• MATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneMATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
link to OUR LADY of PERPETUAL HELP in SŁOMCZYN infoLOGO PORTALU

Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska

  • św. ZYGMUNT: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne

LINK do Nu HTML Checker

GENOCIDIUM ATROX

LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH

Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)

Miejscowość

II Rzeczpospolita

Dobra

pow. Jarosław, woj. lwowskie

współcześnie

Dobra

pow. Przeworsk, woj. podkarpackie, Polska

Zbrodnie

Sprawcy:

Ukraińcy

Ofiary:

Polacy

Ilość ofiar:

min.:

41

max.:

41

Sprawcy:

Polacy

Ofiary:

Ukraińcy

Ilość ofiar:

min.:

133

max.:

135

Sprawcy:

Polacy

Ofiary:

Polacy i Ukraińcy

Ilość ofiar:

min.:

5

max.:

5

Położenie

link do GOOGLE MAPS

wydarzenia

nr ref.:

11405

data:

1945–1946

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

UPA zamordowała 11 Polaków.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1946 oraz w roku 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.28]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

11

min. 11

max. 11

nr ref.:

10687

data:

1945

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

Pod koniec 1945 roku zamordowali 14 Polaków.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1945 oraz rok 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

14

min. 14

max. 14

nr ref.:

11809

data:

1945.02.22

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys 'Żana' o mordach na Ukraińcach we wsi Dobra:
22 lutego 1945 r. polska banda w liczbie 25 osób nocą zamordowała następujące osoby, przy czym je obrabowała:
Dublanica Bohdan — 35 lat, (sędzia [nauczyciel — B.H.]), zrabowali ubranie i złoty zegarek;
Duda Iwan — 52 lata, zrabowali ubranie;
Zawada Stepan — lat 49;
Żuk Iwan — lat 25, zrabowali ubranie;
Żuk Wasyl — lat 30, zrabowali odzież i obuwie;
Kwaśniowski Stepan — lat 30, zrabowali odzież i jedną świnię;
Fełewycz Ołeksa — lat 50, sędzia z Sieniawy, obrabowany
”.

źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta ich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 956, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

7

min. 7

max. 7

nr ref.:

11807

data:

1945.03

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

Fragment protokołu przesłuchania Jana Totha o mordzie na 7 Ukraińcach w Dobrej dokonanym przez oddział NZW pod jego dowództwem:
w marcu 1945 r. na podstawie wywiadu udzielonego mi przez milicję udałem się wraz ze swoja grupą do Dobrej, gdzie zastrzeliliśmy 7 osób, a to: nauczyciela, sędziego, sołtysa i jeszcze czterech ludzi, których nazwiska nie pamiętam. Zostali zastrzeleni w swych domach i tam w ten czas zrabowaliśmy i 8 koni, 5 wozów oraz zrabowaliśmy trochę żywności i odzieży”.

źródło: „26 VII 1947 r.”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 107/703, t. I, k. 24

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

7

min. 7

max. 7

nr ref.:

11806

data:

1945.04

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

Fragment wyciągu z protokołu przesłuchania Józefa Karakuły z Dobrej w dniu 6 maja 1946 roku przez pracownika SB‑OUN o mordach Polaków ze wsi Czerce na […] Ukraińcach z Dobrej:
W 1945 r. tydzień po Wielkanocy przenieśliśmy się mieszkać do Sieniawy powiat Jarosław. Jakiś miesiąc potem widziałem, jak Chodań Władek, syn sołtysa ze wsi Czerce i Chodań Jan z Czerc, obydwaj Polacy i jeszcze 4 nieznanych mi mężczyzn złapali Capłan Mariję, Ukrainkę ze wsi Dobra, która wracała z pracy w Niemczech. Niosła ona wielka pakunek na plecach, teczkę i parasol. Złapali ją na gościńcu z Sieniawy do Dobrej. Zabrali jej te rzeczy i zaprowadzili pod lasem do cegielni w kierunku Sanu. Więcej nikt jej nie widział. Nie wiem, co z nią zrobili. Chodań Władek mówił mi, że chodził wraz z innymi palić ukraińską wieś Dobra”.

