Fragment wspomnień Josyfa Baka o mordzie żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcach w Jaworniku Ruskim:
„Wtedy [w czasie okupacji — B.H.] znajdował się w Jaworniku Ruskim posterunek ukraińskiej policji pomocniczej. Właśnie on stał się obiektem napadu w dniu 24 kwietnia 1944 r. zorganizowanej bandy polskiej, w wyniku czego spalony został posterunek, rany odniosło 3 policjantów, zginęło 3 gospodarzy, spłonęły 5 domów. Tą akcją Polacy jakby zapoczątkowali całą serię późniejszych napadów na Jawornik Ruski wraz z przysiółkami”.

źródło: Bak J., „Poruby – Huta – Jawirnyk Ruśkyj (do 1947 roku)”; w: „Ukrajinśkyj Almanach”, w: 1999, s. 240, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

We wsiach: Bachów, Horta, Jabłonica Ruska, Jawornik, Kotów, Obarzyn, Piątkowa, Poręby, Siedliska, Sufczyn, Ulucz, Zahutyn w pow. Przemyśl miały miejsce mordy dokonane przez Ukraińców na ludności polskiej.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1944 i «w 1944 roku»”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Fragment sprawozdania terenowego referenta OUN o mordach członków MO na […] Ukraińcach w Jaworniku Ruskim:
„2.2.1945 roku milicja z Przemyśla, Rzeszowa, Borownicy i okolicznych posterunków w ilości około 80 osób zrobiła skok na Jawornik Ruski  […] Przeszedłszy Zahuty, podeszli pod dwór stojący między Zahutą a Netrebką i go okrążyli. W dworze pracowała nasza maszynistka 'Tania' — Melnyk Kateryna. Był tam także podrejonowy z Jawornika 'Kwaka' — Krysak Jewstachij. Milicja zabrała ich ze sobą  […] Na końcu wsi uczestnicy szkolenia [organizowanego przez OUN] przywitali ich ogniem. Wśród milicjantów powstało zamieszanie, co chcieli wykorzystać aresztanci, ale jeden milicjant, widząc, że uciekają, oboje zastrzelił”.

źródło: „Wisti z terenu”, b.d.; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 2, k. 287

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment sprawozdania terenowego referenta OUN o mordach członków MO na […] Ukraińcach w Jaworniku Ruskim:
„5.2.1945 roku do wsi Jawornik Ruski przybyło 47 milicjantów  […] Zastrzelili 2 Ukraińców”.

źródło: „Wisti z terenu”, b.d.; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 2, k. 287

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Upowcy podczas napadu o północy zamordowali 7 Polaków wrzucając ich żywcem do studni: 5‑osobową rodzinę z 3 dzieci oraz małżeństwo.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – luty 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Fragment sprawozdania terenowego referenta OUN o mordach członków MO na […] Ukraińcach w Jaworniku Ruskim:
„9.2.1945 roku 25 milicjantów zrobiło skok na wieś Jawornik [Ruski]. Zabili 5 osób. Oprócz tego zranili kobietę, dwóm Ukraińcom wydłubali oczy”.

źródło: „Wisti z terenu”, b.d.; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 2, k. 287

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Tarasa Mychny o mordach na Ukraińcach w Jaworniku Ruskim dokonanych przez członków MO z Borownicy i żołnierzy WP:
„Po raz drugi moja pamięć wraca do ojca, gdy mam już 8 lat. Zima, mróz, śnieg, 8 lutego 1945 roku. Straszny krzyk i płacz matki. Pod dom przywieźli sańmi ojca. Mama pada na jego ciało. Ja i młodszy Mykoła nie wiemy, co się stało, ale jak mama płacze, to zaczynamy i my. Przychodzą polscy żołnierze, nie dają płakać, każą szybko pochować, bo jak nie «To wszystkich rozstrzelany». Mama czymś się opatula, niesie wyszywany ręcznik i nakrywa zamarznięte ciało ojca  […]
Upowcy bronili nas, jak mogli, bronili tymi, którzy palili naszą wieś. Nawet dziecko mogło zrozumieć, kto to jest sprawiedliwy, a kto nie. Ja także już wtedy doskonale wiedziałem o tym. Jak można było nie wiedzieć? Przecież zamordowali Romana, ojca Myrona (schował się aż w Groszówce, ale jak ją palili, to zabili i jego); zabili Nałepę, ojca Jewhena; chorego dziadka Stepana Tyckiego zabili na łóżku; zabili Krysaka, ojca Danusi i Stefci; babcię Myrona Paływody z Rybnego uderzyli karabinem, potem odcięli głowę i wrzucili do studni. Stało się to podczas drugiego napadu”.

