Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy i Ukraińcy
Ilość ofiar:
min.:
16
max.:
16
Sprawcy:
Polacy
Ofiary:
Ukraińcy
Ilość ofiar:
min.:
15
max.:
16
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
24
max.:
26
wydarzenia
nr ref.:
11387
data:
1944–1946
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
UPA zamordowała 13 Polaków i 3 Ukraińców.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1946 oraz w roku 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.28]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy i Ukraińcy
ilość
w tekście:
16
min. 16
max. 16
nr ref.:
12042
data:
1945.01.02
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta OUN z okręgu przemyskiego o mordzie członków MO, WP i uzbrojonych bandytów na Ukraińcach w Leszczawie Górnej:
„2 stycznia 1945 r. ta sama [polska milicja z Birczy] wraz z oddziałem karnym i Polakami z sąsiednich wsi (cywilami) Leszczawki, Kuźminy, Reberca i Wojtkowej niespodziewanie napadli na wieś Leszczawa Górna, zabijając matkę i żonę Towarnickiego Antona i raniąc ciężko jego brata”.
źródło: „Wisti z terenu Birczanszczyna”; w: Poticzny P. J., Łyko I. (red.), „Litopys UPA”, w: Toronto-Lwów 2002, t. 34: „Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Sprawozdania polityczne (Dokumenty)”, s. 429, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
12043
data:
1945.01.04
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta OUN z okręgu przemyskiego o mordzie członków MO, WP i uzbrojonych bandytów na Ukraińcach w Leszczawie Górnej:
„4 stycznia 1945 r. ta […] milicja w tej wsi spaliła półżywego nauczyciela Krentę, łamiąc mu uprzednio ręce i nogi i masakrując tak, jakby składała się ze zwierząt”.
źródło: „Wisti z terenu Birczanszczyna”; w: Poticzny P. J., Łyko I. (red.), „Litopys UPA”, w: Toronto-Lwów 2002, t. 34: „Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Sprawozdania polityczne (Dokumenty)”, s. 429, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
09540
data:
1945.03.18
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
Upowcy spalili dwa domy polskie i zamordowali 3 Polki, w tym dwie po torturach powiesili.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
12039
data:
1945.03.18
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
7 kwietnia 1945, Wojtkowa — Fragment zawiadomienia Zarządu Gminy w Wojtkowej dla Starostwa Powiatowego w Przemyślu o mordzie członków MO w Wojtkowej na kilkunastu Ukraińcach w Grąziowej, Jureczkowej i Wojtkowej:
„W dniu 18 III w Leszczawie Górnej przez bandy ukraińskie zamordowano Polkę Olgę Wasylkiewicz i spalono 2 domy polskie”.
źródło: Archiwum Państwowe w Przemyślu, w: SPP sygn. 79, k. 13
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
1945 kwiecień 9 — Fragment protokołu przesłuchania aresztowanego sekretarza gminy Bircza Włodzimierza Wasylkiewicza […] :
„18 marca 1945 r. o godz. 6 wieczorem we wsi Leszczawa Górna powieszono moją siostrę Olgę Małecką c. Antoniego (panieńskie nazwisko Wasylkiewicz), Polka, urodzona w 1912 r. Jak opowiadają mieszkańcy Leszczawy Górnej, powiesili ją podobno banderowcy. O powieszeniu siostry poinformował mnie milicjant posterunku w Birczy, Laszkiewicz około godz. 12 w nocy. Poszedłem więc do komendanta milicji st. sierżanta Wróbla z prośbą, aby wysłał do Leszczawy Górnej milicjantów celem ratowania siostry, lecz komendant posterunku w Bircza nie zgodził się jechać w nocy i obiecał wysłać patrol z samego rana”.
