Trzech Ukraińców zamordowało polskiego nauczyciela Jerzego Jeża tłukąc jego głową o ławki, aż wypłynął mózg.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1943 czerwiec oraz I półrocze”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Porwany został przez partyzantów sowieckich ze zgrupowania płk Dmitrija Miedwiediewa i zamordowany dowódca oddziału AK por. Leon Osiecki „Razem z nim został zastrzelony por. rez. Leon Sielecki — zawiadowca stacji kolejowej (wąskotorówki) w Moczulance, który udał się z Osieckim, jako tłumacz oraz Bagiński, który ich odwoził. W podobny sposób zginął również Bronisław Chodorowski, były właściciel kamieniołomu w Moczulance. Zaistniała sytuacja dla Polaków w tym rejonie zarysowała się wówczas katastrofalnie”.

źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – lipiec 1943 rok”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: Piotrowski Czesław, „Przez Wołyń i Polesie na Podlasie”, w: Warszawa 1998

Uchwały podjęte 22 czerwca 1943 roku w Moskwie przez KC Komunistycznej Partii Ukrainy nakazywały, aby „wszystkimi sposobami zwalczać oddziały i grupy nacjonalistyczne”, w tym kierowane przez „polskie burżuazyjne ośrodki”, gdyż tereny te zostały uznane za sowieckie.

źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – lipiec 1943 rok”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Podczas napadu około 1200 upowców i tzw. „sekirnykiw” (siekierników) czyli chłopów ukraińskich uzbrojonych w siekiery, widły, kosy itp. zginęło kilkanaście osób polskiej ludności cywilnej, 5 partyzantów AK oraz około 100 napastników.

źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – listopad oraz jesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Na Wołyniu działało 9 oddziałów partyzanckich Armii Krajowej:
1. Oddział „Łuny” (potem „Krwawej Łuny”). — liczył 107 partyzantów, przebywał w Przebrażu. 6 listopada 1943 roku dowódca ppor. Jan Rerutko „Drzazga” został zamordowany przez partyzantów sowieckich. Od 10 listopada dowódcą został por. Zygmunt Kulczycki „Olgierd”, oddział powiększył się do 170 partyzantów i przeniósł do Pańskiej Doliny.
2. Oddział.„Jastrzębia” — liczył około 150 partyzantów i działał w rejonie wsi Zasmyki — Kupiczów.
3. Oddział „Sokoła” — liczył około 120 partyzantów i działał razem z „Jastrzębiem”.
4. Oddział „Korda” — liczył około 80 partyzantów i działał w rejonie wsi Rymacze — Jagodzin.
5. Oddział „Piotrusia” — liczył około 80 partyzantów i działał w rejonie wsi Spaszczyzna — Bielin.
6. Oddział „Bomby”, „Wujka” – liczył około 500 partyzantów i działał we wsi Stara Huta.
7. Oddział „Gzymsa” — liczył około 80 partyzantów i działał w rejonie wsi Stójło — Witoldówka.
8. Oddział „Strzemienia” — liczył około 100 partyzantów i działał we wsi Rudnia Lwa, pod koniec 1943 roku połączył się z oddziałem „Bomby”.
9. Oddział „Ryszarda” — liczył około 80 partyzantów i działał w rejonie wsi Lubomirka — Klewań.
Oddziały liczyły łącznie około 1200 partyzantów, polska samoobrona na Wołyniu liczyła około 3600 słabo uzbrojonych osób. Oddziały UPA liczyły ponad 30 tysięcy uzbrojonych strzelców.

źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – listopad oraz jesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Ukraińcy zamordowali Juliana Łukawskiego.

źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – grudzień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Oddział „Istriebitielnego Batalionu” ze Starej Huty napotkał widok: „maleńkie dzieci były nasadzone pupciami na sztachety, dwie młode dziewczyny miały obcięte piersi, jedna ze studni była wypełniona zwłokami”.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1944 i «w 1944 roku»”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: Siemaszko Władysław, Siemaszko Ewa, „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939 – 1945”, w: Warszawa 2000, s. 324

Po wyjeździe Polaków na Ziemie Odzyskane pozostał Tomasz Dąbrowski w starszym wieku i miejscowi Ukraińcy zamordowali go.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1945 oraz rok 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]