Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Miejscowość
II Rzeczpospolita
Kałusz
pow. Kałusz, woj. stanisławowskie
współcześnie
rej. Kałusz - miasto, obw. Stanisławów/Iwano-Frankiwsk, Ukraina
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
342
max.:
346
wydarzenia
nr ref.:
04275
data:
1943
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Bolesław /Strzelecki/ — urodzony w 1905 roku, wspólnie z ojcem mieszkał w domu w Kałuszu. Tam też poznał swoją przyszłą żonę, Ukrainkę, Katarzynę Humenów. Pomimo sprzeciwu rodziców w 1924 roku ożenił się z nią. Miał jedynego syna Zenona ur. w 1930 roku oraz pięć córek. Z opowiadań mojego dziadka wiem, że w 1943 roku zginął z rąk Ukraińców. Razem z nim zginął również jego niespełna 15 letni syn. Oboje osaczeni przez banderowców, utonęli w bagnach niedaleko Kałusza.
źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – grudzień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: dr Strzetelski Piotr, „Leśniczy z Kadobnej koło Kałusza i jego synowie” — internet: piotrstrzetelski.blogspot.com [dostępny: 2011.02.01]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
04690
data:
1944.01.23
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Banderowcy zamordowali Polaka, leśnika. „22.I.44 Kałusz. Zamordowano leśniczego Kazimierza Hawranka”.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – styczeń 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „1944. luty - marzec - Wykazy mordów i napadów na ludność polską sporządzone w RGO we Lwowie na podstawie meldunków przekazanych z terenu”; w: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, w: nr 16722/2, s. 219—253
23.I.44. Kałusz. Hagel Kalikat, leśnik, zamordowany.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – styczeń 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „1944. luty - marzec - Wykazy mordów i napadów na ludność polską sporządzone w RGO we Lwowie na podstawie meldunków przekazanych z terenu”; w: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, w: nr 16722/2, s. 219—253
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
05880
data:
1944.01–1944.03
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Henryk (Benedykt, Tadeusz) trojga imion był najmłodszym synem mojego pradziadka Kazimierza Strzetelskiego. Urodził się 12 lipca 1918 roku w Kadobnej, tuż przed końcem I wojny światowej i w przeddzień odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Henryk po zdanej maturze rozpoczyna studia weterynaryjne na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Niestety wybuch wojny uniemożliwia mu dokończenie studiów. Z opowiadań mojego dziadka Czesława oraz z relacji mojego ojca wiem, że Henryk został zamordowany przez ukraińskich nacjonalistów (bandy UPA) w okolicach Kałusza z początkiem 1944 roku, mając 26 lat. Bestialstwo i okrucieństwo Ukraińców przejawiło się w tym, że oprawcy powiesili Henryka za nogi na drzewie i rozpłatali mu brzuch. Razem z nim prawdopodobnie zginęła również jego narzeczona, której oprawcy obcięli piersi.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: dr Strzetelski Piotr, „Leśniczy z Kadobnej koło Kałusza i jego synowie” — internet: piotrstrzetelski.blogspot.com [dostępny: 2011.02.01]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1 – 2
min. 1
max. 2
nr ref.:
05984
data:
1944.03
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Banderowcy uprowadzili 4‑osobową rodzinę hr. Dzieduszyckiego i zamordowali w pobliskim lesie, A. L. Sowa podaje (s. 235), że w mieście Kałusz banderowcy zamordowali 230 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: prof. Sowa Andrzej Leon, „Stosunki polsko-ukraińskie 1939-1947”; w: Towarzystwo Sympatyków Historii, w: Kraków 1998, s. 235
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
4
min. 4
max. 4
nr ref.:
06109
data:
1944.03
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Sowa… etc. podaje o mordach dokonanych na Polakach: Wolica — 40 rodzin polskich, Zawoja pod Sokalem — 26 Polaków, Kałusz — 230 Polaków, Sielce koło Żółkwi — 150 rodzin polskich.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
230
min. 230
max. 230
nr ref.:
05985
data:
1944.03
lokalizacja
opis
dane ogólne
Na drodze z miasta Kałusz do wsi Tomaszowce w rejonie wsi Kopanki [Ukraińcy] na początku marca zrabowali konie, furmanki i zboże oraz zamordowali 3 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
06550
data:
1944.04.24
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
„W drugi dzień ukraińskich Świąt Wielkanocnych” Ukraińcy zamordowali 8 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
8
min. 8
max. 8
nr ref.:
06742
data:
1944.04
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Pod koniec kwietnia na terenie osiedla Zalesie banderowcy zamordowali 13 Polaków, w tym 4 kobiety.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
13
min. 13
max. 13
nr ref.:
07454
data:
1944.06.26