źródło: Instytut Pamięci Narodowej IPN, w: Akta OAIPN Rz 072/1, Wyp. VII b (167), k. 95

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

09708

data:

1945.04.03

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

Miejscowi Ukraińcy i z okolicznych wiosek zamordowali 7 Polaków, w tym 2 kobiety.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: „Na Rubieży”, w: nr 32/1998

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

7

min. 7

max. 7

nr ref.:

09726

data:

1945.04.06

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

Zamordowany został przez UPA Jan Ożga, milicjant.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

11808

data:

1945.05

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

Dobra– przysiółek Twarde:
Fragment sprawozdania „Wisti z terenu” z Okręgu II Kraju Zakerzońskiego za 1 maja — 5 czerwca 1945 r.
 […] maja 80 bandytów z Sieniawy rabowało przysiółek Twarde. SKW przegnał ich strzałami  […] Bandyci, uciekając, zabrali z sobą 1 kobietę i dziecka, a następnego dnia ich zamordowali  […]
16 maja w nocy polska banda napadła na wieś Dyniska i zamordowała 60‑letniego starca
”.

źródło: „Informacija pro antyukrajinśki akciji na Hrubesziwszczyni w trawni-kwitni 1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 870, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

2

min. 2

max. 2

nr ref.:

11811

data:

1945.06.02

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys 'Żana' o mordach na Ukraińcach we wsi Dobra:
2 czerwca 1945 r. polscy bandyci zamordowali takich ludzi:
Duda Iwan — lat życia 70;
Dyky Iwan — 39;
Szałewa Iwan — 24;
Wyhinny Iwan — 49;
Kudłak Fed’ko — 71;
Kwik Hryhorij — 28;
Kwik Ołek — 24;
Hrycko Dmytro — 37;
Fedor Ołeh — 36

źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta ich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 956, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

9

min. 9

max. 9

nr ref.:

10056

data:

1945.06.05

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

Ukraińcy zamordowali Annę Nakonieczną, ur. 18.05.1927 r.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1945”; w: portal: Wołyń — internet: btx.home.pl [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

11812

data:

1945.06.17

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys 'Żana' o mordach na Ukraińcach we wsi Dobra:
17 czerwca 1945 r. MO do spółki z bandą w ilości 150 osób wdarła się do wsi, gdzie spaliła 270 gospodarstwa i zamordowała 22 osoby:
Wesiak Ahafija — lat 49;
Wesiak Ołeh — 58;
Łejt Mychajło — 52;
Łejnat Iwan — 62;
Duda Andrij — 52;
Żuk Ołeh — 37;
Kłymko Mychajło — 54;
Kozar Iwan — 60;
Koziak Marija — 60;
Kokoszka Iwan — 38;
Kudłak Mykoła — 60;
Łepih Paraskewija — 73;
Mic Anna — 63;
Nekyruj Marija — 76;
Piatko Lateryna — 650;
Swynar Kateryna — 75;
Semen Kateryna — 70;
Chodań Wasyl — 45;
Chodań Pańko — 80;
Szul Dmytro — 40;
Szul Kateryna — 40;
Szul Mychajło — 2.
W czasie napadu polscy bandyci zdemolowali cerkiew, zabierając z niej 25 000 gotówką oraz inne cenne przedmioty cerkiewne. Strzelali w cerkwi do obrazów, darli chorągwie i obrusy, rzucając je pod nogi, a potem je deptali. Spalili też zachrystię
”.

źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta ich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 956, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

22

min. 22

max. 22

nr ref.:

11813

data:

1945.06.20

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys 'Żana' o mordach na Ukraińcach we wsi Dobra:
20 czerwca 1945 r. polska banda zamordowała ludzi:
Partyka Mychajło — lat życia 30;
Partyka Iwan — 25;
Jarosz Andrij — 27;
Mic Ołeksa — 27;
Fesiak Ołeksa — 52;
Fesiak Hasia — 43;
Paluch Marija — 35;
Żuk Anna — 29;
Żuk Marija — 27;
Tarasko Mychajło — 62;
Tarasko Anastazija — 68;
Wyhinny Dmytro — 48;
Stańko Teodor — 32;
Zilinka Antin — 17;
Parczak Wasyk — 46;
Hołoweńczak Iwan — 21;
Nyzak Iwan — 28
”.

źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta ich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 956, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

17

min. 17

max. 17

nr ref.:

10164

data:

1945.07.13

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

Został zamordowany przez UPA Jan Pyzak.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – lipiec 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

11814

data:

1945.09.21

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys 'Żana' o mordach na Ukraińcach we wsi Dobra:
21 września 1945 r. banda licząca około 45 osób, rabując wieśniaków zastrzeliła:
Wus Marija — lat życia 60;
Hołoweńczak AnnA — 37;
Hołoweńczak Ilko — 76;
Hołoweńczak Marija — 9;
Hołoweńczak Marija — 63;
Hołoweńczak Mychajło — 8;
Łyka Anna — 30;
Łyka Marija — 60;
Kwaśniowska Kateryna — 40;
Kwaśniowski Andrij — 8;
Kozar Anastaziaj — 22;
Kominko Dmytro — 61;
Kopaneć Anastazija — 50;
Kopaneć Jefrozynija — 13;
Kopaneć Mychajło — 62;
Kril Anastazija — 37;
Kril Anna — 70;
Kril Anna — 8;
Kril Stepan — 7;
Kudłak Fedir — 52;
Łychowycz Dmytro — 63;
Mic Karteryna — 37;
Nowak Anastazija — 50;
Pałuh Kateryna — 1 ½;
Tarasko Anna — 50;
Tarasko Petro — 65;
Fedor Anna — 57;
Fedor Julija — 15
”.

źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta ich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 956, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

28

min. 28

max. 28

nr ref.:

11429

data:

1946

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

[Ukraińcy] uprowadzili i zamordowali 3 Polaków, w tym 2 kobiety.

źródło: „Biuletyn Informacyjny IPN”, w: nr 065/9/1

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1946 oraz w roku 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.28]

W zasadzce UPA zamordowani zostali 2 żołnierze WP: kpr. Stanisław Mądry, ur. 13.08. 1925 r., i kpr. Władysław Poręba, ur. w 1925 r.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1946 oraz w roku 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.28]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

3

min. 3

max. 3

nr ref.:

11805

data:

1946.01.19

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

Fragment wyciągu z protokołu przesłuchania nieznanego członka bandy przez pracownika SB‑OUN o mordzie oddziału NZW pod dowództwem Józefa Zadzierskiego 'Wołyniaka' na Ukraińcach w Dobrej:
Dnia 19 I 1946 r. na święto Jordanu 'Wołyniak' ze swoją grupą w ilości 50 osób napadł na wieś Dobra powiat Jarosław, gdzie wymordował 32 osoby — Ukraińców, mieszkańców wsi. W tej akcji jako terenowi brali udział mój brat Piotr i Jak Król, obydwaj z przysiółka wsi Dobrej Twarde. W czasie akcji ludzie 'Wołyniaka' strzelali do każdego Ukraińca, wskazanego przez tychże terenowych. Petra Czurę powiesili na krzyżu (na mogile ku czci poległych bohaterów). Powieszony został na drucie kolczastym. Gdy powieszony zmarł, krzyż wraz z nim został przez nich zerżnięty”.

źródło: Instytut Pamięci Narodowej IPN, w: Akta OAIPN Rz 072/1, Wyp. VII b (614), k. 92

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

1946 luty 28, m.p. — Fragment sprawozdania szczegółowe 'Chorwata' o sytuacji na terenie kuszcza dobrzańskiego za okres od 15 do 30 stycznia 1946 r.:
19 I [do wsi Dobra — B.H.] przyszła banda ze wsi Wylewa, bo tam kwaterowała. Uzbrojeni byli w 5 karabinów maszynowych, reszta w pepesze i karabiny. Ubrani różnie, niektórzy w mundurach polskich, reszta po cywilnemu.
Zamordowani zostali:
1. Petro Paraska lat 65 (i powieszony na mogile),
2. Mychajło Kopaneć lat 60.
3. Ilko Hołowenczak lat 72,
4. Jurij Łychowid lat 63,
5. Fed’ko Kudłak lat 52,
6. Iwan Kominko lat 63,
7. Anna Paraska lat 50,
8. Anastazja Kopaneć lat 40,
9. Kateryna Kwaśniowska lat 40,
10. Anna Żuk lat 50,
11. Marija Żuk lat 30,
12. Marija Dyka lat 61,
13. Anna Kril lat 70,
14. Anastazija Kril lat 37,
15. Anna Hołoweńczak lat 33,
16. Marija Pałuch lat 61,
17. Marija Wus lat 65,
18. Anna Fedir lat 55,
19. Anastazija Nowak lat 52,
20. Anastazija Kuzior lat 27,
21. Rozalija Kopyneć lat 13,
22. Andrij Kwaśniowski lat 8,
23. Anna Kril lat 8,
24. Marija Hołowenczak lat 11
25. Mychajło Hołowenczak lat 7,
26. Julija Fedir lat 1,
27. Kateryna Pałuch lat 24,
28. Marija Pałuch.
W czasie napadu mówili, że my wam damy Ukrainę i strzelali. Odjechali przez Kowale na Krasne
”.