źródło: „Spohad Tarasa Mychna narodżenoji 1937 roku”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 568—571

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

16 lutego połączone grupy RyszardaKotwickiego „Ślepego” z Borownicy i Grodeckiego, liczące razem 150—200osób, napadły na wsie: Jawornik Ruski, Rohatyn, Piątkową i przysiółki Poruty oraz Zahuty.

źródło: Pisuliński Jan, „Konflikt polsko-ukraiński w powiecie przemyskim zimą i wiosną 1945 roku i udział w nim grupy Romana Kisiela 'Sępa'” — internet: www.polska1918-89.pl [dostępny: 2021.02.04]

Fragment sprawozdania terenowego referenta OUN o mordach członków MO na […] Ukraińcach w Jaworniku Ruskim:
„16.2.1945 roku milicja, która przybyła z Rzeszowa wraz z milicją z Borownicy zrobiła skok na przysiółki Jawornika [Ruskiego] Rybne, Netrebka, Zahuty  […] Na Zahutach ograbili kilku gospodarzy i spalili 2 domy. Oprócz tego zabili 3 Ukraińców. Z Zahut przeszli do Netrebki, gdzie także mocno obrabowali mieszkańców, zabierając ubrania, zboże i zabijając 3 Ukraińców  […] Najbardziej zniszczyli Rybne. Całkowicie spalili 3 gospodarstwa i zabili 10 Ukraińców”.

źródło: „Wisti z terenu”, b.d.; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 2, k. 287

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Josyfa Baka o mordzie żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcach w Jaworniku Ruskim:
„Na szczególną uwagę zasługuje tragiczne wydarzenie z 16 lutego 1946 r. W wyniku napadu na Jawornik Ruski zezwierzęconych bandytów zostało zamordowanych 27 mieszkańców–Ukraińców. Byli to:
Bak Kateryna,
Bak Roman,
Bak Stepan,
Hawrylak Wołodymyr,
Hawrylak Jakiw,
Hałuszka Ostap,
Duchniak Wołodymyr,
Korostyńska Anastazija,
Krysak Stepan,
Krymiński Mykoła,
Kucab Petro,
Łech Roman,
Łech Tadej,
Metyk Anna,
Metyk Stepan,
Mychno Sofija,
Nahirny Stepan,
Nyżnyk Petro,
Ołeniak Mykoła,
Paliwoda Paraskewija,
Paliwoda Tymotej i
Teleśnicka Sofija z Paliwodów.
Prawdopodobnie wszyscy pochowani zostali w mogile zbiorowej na cmentarzu ukraińskim koło cerkwi w Jaworniku Ruskim”.

