Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Miejscowość
II Rzeczpospolita
Radowicze
współcześnie
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
42
max.:
42
wydarzenia
nr ref.:
04440
data:
1943
lokalizacja
opis
dane ogólne
Radowicze
Ukraińcy zamordowali 3 Polaków, w tym Marię Kurnicką.
źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – grudzień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
00505
data:
1943.04.10–1943.04.11
lokalizacja
opis
dane ogólne
Radowicze
[Ukraińcy] zamordowali 3 Polaków: podoficera WP Leśniewskiego i jego 2 synów, Eugeniusza i Antoniego. „W Radowiczach pierwsi Polacy zostali zamordowani w nocy z 10 na 11 kwietnia 1943 r. Ukraińscy zbrodniarze zabili Marcelego Leśniewskiego i jego dwóch dorosłych synów: Eugeniusza i Antoniego, członków miejscowej konspiracji. Bandyci w niemieckich mundurach otoczyli w nocy dom, przeprowadzili rewizję i w języku niemieckim poinformowali domowników i aresztowanych, że dostarczą aresztowanych do niemieckich władz w Kowlu. Córka Leśniewskiego Antonina o świcie powiadomiła sąsiadów Rakowskich, że Niemcy aresztowali ojca i braci. Natychmiast ile pary w koniach pojechała z Wacławem Rakowskim do Kowla, ale w żandarmerii o niczym nie wiedzieli. Tymczasem już rano sąsiedzi znaleźli ciała synów, ledwo przyprószone ziemią na naszym polu na kolonii Żuków, odległej o jakieś dwa kilometry od miejsca zamieszkania Leśniewskich. Zwłoki ojca z roztrzaskaną głową leżały sto metrów dalej, co by wskazywało, że usiłował uciec, osłaniany zapewne przez synów. Jeden z nich miał mieć pistolet i na pewno użył go w desperackiej walce z bandytami. Pogrzeb był bardzo liczny mimo, że Ukraińcy przebąkiwali o zmasakrowaniu żałobników. Rodzina podejrzewała o inspirację morderstwa Teodora Szabaturę, komendanta policji ukraińskiej w Kowlu, zbiegłego już z całym batalionem schutzmanów do UPA. Szabatura, absolwent hitlerowskiej szkoły policyjnej w Trawnikach koło Lublina, był przed wojną gajowym w majątku Krasne koło Rejowca”.
źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – kwiecień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: btx.home.pl [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Budzisz Feliks; w: portal: kresy.pl — internet: www.kresy.pl [dostępny: 2014.03.31]
F. Budzisz podaje też ukraińskie imię Szabatury jako Fedor.
źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – kwiecień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: btx.home.pl [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Budzisz Feliks, „Chwała Wam i pamięć”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.04.11]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
01423
data:
1943.06
lokalizacja
opis
dane ogólne
Radowicze
Pod koniec czerwca upowcy bestialsko wymordowali jedną z rodzin Daszkiewiczów: ojca Jana, jego żonę Paulinę oraz dwie córki – Helenę z 9–miesięcznym dzieckiem i Leokadię, którą zakłuli widłami w stajni pod żłobem, gdzie się schowała. Pięcioletni synek Heleny, Stefan, skrył się pod szafą i ocalał; znaleziono go następnego dnia płaczącego przy zwłokach matki.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1943 czerwiec oraz I półrocze”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Budzisz Feliks; w: portal: kresy.pl — internet: www.kresy.pl [dostępny: 2014.03.31]
Siemaszko et Siemaszko […] podają, że było to 28 sierpnia 1943.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1943 czerwiec oraz I półrocze”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Siemaszko Władysław, Siemaszko Ewa, „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939 – 1945”, w: Warszawa 2000, s. 387
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
5
min. 5
max. 5
nr ref.:
02600
data:
1943.08.28
lokalizacja
opis
dane ogólne
Radowicze
Ukraińcy zamordowali 5‑osobową rodzinę polską Daszkiewiczów.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa – sierpień oraz lato 1943 roku”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
5
min. 5
max. 5
nr ref.:
02652
data:
1943.08.29
lokalizacja
opis
dane ogólne
Radowicze
Prawosławne święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny: zamordowali Rozalię Jaszczuk bronującą pole, żonę Ukraińca.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa – sierpień oraz lato 1943 roku”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
02977
data:
1943.09.05
lokalizacja
opis
dane ogólne
Radowicze
Upowcy zamordowali co najmniej 16 Polaków; 15‑letni Henryk Skrzek miał poobcinane uszy, język i genitalia.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa: wrzesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
16
min. 16
max. 16
nr ref.:
03917
data:
1943.09–1943.12
(jesień)
lokalizacja
opis
dane ogólne
Radowicze
Patrol AK „Jastrzębia” natknął się na upowców mordujących w stodole mężczyznę; poodcinali mu już różne części ciała i mężczyzna zmarł.
źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – listopad oraz jesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
03193
data:
1943.09.29
lokalizacja
opis
dane ogólne
Radowicze
[Ukraińcy] zamordowali co najmniej 6 Polaków, w tym wdowę z 3 córkami. „W czasie pobytu Niemców w Radowiczach Ukraińcy zamordowali Kuźmińską i trzy córki, Żołnika z synem. Córka Zofia zdołała uciec”.
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
co najmniej 6
min. 6
max. 6
nr ref.:
06476
data:
1944.04.16
lokalizacja
opis
dane ogólne
Radowicze
Ukraińcy zamordowali 20‑letniego Henryka Sobczyka.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
Myrosław Onyszkewycz „Orest Karat” wydał rozkaz: „Rozkazuję Wam niezwłoczne przeprowadzenie czystki swojego rejonu z elementu polskiego oraz agentów ukraińsko–bolszewickich. Czystkę należy przeprowadzić w stanicach słabo zaludnionych przez Polaków. W tym celu stworzyć przy rejonie bojówkę, złożoną z naszych członków, której zadaniem byłaby likwidacja wyżej wymienionych. Większe nasze stanice będą oczyszczone z tego elementu przez nasze oddziały wojackie nawet w biały dzień […] Oczyszczenie terenu musi być zakończone jeszcze przed naszą Wielkanocą, żebyśmy świętowali ją już bez Polaków. Pamiętajcie, że jak bolszewicy zastaną nas z Polakami na naszych terenach, wtedy wszystkich nas wyrżną […] Prowadźcie z nimi twardą, bezwzględną walkę. Nikogo nie oszczędzać, nawet w przypadku małżeństw mieszanych. Wyciągać z domów Lachów, ale Ukraińców i dzieci w tych domach nie likwidować […] Wydobyć broń. Śmierć Polakom. Postój, 6 kwietnia 1944 roku. Sława herojom! Orest, Karat” Rozkaz ten znajduje się w aktach śledztwa przeciwko Myrosławowi Onyszkewyczowi.
źródło: Miszko Przemysław, Matkowski Krzysztof, „Zbrodnie ludobójstwa popełnione przez nacjonalistów ukraińskich w Małopolce Wschodniej w latach 1939—1945 na osobach narodowości polskiej – w świetle śledztw OKŚZPNP we Wrocławiu”; w: „Zbrodnie przeszłości, opracowania i materiały prokuratorów IPN”, w: Warszawa 2008, t. 2 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
08737
data:
1944.11–1944.12
lokalizacja
opis
dane ogólne
Radowicze
Pewnego dnia, w drugiej połowie listopada lub w grudniu 1944 r. mój brat Witek i siostra Irena udali się po paszę i do Treflera z żywnością. Drzwi domu były otwarte, a on martwy siedział na krześle ze śladami postrzałowymi głowy, która zwisała do tyłu. Z nóg miał ściągnięte buty i zabrane. Jak się potem okazało, tej samej nocy ów Kolka zawiózł te buty do Zasmyk do szewca o nazwisku chyba Żołnik i kazał je przerobić i dopasować do jego nóg. Ciało Treflera zostało pochowane na cmentarzu w Zasmykach przez moją rodzinę i podobnych jemu tułaczy. P.S. Po wojnie odnalazł nas syn Treflera, Bolesław, zamieszkały we Wrocławiu, który w czasie wojny był w Wojsku Polskim i walczył na froncie. Dowiedział się od nas o tragicznym losie swojego ojca i zabrał jego skromne rzeczy, które przywieźliśmy zza Buga. Jego matka i siostra zostały wcześniej zamordowane przez Ukraińców. P.S. W uzupełnieniu do mordu Leśniewskich, chcę dodać, że na podstawie mojej rozmowy z przed kilku lat, z Ukraińcem z Radowicz, Klimienką (który już nie żyje) dowiedziałem się, że w napadzie na Leśniewskich brało udział między innymi dwóch nacjonalistów z Radowicz, syn miejscowego popa i jeszcze jakiś jeden, którego nazwiska nie znam. Po wojnie obaj uciekli do Ameryki. Rola syna popa była wiodąca.
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: RADOWICZE