źródło: „Leszczawa Górna”; w: Siwicki M., „Dzieje konfliktów polsko-ukraińskich”, w: Warszawa 1994, t. III, s. 240—241
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1—3
min. 1
max. 3
nr ref.:
12040
data:
1945.03.19
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
7 kwietnia 1945, Wojtkowa — Fragment zawiadomienia Zarządu Gminy w Wojtkowej dla Starostwa Powiatowego w Przemyślu o mordzie członków MO w Wojtkowej na kilkunastu Ukraińcach w Grąziowej, Jureczkowej i Wojtkowej:
„W odwet za [mord UPA 18.03 na trzech Polakach] przez organy Milicji w dniu 19 III rb. spalono w Leszczawie Górnej 26 domów ukraińskich i rozstrzelano kilka osób spośród miejscowych mieszkańców–Ukraińców i ponadto 7 osób z innych wsi: Jureczkowa i Wojtkowa […]
[podpis nieczyt.]”.
źródło: Archiwum Państwowe w Przemyślu, w: SPP sygn. 79, k. 13
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
1945 kwiecień 9 — Fragment protokołu przesłuchania aresztowanego sekretarza gminy Bircza Włodzimierza Wasylkiewicza […] :
„Pytanie: — «Aresztowano Was jako uczestnika zabójstw, grabieży i podpalenia chat Ukraińców zamieszkałych we wsi Leszczawa Górna. Proszę o tym opowiedzieć».
Odpowiedź: — «Rano 19 marca 1945 roku do Leszczawy Górnej pod dowództwem st. sierżanta Wróbla wyjechało 15 milicjantów z posterunku Bircza i 12 z Leszczawy Dolnej. Ja przyjechałem tam z porucznikiem wojska polskiego Osypenko i milicjantem posterunku w Birczy Dymkiewiczem, jakieś trzy godziny po milicji. Kiedy przyjechaliśny do Leszczawy Górnej, to na miejscu, gdzie była powieszona moja siostra, leżało około 10 zabitych Ukraińców. Rozstrzelała ich polską milicja. W centrum wsi paliły się chaty, podpalone przez polskich milicjantów z m. Bircza i wsi Wojtkowa. Mojej siostry już nie było na miejscu powieszenia, gdyż komendant posterunku z Wojtkowej wysłał podwodę z ciałem do Wojtkowej. Dopędziłem ją koło cerkwi w Leszczawie Górnej i skierowałem do Birczy. Później pojechałem do sołtysa Stefana Popiela, u którego wypiliśmy wino z komendantem posterunku Wojtkowa podporucznikiem Zarańskim i milicjantami Soroką, Stasickim i Nachmanem»”.
źródło: „Leszczawa Górna”; w: Siwicki M., „Dzieje konfliktów polsko-ukraińskich”, w: Warszawa 1994, t. III, s. 240—241
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
1945 kwiecień 9 — Fragment protokołu przesłuchania aresztowanego Jerzego Zarańskiego, komendanta posterunku MO w Wojtkowej […] :
„Pytanie: — «Proszę opowiedzieć wydarzeniach z 19 marca 1945 r.»
Odpowiedź: — «Jeden z informatorów milicji zawiadomił, że we wsi Leszczawa Górna znajduje się banda banderowców. Zawiadomiłem o tym posterunek milicji w Birczy i ustaliliśmy z komendantem, że ja ze swoimi milicjantami otoczę wieś z jednej strony, a on z drugiej, bowiem Leszczawa Górna leży między Wojtkową i Birczą. 19 marca wysłałem 9 milicjantów, a dwóch zabrałem ze sobą. We wsi panował już spokój. Spotkałem komendanta milicji Wróbla, z nim był porucznik Osypenko. Później furmanki z Wojtkowej przyjechały z 16 zatrzymanymi Ukraińcami, którzy ukrywają się przed wcieleniem Armii Czerwonej. Kiedy furmanki podjechały do drzewa, na którym była powieszona Olga Wasylkiewicz, zatrzymałem wozy, a gdy wszyscy zsiedli, wybrałem pięciu młodych mężczyzn, pozostałych ustawiłem w szereg i kazałem rozstrzelać. Rozkaz wykonał milicjant z Birczy imieniem Wacek. Furmanki z pozostałymi młodymi mężczyznami pojechały do Przemyśla. Potem milicjanci razem z bratem powieszonej, Wasylkiewiczem, zaczęli palić domy spokojnych mieszkańców i strzelać do ludności i w górę, w rezultacie spalono ponoć 25 chat»”.