źródło: Bak J., „Poruby – Huta – Jawirnyk Ruśkyj (do 1947 roku)”; w: „Ukrajinśkyj Almanach”, w: 1999, s. 240, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Tarasa Mychny o mordach na Ukraińcach w Jaworniku Ruskim dokonanych przez członków MO z Borownicy i żołnierzy WP:
„Moja pamięć sięga tylko do początku lat 40. W tym czasie ludzie nadal modlili się w swojej cerkwi, uczyli dzieci w swojej szkole, mieli ukraińską policję. Wszystko wyglądało normalnie, jednak zło nie śpi. Wymyślają je Polacy z Borownicy i Dylągowej. Wymyślają różne prowokacje i napady. Napadają między innymi na naszą policję w Jaworniku. Były to uczynki bandyckie, a nie patriotycznie, niosły mord i pożogę. Przypatrywała się temu i kierowała AK z ośrodka w Dynowie, potem dowództwo wojska w Birczy, milicja z Sanoka. Za ich zgodą i zgodnie z ich planem w Jaworniku Ruskim 8 i 15 lutego 1945 roku giną w podpalonej wsi: Roman Bak, Kateryna Bak, Stepan Bak, Jakiw Hawrylak, Josyp Hałuszka, Josyp Haszyński, Stefanija Haszyńska, Ołena Haszyńska, Wołodymyr Duchniak, Mykola Krymiński, Apolonia Korosteńska, Stefan Krysak, Petro Kucab, Roman Łech, Tadej Łech, Sofija Mychno, Nestor Machno (mój ojciec, ur. w 1912 roku), Anna Metyk, Stepan Metyk, Petro Nyżnyk, Stepan Nahirny, Mykoła Ołenycz, Paraskewija Tełesnycka, Paraskewija Paływoda, Tomasz Paływoda, Mychajło Nałepa, Mychajło Baczyk, Dmytro Soroczak, nieznana dziewczyna, nieznany człowiek (ostatnich 5 osób nie ma na płycie nagrobnej)”.

źródło: „Spohad Tarasa Mychna narodżenoji 1937 roku”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 568—571

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Myrona Paliwody o mordach na Ukraińcach w Jaworniku Ruskim dokonanych przez członków MO z Borownicy i mieszkańców sąsiednich polskich wsi:
„jest 2 luty 1945 roku, wojna jeszcze trwa. We wsi stacjonuje rosyjskie wojsko  […] Po 2 tygodniach we wczesnych godzinach rannych zostają zaatakowane ukraińskie wioski Poruby, Zahuty, Jawornik Ruski, Żohatyn i Piątkowa. Napad został przeprowadzony w jednakowym czasie kilkoma grupami. Wszędzie napastnicy zaczynali od brzegu, wpędzając niedobitków w 'kocioł'. Napadu dokonały połączone siły Kotwickiego i Grodeckiego, łącznie gdzieś 150—200 mężczyzn. W tym dramatycznym dniu Kotwicki dowodził napadem na wieś Żohatyn i Piątkową, natomiast Grodecki na pozostałe, czyli Netrebkę, Zahuty i Jawornik ruski. W tym dniu zginęło w mojej miejscowości około 30 osób: mężczyzn, kobiet i dzieci, starców, w tym kilku rodowitych Polaków. Przytaczam nazwiska ofiar, które mój ojciec zwoził z saniami na cmentarz: Włodzimierz Hawrylak, Włodzimierz Duchniak, Stefan Głuszyk, Mikołaj Olenicz, Piotr Niżnik, Mikołaj Krzemiński, Jakub Hawrylak, Stefan Nahirnyj, Józef Hałuszka, Józef Gaszyński, Stefania Gaszyńska, Helena Gaszyńska, Roman Bak, Katarzyna Bak, Stefan Bak, Zofia Michno, Roman Lech, Tadeusz Lech, Anastazja Korostańska, Zofia Teleśnicka, Anna Metyk, Stefan Metyk, Stefan Krysak, Paraskewia Paliwoda, Tomasz Paliwoda, Michał Nalepa, Nestor Machno i Michał Baczyk.
Zginęli w różny sposób. Jednych strzelano, innych raniono i wrzucono w ogień, innych przebijano żywcem bagnetami. Na naszym podwórku wyglądało to tak. Wyprowadzono mnie mamę, mamę i babcię z domu, każąc brać ze sobą dokumenty, czyli wtedy kenkarty. Zaprowadzono nas na składowisko obornika i kazano w tym gnoju wybierać sobie grób, dołek, do którego mieli nas postrzelać. Pamiętam, że babcia robiła to widłami, natomiast mama — widocznie w przypływie strachu — darła tę dziurę rękoma. Oprawcy stali nad nami i znęcali się takimi słowami:
— «No, a teraz, k… ukraińskie, zmówcie Ojcze nasz, bo wybiła wasza ostatnia godzina».
W tym czasie jeden z nich krzyczy:
— «Tutaj nie, pod ścianę z nimi!».
Pod ścianą domu kazano nam rozebrać się i rozzuć. Mnie i mamę zostawiono pod domem, a babcię zaprowadzono pod stodołę. Mama znała niektórych napastników z nazwiska, zaczęła prosić o darowanie życia. Zastrzelić miał nas mieszkaniec Borownicy o nazwisku Pocałuń, jednak przez nasze podwórko przechodził człowiek o nazwisku Pele. On rzucił takie słowa, odwracając jednocześnie lufę peemu:
— «Zostaw ją, niech ich szlag trafi, tylko mi tego chłopca szkoda».
Babcia w tym czasie była koło stodoły, ale potem zaprowadzono ją w pobliże niedokończonej studni, nakrytej równo z ziemią drewnianym wiekiem. Tam na naszych oczach kolbą mauzera uderzono ją w tył głowy. Babcia padła na śnieg. Odsunięto wieko. Jeden z nich zdjął bagnet z karabinu i wzywającej pomocy babce poderżnął głowę, stojąc nogami na jej plecach. Wzięli za nogi i wrzucili do studni  […]
Po chwili z sąsiedniego domu wyprowadzono Piotra Kucaba i wysiano mu całą serię w plecy tak, że miał wyrwaną całą pierś. Stoczyli go do pobliskiego strumyka”.