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Na przedmieściu spalili 2 domy i zamordowali 7 Polaków. „Dnia 26 czerwca br. dokonano napadu na kolonię robotniczą «Tespu» Nowy Kałusz /pod Kałuszem /. Sprawcy byli umundurowani w mundury niemieckie. Zabici: Warchoł Józef z Humenowa, robotnik Tespu jego żona Ewa, jego syn antoni, ur. 1931 r.; Puzio Michał, robotnik i 3 osoby inne nieznanego nam nazwiska”.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „1944, 17 lipca - Pismo PolKO w Stanisławowie do Dyrektora RGO Kraków zawierające listę sprawców rozpoznanych w czasie napadu na wieś Byszów i wykaz kolejnych ofiar wśród ludności polskiej”; w: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, w: nr 16721/1, s. 345—347
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
7
min. 7
max. 7
nr ref.:
07574
data:
1944.07.04–1944.07.05
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Na przedmieściu w kol. Wysoczanka upowcy zamordowali 5 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – lipiec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
5
min. 5
max. 5
nr ref.:
08246
data:
1944.10
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Na przedmieściu zastrzelili 21‑letniego Antoniego Żaka ze wsi Dąbrowa.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – październik 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
08993
data:
1944
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
(w pobliżu)
Świadek Włodzimierz Bogucki: „W jednej z akcji trafiliśmy do osiedla w okolicy Kałusza. Ksiądz ukrzyżowany na drzwiach stodoły i haki z bron zamiast gwoździ. Gospodyni księdza pocięta, organista przepiłowany na pół, w krzakach rozerwane niemowlę […] Często zarzuca się, że oddziały BCh i AK podobnie się zachowywały wobec Ukraińców. Jednak jakoś nigdzie nie trafiłem na jednoznaczne dowody. Ale pamiętam, że wracając z tej miejscowości pełnej ofiar znaleźliśmy minę, którą chcieliśmy wysadzić gospodarstwo krewnych Stefana Bandery. Dowódca zakazał, chyba że ktoś będzie do nas strzelał. Powiedział, że jesteśmy wojskiem, a nie bandą”.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1944 i «w 1944 roku»”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Chajewski Dariusz, „Wasze Kresy: Nie potrafimy zapomnieć rzezi wołyńskiej”; w: portal: Gazeta Lubuska — internet: www.gazetalubuska.pl [dostępny: 2013.07.09]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
08991
data:
1944
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Pod koniec 1944 roku zamordowali co najmniej 14 Polaków, w tym rodziny i małżeństwo mające po 80 lat. „antoni Żak – ur. 1922 r. mieszkał w Kałuszu. Miał powiązania ze «strebkami» (rosyjskie Istrebitielnyje bataliony). Został zastrzelony przez swoich kolegów Ukraińców w czasie akcji na przedmieściach Kałusza”.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1944 i «w 1944 roku»”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Burdzy Franciszek; w: „Zeszyty łukowieckie”, w: nr 11—12, październik 2005 - grudzień 2006 — internet: www.waly.brzegdolny.pl [dostępny: 2022.04.06]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
14
min. 14
max. 14
nr ref.:
08992
data:
1944
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
(w pobliżu)
Siostra naszego Ojca Karolina, nazywana w rodzinie Lolą, wyszła bardzo młodo za mąż za Kazimierza Strzetelskiego […] Strzetelscy mieli następujące dzieci: Erazma, inżyniera leśnika, zamordowanego przez Ukraińców w 1944 roku w nadleśnictwie Dolina […] Henryka, zamordowanego przez Ukraińców w 1944 roku pod Kałuszem. „Ercia znałam bardzo dobrze, gdyż mieszkał z nami, gdy studiował na wydziale leśnictwa Politechniki Lwowskiej. Ukończył studia i pracował w nadleśnictwie Dolina w Karpatach Wschodnich. Tam spotkała go śmierć z rąk Ukraińców”.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1944 i «w 1944 roku»”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Nadachowska-Fulińska Ewa, „Historie zwykłe i niezwykłe ale zawsze prawdziwe”; w: portal: Żyć w ciekawych czasach – Lwów przed wojną i w czasie wojny — internet: httpwwwzycwciekawychczasach.blogspot.com [dostępny: 2010.03.01]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1 – 2
min. 1
max. 2
nr ref.:
10530
data:
1941–1945
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
Ukraińcy zamordowali około 50 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1945 oraz rok 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
50
min. 50
max. 50
nr ref.:
10547
data:
1943–1945
lokalizacja
opis
dane ogólne
Kałusz
(w pobliżu)
Mam na imię Ewa i szukam wszelkich informacji o moich pradziadkach i dziadkach, zamieszkujących w okolicach Kałusza, lub Stanisławia (do 1943 –1945.r.), moja babcia zd. Kasperska, imię Cecylia została zamordowana przez bandy ukraińskie osierociła trójkę dzieci: Helenę, Bogusławę i Mieczysława (bliźniaki ur.1940, lub 1941 r.). Wiem, że była rodzina mieszkająca w tych rejonach. Proszę o informację, za co serdecznie z góry dziękuję pod adres mailowy.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1945 oraz rok 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Komańska Ewa, 13 lipca 2013
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: KAŁUSZ