źródło: „Leszczawa Górna”; w: Siwicki M., „Dzieje konfliktów polsko-ukraińskich”, w: Warszawa 1994, t. III, s. 240—241
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
ok. 10
min. 10
max. 10
nr ref.:
12044
data:
1945.03.31
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
1947 styczeń 9, m.p. [okolice Birczy] — Fragment sprawozdania 'Bojczuka', referenta OUN z nadrejonu 'Chłodny Jar', o mordach na ludności ukraińskiej dokonywanych w Jureczkowej przez załogę posterunku MO w Wojtkowej:
„W dniu 28.03.1945 r. [milicjanci] przyjechali do wioski i zażądali czterech pary koni. Potem złapali sześć chłopaków i zabrali ze sobą do Wojtkowej. Po trzech dniach wieźli ich do Przemyśla, mówiąc, że wiozą do kadry. Przyjechali do Leszczawy Górnej, [tam] zabili Szymka Teodora, który był zwolniony z Armii Czerwonej. Zabili Jarkiwskiego Mykołę. Wtedy zamordowali 18 osób z różnych wiosek”.
źródło: „Bojczuk”, „Akty polśkoho terroru w seli Wijtkowij”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 071/1, t. 47, k. 177—178, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
1—2
min. 1
max. 2
nr ref.:
09829
data:
1945.04.23–1945.04.24
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
W kolejnym napadzie banderowcy spalili 17 domów polskich i zamordowali 7 Polaków, mężczyzn.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
7
min. 7
max. 7
nr ref.:
09824
data:
1945.04.23
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym gajowego Mikołaja Popiela.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
09981
data:
1945.05.23–1945.05.24
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
Upowcy obrabowali i spalili 17 gospodarstw polskich oraz zamordowali 7 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
7
min. 7
max. 7
nr ref.:
12041
data:
1945.07
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
Fragment wyciągu z protokołu przesłuchania Iwana Domkowicza w dniu 20 lipca 1945 roku przez referenta SB‑OUN rejonu III w nadrejonie 'Chłodny Jar' Wołodymyra Chomy 'Karła' o mordzie MO z Przemyśla na Ukraińcu Skrencie z Leszczawy Górnej:
„O mordzie na nauczycielu Skrencie z Leszczawy słyszałem to, że milicja z Przemyśla po meldunku milicji z Wojtkowej, że syn Skrenty jest u banderowców, zaaresztowała ojca. Zamordowano go w straszny sposób: trupa znaleziono w pustym domu za wsią Leszczawa”.
źródło: Instytut Pamięci Narodowej IPN, w: Akta OAIPN Rz 072/1, Wyp. VII b (251), k. 99
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
10387
data:
1945.10.26–1945.10.27
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
Spalili 75 gospodarstw polskich oraz zamordowali 1 Polaka a 7 poranili.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – październik 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
11124
data:
1946.01.01
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
We wsi Leszczawa Górna pow. Przemyśl został zamordowany przez UPA robotnik leśny Józef Skrętkowski, lat 40.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – styczeń 1946”; w: „Kresowy Serwis Informacyjny” — internet: ksi.btx.pl [dostępny: 2021.06.18]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
10952
data:
1946.04.07–1946.04.08
lokalizacja
opis
dane ogólne
Leszczawa Górna
We wsi Leszczawa Górna pow. Przemyśl [w nocy z 7 na 8 kwietnia 1946] upowcy zamordowali 2 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
We wsi Leszczawa Dolna banderowcy zabili Polaków: Stanisława i Jana Niebieszczańskiego.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
źródło: „Leszczawa Dolna”; w: portal: WikipediA — internet: pl.wikipedia.org [dostępny: 2021.03.05]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: LESZCZAWA GÓRNA