źródło: „Spohad Myrona Paływody”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 578

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Stefaniji Turczyk o mordach na Ukraińcach w Jaworniku dokonanych przez żołnierzy Wojska Polskiego:
„Byliśmy bezpieczni, dopóki w majątku siedzieli Ruscy. Jak oni odeszli, Polacy mieli władzę i robili, co chcieli. Byliśmy bezbronni. Zamordowali dwóch synów mojej ciotki: Wołodymyra Hawrylaka i Mykołaja Hawrylak. Obydwaj uciekali, ale nie uciekli”.

źródło: „Spohad Stefaniji Turczyk (diwocze prizwyszcze Korostenśka) narodżenoji 1920 roku w Jawirnyku Ruśkomu Dobromylśkoho powitu”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 567—568

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Stefaniji Kupczyk o mordach na Ukraińcach w Jaworniku Ruskim dokonywanych przez członków MO z Borownicy i żołnierzy WP:
„Hanka Paliwoda wyszła za mąż do Borownicy. Od niej dowiedzieliśmy się, że do Bąkowskiego przybył jego zięć — 'Ślepy'. Nazywał się Kotwicki, dowodził bandą borownicką rabującą naszą wieś.
Zimą z 1944 na 1945 r. poszliśmy mieszkać do Poręb  […] Następnego dnia od Jawornika usłyszeliśmy krzyk. Jawornik płonie! Ludzie mówili, że banda 'Ślepego' pali wieś, morduje ludzi. Po kilku dniach dowiedziałam się od mamy, że zabili mojego ojca.
Było to tak. Pod koniec litego 'Ślepy' ze swoją bandą poszedł lasami z Borownicy na Jawornik Ruski. Tego dnia w domu był tato, mama, siostra Sofija i babcia Anastazija. Tatę bolały zęby. Mam radziła mu, aby uciekał, ale on mówił:
— «Tak mnie zoli ząb… Nikomu niczego złego nie zrobiłem, to dlaczego mam się chować?».
Został w domu. Siedział przy stole, gdy wdarli się do niego pijani bandyci:
— «Idź wywalaj siano! Będziemy palić stodołę!».
— «Jak będzie się palić stodoła, to niech i siano spłonie» — odpowiedział tato.
Bandyci bili go, a potem wyprowadzili na dwór. Zaprowadzili do stodoły i tam go zastrzelili, stodołę podpalili i tato się spalił  […]
Tego dnia bandyci zamordowali dużo ludzi. U Haszyńskiego zabili 4 osoby, w Baka dwoje (rodzice), Anastaziję Chorostyńską, Petra Kucaba, Sofiju Mychno. Ludzie długo opowiadali o tym, jak mordowana była Sofija Tełesnicka. Bandyci odrąbali jej głowę, a ciało wrzucili do studni  […]
Na Zmułyskach kolo Borownicy mieszkała wdowa Lech z trójką dzieci: Tadejem, Józiem i Olą. Jej mąż zginął na froncie. Jesienią 1945 r. bandyci zamordowali jej syna Tadeja. Leżał na cmentarzu, miał wydłubane oczy, odcięte uszy i nos, strasznie zbity  […]
Zimą z 1944 na 1945 r. nadeszło Wojsko Polskie. Nie wiedzieliśmy dlaczego, ale przeczuwaliśmy biedę, więc uciekliśmy do lasu, do pustego domu Kucaba, który [w czasie napadów 'Ślepego'] mówił, że nie będzie uciekać, bo go obrabują. I go obrabowali, a samego Kucabę zastrzelili”.

