Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Miejscowość
II Rzeczpospolita
Ostrów
współcześnie
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
18
max.:
18
wydarzenia
nr ref.:
00925
data:
1943.04–1943.05
lokalizacja
opis
dane ogólne
Ostrów
Upowcy ujęli 21 Polaków z Przebraża, którzy wybrali się po zakup żywności, zamknęli w chacie, wyprowadzali pojedynczo i bestialsko mordowali. Śmierć poniosło 18 osób, 2 uciekły, 1 ciężko ranna przeżyła.
„Mirosław Łoziński zaczął wraz z innymi intensywnie przygotowywać się do wojskowego rzemiosła i brał razem z kolegami udział w fortyfikowaniu Przebraża. Dla niego, jak i jego kolegów, «zachętą» do intensyfikacji wysiłków był kolejny mord na mieszkańcach Przebraża. Dokonała go banda rezunów pod dowództwem «Sachara» — wspomina Mirosław Łoziński. — Jej członkowie napadli na grupę 21 osób z Przebraża, która pojechała do Czetwertni kupić dla wioski ziemniaki. W drodze powrotnej grupa ta k. kolonii Ostrów została zatrzymana przez oddział UPA. Wszystkich zamknęli w domu, pod którym ustawili wartowników. Reszta upowców miała zaś udać się na jakąś akcję. Po zachodzie słońca grupa ta wróciła i zaczęła mordować zatrzymanych. Wyciągali z chałupy po dwóch do stodoły i mordowali. Pierwszego zabili kołkiem, a drugiego dwa razy rąbnęli przez głowę szablą. Ta jednak była tępa i załamała tylko kości czaszki, jej uderzenia nie były śmiertelne. Oprawcy myśleli jednak, że uderzona nią ofiara nie żyje. Rzucili ją na trupa zabitego kołkiem i poszli po następne ofiary. Ranny Polak otworzył drzwi stodoły z drugiej strony i zaczął biec przez zboże. Dotarł do jakiejś stodoły, gdzie schronił się w sąsieku z sianem i stracił przytomność. Rano znalazła go Ukrainka, która przyszła po siano dla krów. Zawołała męża i przyniosła kawałek prześcieradła, którym opatrzyła mu głowę. Jej mąż usiłował dowiedzieć się, skąd jest ranny, ale ten nie potrafił już mówić. W wyniku uszkodzenia czaszki odjęło mu mowę. Pokazał tylko ręką na kieszeń, gdzie miał dokumenty. Ukrainiec przeczytał i zorientował się, że poszkodowanym Polak jest z Przebraża. Wieczorem wymościł wóz sianem i razem z żoną odwiózł go do Przebraża. Gdyby upowcy ich złapali, zamordowaliby ich bezlitośnie. Całą sprawę znam doskonale, bo tym rannym był Dominik Kowalski.
Mieszkał później niedaleko mnie w Niemodlinie. Zmarł w 1985 r. i znałem go doskonale. Pozostali mieszkańcy Przebraża, których w Ostrowiu zatrzymali upowcy zostali bestialsko zabici. Na początku maja Ludwik Malinowski wraz z grupą partyzantów udał się na miejsce mordu. Tu odkryto mogiłę ofiar, które ekshumowano i przywieziono do Przebraża. Ułożono je przy kaplicy urządzonej w szkole. Przed pogrzebem przyjechała grupa oficerów niemieckich, którzy wykonali zdjęcia ofiar i spisali protokół. Następnego dnia na cmentarzu w kolonii Chołopiny odbył się pogrzeb 16 ofiar tragedii. W trumnach ustawionych w jednym szeregu spoczęli: Helena Bergiel, adam Bergiel, Marcin Błażyński, Marian Bojkowski, Jan Bojkowski, antoni Kobylański, Ostrowski i Sawicki, których imion nie pamiętam, Franciszek Sinicki, Zenon Sinicki, agata Wierzbińska, Józef Wolak, Franciszek Wójcicki, Lutek Zimny, Izabela Wierzbińska i Zimna, której imię też mi już wyszło z pamięci. Egzekwie żałobne odprawił i kazanie do mieszkańców wygłosił ks. Stanisław Szczypta — patriota i dzielny partyzant. Nakreślił ze łzami w oczach drogę życiową i ostatnie chwile życia zamordowanych. Ks. Szczypta zagrzewał Przebraże do organizowania się, tworzenia samoobrony i zespolenia wokół przywódców. To jednoczenie miało zaś coraz większe znaczenie”.
źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – maj 1943, wiosna 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Koprowski Marek A., „Koszmarne sceny zbrodni”; w: portal: kresy.pl — internet: www.kresy.pl [dostępny: 2012.01.30]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
18
min. 18
max. 18
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: OSTRÓW