono do domu oprócz 8, których zabrano do Lubaczowa na przesłuchanie. Odstawionych z szeregu 6 mężczyzn pognali pod cerkiew, gdzie zostali rozstrzelani, a byli to:
Dyda Wasyl — przeżył 54 lata;
Dudnewycz Mychajło — 19;
Ozymok Wasyl — 21;
Ozymok Hryhorij — 34;
Straczak Ołeksa — 39;
Stelmach Maksym — 51  […]
30 grudnia 1945 r. WP wysiedlające Ukraińców z Lubaczowszczyzny w celu zmuszenia wieśniaków do wyjazdu, rabowało i terroryzowało ich. Zamordowało wtedy wieśniaka Gałania Semka — lat 68
”.

źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta jich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 929, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

7

min. 7

max. 7

nr ref.:

11478

data:

1946

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

[Upowcy] zamordowali 1 Polaka i 2 Ukraińców: Jana Jakimca s. Stefana oraz Jacynę i Tarabana.

źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1946 oraz w roku 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.28]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy i Ukraińcy

ilość

w tekście:

3

min. 3

max. 3

nr ref.:

11175

data:

1946.07.04

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

Banderowcy zamordowali Ukraińca Dymitra Rabika.

źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – lipiec 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.24]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

11589

data:

1947.05.14

lokalizacja

opis

dane ogólne

Radruż

Miejscowi Ukraińcy zamordowali Antoniego Hejnowicza ur. 1935 r.

źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1947”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.03.02]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA

Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.

Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:

LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA

Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:

ADRES EMAJL

jako temat podając:

GENOCIDIUM ATROX: RADRUŻ

WYJAŚNIENIA

  1. Brak precyzyjnej informacji o sprawcach w opisie konkretnego wydarzenia oznacza, iż były nimi osoby określone w danych ogólnych dla tego wydarzenia.
  2. Nazwa miejscowości w czasach II Rzeczpospolitej oznacza nazwę obowiązującą ok. 1939 r., czyli ostatnim roku niepodległości II Rzeczypospolitej.
  3. Dane regionalne miejscowości współcześnie — czyli powiat i województwo w Polsce oraz region i obwód na Ukrainie — jeśli wszelako na Ukrainie, to zgodnie z podziałem administracyjnym Ukrainy obowiązującym do 2020 r.
  4. Wyjaśnienia ogólne ⇒ TUTAJ.
  5. Przyjęte założenia co do szacunku liczby ofiar ⇒ TUTAJ.