źródło: „Czy to czas buw takyj? Spohad Stefaniji Kupczyk (z domu Lech) perekazanyj Stańkom Kołesarem”; w: „Nasze Słowo”, w: nr 37, 2004, s. 9

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień pani Kość (nazwisko panieńskie Benko) o mordzie członków MO z Borownicy i Birczy na 3 Ukraińcach:
„Jak na przełomie 1944—1945 r. przybył ze wschodu Kotwicki, osiedlił się w Borownicy i ożenił się z 18‑letnią dziewczyną, Ukrainką Bańkiwską z Jawornika.
Kotwicki własnoręcznie zastrzelił Tomka Paływodę (wujka swojej żony) i jego żonę Paraskewię z Tełeśnickich  […]
Ludwik Grodecki, komendant MO z Birczy, siekierą odrąbał głowę Sifiji Tełeśnickiej, siostrze Paraskewiji Paływody, zabitej przez Kotwickiego. Głowę i ciało Sofiji Tełeśnickiej wrzucił do studni, za nią wrzucił żarna i jeszcze kilka razy strzelił do studni”.

źródło: „Trahiczni podiji w Jawirnyku Ruśkomu i nawkołysznich sełach lutyj 1945 roku”, Zbiory M. Kozaka, 26 VII 1995 r.; w: Archiwum Bogdana Huka

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

„16 lutego połączone grupy Ryszarda Kotwickiego «Ślepego» z Borownicy i Grodeckiego, liczące razem 150—200osób, napadły na wsie: Jawornik Ruski, Rohatyn, Piątkową i przysiółki Poruty oraz Zahuty. W Jaworniku zginęło co najmniej 27 osób”. W innym miejscu: „W tym samym mniej więcej czasie [i.e. początek 03.1945] zamordowano nad Sanem jedenastu Ukraińców z Jawornika Ruskiego;jedna osoba uznana przez sprawców za martwą przeżyła egzekucję” — nie wiadomo, czy chodzi o tę samą zbrodnię.

źródło: Pisuliński Jan, „Konflikt polsko-ukraiński w powiecie przemyskim zimą i wiosną 1945 roku i udział w nim grupy Romana Kisiela 'Sępa'” — internet: www.polska1918-89.pl [dostępny: 2021.02.04]

Następnego dnia UPA w odwecie zabiła siedemnaście osób w Borownicy, Jaworniku, Dobrzance, Tarnawce, Brzezawie.

źródło: Pisuliński Jan, „Konflikt polsko-ukraiński w powiecie przemyskim zimą i wiosną 1945 roku i udział w nim grupy Romana Kisiela 'Sępa'” — internet: www.polska1918-89.pl [dostępny: 2021.02.04]

W gminie Żohatyn koło Birczy od lipca 1944 roku do lutego 1945 roku zginęło 45 osób w tym: 2 księży, 4 milicjantów, 3 polskich żołnierzy, pomocnik sekretarza gminy, gajowy, zastępca przewodniczącego i członek gminnej rady narodowej oraz 32 rolników; m.in. w Jaworniku Ruskim dwie polskie rodziny zostały przez banderowców wrzucone do studni.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1945 oraz rok 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: Piwowarczyk Grzegorz, „Prawdziwa tragedia Birczy”; w: portal: kresy.pl — internet: kresy.pl [dostępny: 2018.11.04]

