Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Miejscowość
II Rzeczpospolita
Hrebenne
pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie
współcześnie
pow. Tomaszów Lubelski, woj. lubelskie, Polska
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
27
max.:
27
Sprawcy:
Polacy
Ofiary:
Ukraińcy
Ilość ofiar:
min.:
1
max.:
2
Położenie
wydarzenia
nr ref.:
11654
data:
1944–1947
lokalizacja
opis
dane ogólne
Hrebenne
[Banderowcy] zamordowali 19 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1947”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.03.02]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
19
min. 19
max. 19
nr ref.:
06725
data:
1944.04
lokalizacja
opis
dane ogólne
Hrebenne
W kwietniu 1944 r. UPA zamordowała Wawrzusika Wojciecha l. 70, jedynego, który został we wsi i spaliła wszystkie polskie opuszczone gospodarstwa.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: prof. dr hab. Jankiewicz Leszek S., „Uzupełnienie do listy strat ludności polskiej podanej przez Stanisława Jastrzębskiego dla województwa lubelskiego (2004)”; w: Listowski Witold (red.), „Ludobójstwo OUN-UPA na Kresach Południowo-Wschodnich”, w: Kędzierzyn-Koźle 2016, t. 8
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
09468
data:
1945.02.28
lokalizacja
opis
dane ogólne
Hrebenne
Upowcy zakłuli bagnetami 4 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – luty 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
4
min. 4
max. 4
nr ref.:
11901
data:
1945.03.28
lokalizacja
opis
dane ogólne
Fragment rozmowy z Hryhorijem Piziurem ur. w 1929 roku w Hrebennym o mordach żołnierzy Wojska Polskiego na mieszkańcach tej wsi:
„[W Hrebennym był członek podziemia o pseudonimie 'Bajda', a pisał się Stefan Piziur, syn Wasyla […] Polacy zabili jego bratanka.
— «Kto to był?»
— «Mychajło Piziur, syn Andrija».
— «Należał do UPA?»
— «Nie należał, jeszcze był mały, młody. To był 1946 rok» […]
— «A jak to stało się, że zabili tego Mychajłę?»
— «Uciekaliśmy razem… Polacy robili obławę, chcieli wywozić na Ukrainę, ludzie uciekali. W lesie wszyscy byli z furami, ze świniami, i tam spali, ziemianki pobudowali. I potem [Polacy] zrobili obławę, to było 28 marca o godzinie 9. Okrążyli las i zaczęli to wszystko, fury, to wszystko palić…»
— «A w jakim lesie to było?»
— «Pomiędzy Hrebennym a Werchratą. Zrobili nagonkę na gościńcu między Tomaszowem a Lwowem. Zrobili zasadzkę. My wszyscy uciekaliśmy z Lipki, od Horajów, od Bożyków w kierunku na Kornie. Dobiegliśmy do szosy, patrzymy, że tu jest wojsko na koniach i stoją tankietki. Wróciliśmy. Szybko powyrzucałem to, co niepotrzebne i wlazłem na świerk, przywiązałem się. A on wlazł pod korzeń. Wojsko zaczęło latać. Przybiegł wojskowy, kabewiak i…»
— «Po czym poznaliście, że to kabewiak?»
— «Bo oni mieli granatowe otoki. Kabewiak krzyknął do niego: ‹Ręce do góry!›. Puścił serię i go zabił»”.
źródło: „Zapis magnetofonowy rozmowy z Hryhorijem Piziurem z 1994 roku”; w: Archiwum Bogdana Huka
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
11902
data:
1945.03.28
lokalizacja
opis
dane ogólne
Hrebenne
Fragment rozmowy z Hryhorijem Piziurem ur. w 1929 roku w Hrebennym o mordach żołnierzy Wojska Polskiego na mieszkańcach tej wsi:
„— «Czy podczas tej obławy jeszcze kogoś zabili […] »
— «Wtedy więcej w lesie nie zabili. Zabili tylko jednego chłopca w Hrebennym, Łewkę Teodora».
— «Podczas tej obławy?»
— «Podczas tej samej obławy, tylko, że on był we wsi. Jego zabili na podwórzu, tak niewinnie. Po prostu przyszli, zastrzelili i wszystko».
— «Ile miał lat?»
— «On był z 1922 roku, to wtedy miał gdzieś 25, 26 lat»”.
źródło: „Zapis magnetofonowy rozmowy z Hryhorijem Piziurem z 1994 roku”; w: Archiwum Bogdana Huka
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
10468
data:
1945.12.01
lokalizacja
opis
dane ogólne
Hrebenne
Upowcy w lesie zamordowali Michała Humennego. Jego zwłoki znaleziono po 3 dniach ze śladami ran kłutych zadanych bagnetami i z zaciągniętym sznurem na szyi.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1945 oraz rok 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
10988
data:
1946.04.01–1946.04.30
lokalizacja
opis
dane ogólne
Hrebenne
We wsi Hrebenne pow. Tomaszów Lubelski został pobity Jan Kozak, uprowadzony do lasu i żywcem pogrzebany w dole.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
źródło: „Biuletyn Informacyjny IPN”, w: nr 065/9/1
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
11112
data:
1946.06
lokalizacja
opis
dane ogólne
Hrebenne
We wsi Hrebenne pow. Tomaszów Lubelski został uprowadzony Marian Walczak i ślad po nim zaginął
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
źródło: „Biuletyn Informacyjny IPN”, w: nr 065/9/1
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: HREBENNE
WYJAŚNIENIA
- Brak precyzyjnej informacji o sprawcach w opisie konkretnego wydarzenia oznacza, iż były nimi osoby określone w danych ogólnych dla tego wydarzenia.
- Nazwa miejscowości w czasach II Rzeczpospolitej oznacza nazwę obowiązującą ok. 1939 r., czyli ostatnim roku niepodległości II Rzeczypospolitej.
- Dane regionalne miejscowości współcześnie — czyli powiat i województwo w Polsce oraz region i obwód na Ukrainie — jeśli wszelako na Ukrainie, to zgodnie z podziałem administracyjnym Ukrainy obowiązującym do 2020 r.
- Wyjaśnienia ogólne ⇒ TUTAJ.
- Przyjęte założenia co do szacunku liczby ofiar ⇒ TUTAJ.