Fragment wspomnień Stefaniji Tchir o mordach na Ukraińcach w Jaworniku Ruskim dokonanym przez milicję z Borownicy:
„Wojnę przeżyliśmy spokojnie. Nikt nie spodziewał się, że spotka nas coś takiego, co nas spotkało. Koło nas znajdowała się polska wieś Borownica. Nadeszła wiosna 1945 r. W Borownicy powstała polska milicji pod przewodem Jana Kotwickiego 'Ślepego'. Prawie każdego dnia z 20 osób z Borownicy napadało na okoliczne wsie ukraińskie. 'Ślepy' w czasie napadu zamordował w Jaworniku Nestora Soroczaka, Stefana Metryka, Mychajła Metyka, trzech Haszyńskich, Sofiję Teleśnicką i innych”.

źródło: „Spohad Stefaniji Tchir (diwocze prizwyszcze Metyk) narodżenoji 1921 roku w Żohatyni Dobromylśkoho powitu”; w: Huk Bogdan (red.), „1947 Propamiatna Knyha”, w: Warszawa 1997, s. 201

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta politycznego nadrejonu OUN 'Chłodny Jar' Petra Kawuzy 'Tarasa' o mordzie żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcach w Jasionowie:
„10 stycznia 1946 r  […] ze strony Siedlisk nadszedł kureń Wojska Polskiego liczący ponad 300 osób  […] Z Huty poszli na Jasionów, gdzie spalili 18 domów, zrabowali 2 konie i 20 sztyk bydła rogatego. W Netrebce spalili 13 gospodarstw, na Zahutach 4 gospodarstwa. Ofiary w ludziach: w Jasionowie zastrzelili kobietę Wiktorię Brewko, w kryjówce zadusiło się dwóch mężczyzn (pod spalonym domem): Petro Dudycz i Antin Tucki. Zaaresztowali Mykołę Sycza i Andrija Sycza. Mykołę Sycza następnego dnia zabili w Jaworniku, a Andrija wypuścili po 2 dniach  […]
Po tej akcji oddział Wojska Polskiego zakwaterował na Przysadzie Jawornickiej. Stacjonował tam do12 stycznia 1946 r. Tymczasem w dniu 11 stycznia 1946 r. 20 żołnierzy poszło na Netrebkę, gdzie zabrali dużo kur i zaaresztowali Wołodymyra Hawrylaka, którego zabili na Przysadzie”.

źródło: „Wisti z terenu [za styczeń 1946 r.]”; w: Poticzny P. J., Łyko I. (red.), „Litopys UPA”, w: Toronto-Lwów 2002, t. 34: „Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Sprawozdania polityczne (Dokumenty)”, s. 451, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

We wsi Jawornik Ruski pow. Przemyśl upowcy zamordowali 4–osobową rodzinę polską Cemglerów z 2 małoletnich dzieci.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – luty 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]

Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta politycznego nadrejonu OUN 'Chłodny Jar' Petra Kawuzy 'Rusłana' o mordzie żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcu w Jaworniku:
„3 lipca 1946 r. Wojsko Polskie z Birczy na czele z komendantem MO Michalskim i dezerterem z oddziału UPA 'Szpakiem' przeszło z Birczy przez Rudawkę, Kotów, las żohatyński, Żohatyn do Jawornika. Spędzili tam 1 godzinę i zabili 72‑letniego Hryhorija Tuckiego (Ukraińca)”.

źródło: „Wisti z terenu [za lipiec 1946 r.]”; w: Poticzny P. J., Łyko I. (red.), „Litopys UPA”, w: Toronto-Lwów 2002, t. 34: „Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Sprawozdania polityczne (Dokumenty)”, s. 512, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment sprawozdania terenowego referenta SB‑OUN nadrejonu 'Beskid' Stepana Golasza 'Mara' o mordzie żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcu Hryhoriju Tuckim w Jaworniku Ruskim:
„5 VII 1946 r. oddział WP w Birczy na czele z komendantem MO Michalskim i dezerterem z UPA 'Szpakiem' poszli na wieś Rudawkę, Kotów, las koło Żohatyna i udał się do wsi Jawornik Ruski. We wsi spędzili godzinę, a przed odejściem zastrzelili 72‑letniego starca Tuckiego Hryhorija, Ukraińca”.

źródło: „Wisti z terenu za misiać łypeń 46 r.”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 26, k. 124

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta politycznego nadrejonu OUN 'Chłodny Jar' Petra Kawuzy 'Rusłana' o mordzie żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcu w Jaworniku Ruskim:
„14 lipca 1946 r. Wojsko Polskie w liczbie 300 wojaków przekroczyli w nocy San koło Siedlisk powiat Brzozów i napadli po wyjściu z lasu dylągowskiego o godzinie 4. na następujące wsie: Poręby, Huta  […] Nad Netrebką spalili dom Dmytra Klitki i wrzucili żywcem do ognia gospodarza Mychajłę Tuckiego lat 65 uciekającego z krową przed bandą”.

źródło: „Wisti z terenu [za lipiec 1946 r.]”; w: Poticzny P. J., Łyko I. (red.), „Litopys UPA”, w: Toronto-Lwów 2002, t. 34: „Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Sprawozdania polityczne (Dokumenty)”, s. 512, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

W zasadzce UPA zostało wziętych do niewoli 14 młodych żołnierzy ze szkoły podchorążych w Przemyślu, z 28. Pułku Piechoty. Ich grób został odnaleziony w 2015 roku. Historyk dr hab. Andrzej Zapałowski ujawnił, że odnalezienie ciał było możliwe tylko dzięki determinacji i prywatnemu finansowaniu wstępnych badań przez kilka osób z Dynowa. Dzięki podjętym przez siebie działaniom, około kilometra od Jawornika odkryli zamaskowaną jamę z ludzkimi kośćmi.
W grudniu 2015 roku złożono zawiadomienie do Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie, która zarządziła prace ekshumacyjne. W toku prac przeprowadzonych w lipcu 2016 roku odsłonięto 14 szkieletów, a prawdopodobnie także miejsce egzekucji, zlokalizowane powyżej jamy grobowej o wymiarach 2×3 m. Ciała zamordowanych wrzucono do niej chaotycznie, w dwóch warstwach. Przy dwóch szkieletach odkryto szkaplerze, pierwszy z wizerunkami Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Antoniego Padewskiego, drugi z Najświętszym Sercem Jezusa i Matką Bożą Karmelitańską. Przy innym szkielecie, w zaciśniętych paliczkach dłoni znaleziono sygnet z inicjałami: w dużą literę H wpisano literę K. Zabita osoba do końca trzymała go w dłoni zapewne wiedząc, że dzięki temu zostanie później rozpoznana. Uprowadzeni polscy żołnierze przed śmiercią byli maltretowani, na co wskazały badania specjalistów z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Na kościach znaleziono liczne ślady uszkodzeń, pęknięcia i złamania, które w ocenie biegłych powstały na skutek postrzałów i silnych uderzeń, prawdopodobnie pobicia. Zgadzałoby się to z informacjami z odnalezionego raportu UPA, wskazującymi, że żołnierze WP byli przed śmiercią przesłuchiwani i zapewne torturowani. Według relacji jednego ze świadków przesłuchanych w ramach śledztwa, w stronę lasu jawornickiego prowadzono grupę Polaków „jedynie w samej bieliźnie, bez obuwia, skrępowanych za ręce”.
Badania i śledztwo IPN pozwoliły też ustalić, że Polaków pojmano i zamordowano najprawdopodobniej z rozkazu Michała/Mychajło Dudy 'Hromenki', na co wskazuje raport jednego z ukraińskich dowódców Wasyla Mizernego 'Rena' oraz wyjaśnienia złożone w postępowaniu karnym przez Włodzimierza Szczygielskiego ps. 'Burłaka', który przyznał, że podczas starcia wzięto do niewoli 14 Polaków, ale odpowiedzialność za ich zamordowanie zrzucił na 'Hromenkę'. Zdaniem prokurator IPN, w egzekucji polskich żołnierzy brała udział zapewne Żandarmeria Polowa sotni 'Hromenki', licząca około 7 osób. Nie udało się jednak nawet ogólnie ustalić ich personaliów. W rozmowie z PAP prokurator Śmiechowska powiedziała, że w śledztwie ws. zbrodni UPA w Jaworniku Ruskim, popełnionej w lipcu 1946 roku na 14 żołnierzach 28. Pułku Piechoty WP, przyjęta jest kwalifikacja zbrodni ludobójstwa.
— „Ta zbrodnia obrazuje skalę przemocy UPA wobec Polaków” — uzasadniła prok. Śmiechowska. — „Skala tych zdarzeń była tak ogromna, że te ofiary — 14 polskich żołnierzy — są jak gdyby namacalnym przykładem tego, w jaki sposób postępowano w tamtym czasie z osobami narodowości polskiej”.

źródło: Trojan Marek, „IPN zidentyfikował nieznane dotąd ofiary zbrodni UPA z Jawornika Ruskiego – to żołnierze Wojska Polskiego”; w: portal: Kresy.pl, w: 08.02.2019 — internet: kresy.pl [dostępny: 2022.02.25]

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – lipiec 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.24]

Wyciąg z przetłumaczonego na język polski przez UB opracowania statystycznego OUN z 27 października 1946 roku sporządzonego przez NN 'Strichę' o ukraińskich stratach ludzkich na terenie kuszcza nr II rejonu III w nadrejonie 'Chłodny Jar':  […]
„Jawornik, przysiółek Wola — 15”.

źródło: „Sprawozdanie kuszcza nr II za strat ukraińskich obywateli za czas od 1 X 1944 do 25 X 1946 r”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 52, k. 320

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Wyciąg z przetłumaczonego na język polski przez UB opracowania statystycznego OUN z 27 października 1946 roku sporządzonego przez NN 'Strichę' o ukraińskich stratach ludzkich na terenie kuszcza nr II rejonu III w nadrejonie 'Chłodny Jar':  […]
„Jawornik, przysiółek Rybne — 10”.

źródło: „Sprawozdanie kuszcza nr II za strat ukraińskich obywateli za czas od 1 X 1944 do 25 X 1946 r”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 52, k. 320

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Wyciąg z przetłumaczonego na język polski przez UB opracowania statystycznego OUN z 27 października 1946 roku sporządzonego przez NN 'Strichę' o ukraińskich stratach ludzkich na terenie kuszcza nr II rejonu III w nadrejonie 'Chłodny Jar':  […]
„Jawornik, przysiółek Netrebka — 4”.

źródło: „Sprawozdanie kuszcza nr II za strat ukraińskich obywateli za czas od 1 X 1944 do 25 X 1946 r”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 52, k. 320

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment sprawozdania terenowego referenta SB‑OUN nadrejonu 'Chłodny Jar' Wasyla Capiaka 'Potapa' o mordzie żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcu Wołodymyrze Duchniaku w Jaworniku Ruskim:
„29 I 1947 r. oddział specjalny [Wojska Polskiego] pod dowództwem Michalskiego, kwaterujący od 27 I 1947 r. w Dynowie  […] złapał [na przysiółku Netrebka] 22‑letniego Ukraińca Duchniaka Wołodymyra, którego po pobiciu do nieprzytomności zastrzelił”.

źródło: „Wisti z terenu za siczeń 1947 r.”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 26, k. 153

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

W walce z sotnią 'Burłaki' rannych zostało 18 żołnierzy z 28 pp. 9DP, a 33 dostało się do niewoli i zostało zamordowanych. Siekierka  […] podaje wykaz imienny 8 zamordowanych, pozostali są NN.

źródło: Siekierka Szczepan, Komański Henryk, Bulzacki Krzysztof, „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939-1947”, w: Wrocław 2006, s. 129

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1947”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.03.02]