źródło: „Kolego Przywódco!”, 28 II 1946 r.; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 48, k. 17

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

1946 styczeń 21, Sieniawa — Fragment zawiadomienia Urzędu Gminy w Sieniawie dla starostwa powiatowego w Jarosławiu o mordzie na mieszkańcach wsi Dobra:
Zarząd gminy donosi, że  […] w dniu 19 I 1946 r. nieznany oddział dokonał napadu na gromadę Dobra, w wyniku którego zostało zastrzelonych około 30 ludzi narodowości ukraińskiej. Należy przypuszczać, że był to odwet za napady ukraińskie”.

źródło: „Raport sytuacyjny nr 14 za czas od 27 marca do 7 kwietnia 1945 r.”; w: „Sprawozdania z pracy PUBP w Jarosławiu za lata 1944—1946”, Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 04/144, k. 33

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment wspomnień Kateryny Nowak o mordzie na Ukraińcach w Dobrej:
W 1946 roku, na samo święto Objawienia Pańskiego, 19 stycznia popołudniową porą, gdy ludzie wrócili z cerkwi, do wsi wpadła polska banda. Bandyci rozbiegli się po wsi. Jeden z nich przyszedł do naszego domu, gdzie mieszkały dwie rodziny, pod okno. Mieszkaliśmy już nie we własnym domu, bo nasz dom został spalony, gdy Polacy spalili Dobrą w 1945 roku, a u sąsiada, który został w 1945 roku wysiedlony na Ukrainę. Bandyta podszedł po okno od kuchni, miał zamaskowaną twarz. W kuchni była rodzina Krilów, my siedzieliśmy w drugim pokoju. Bandyta zaczął przez okno strzelać do wszystkich Krilów. Zastrzelił 4 osoby, w tym dwoje dzieci, jedno miał 2 lata, drugie 11 lat, ich matkę i babcię, a 8‑letnie dziecko zranił w nogę. Przeżyło dlatego, że zwaliła się na nie matka po tym, jak została zastrzelona. Żywy został chłopak, który schował się na piecu. Ich ojciec schował się gdzieś na podwórzu, potem razem z tym chłopcem wyjechał na Ukrainę. Potem bandyta przyszedł do pokoju, gdzie my wszyscy siedzieliśmy, a byli to: ja, mama i dziadzio. Bandyta najpierw strzelił do mamy prosto w głowę. Głowa mamie odleciała i rozsypała się na drobne kawałki (potem zbieraliśmy tę głowę do chustki). Mama upadła na mnie, jeszcze żyłam. Bandyta strzelał mi w głowę, kula weszła w ucho i wyszła przez potylicę. Nieżywa upadłam na ziemię. Po mnie bandyta zastrzelił 5‑letniego brata, 10‑letnią siostrę i dziadzia, który liczył ponad 75 lat. Tato po powrocie z lasu zaczął krzyczeć, że cała jego rodzina została zamordowana. Ten krzyk przywołał mnie do przytomności i odezwałam się spod mamy. Tato mnie wyciągnął. Następnego dnia zostałam odwieziona do Ścieżek do rodziny Stańków, leczyć przychodził mnie doktor z UPA o pseudonimie 'Sływka'”.

źródło: „Pereżyły własnu smert’”, Spohad Kateryny Nowak (diwocze prizwyszcze Hołowenczak), narodżenoji w seli Dobrij Jarosławśkoho powitu; w: „Nasze Słowo”, w: nr 31, 1996, s. 3, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Rozmowa z Katarzyną Samojlik (nazwisko panieńskie Kogut), ur. w 1929 r. w Dobrej:
— «Jakiś Polak [w Dobrej] został zabity przez Ukraińców?»
— «Z tego, co ja pamiętam, to u nas żaden Polak nie został zamordowany przez Ukraińców. Żaden. A potem, jak to oni mówili, ‹banda UPA»…
— «Jak to się zaczęło?»
— «Polacy napadali, jak przyjechali z Wołynia, bo mówili, że tam mordowali ich Ukraińcy, a oni tu przyjechali i mordowali nas. Przecież to była tragedia. Człowiek robił po nogach ze strachu, jak tylko gdzieś padł strzał, to była tragedia, jest nie do opisania to, co się u nas działo. Zawsze na noc uciekaliśmy. Najpierw tylko mordowali ludzi, zabierali krowy i co tylko mogli, co tylko było…
Opowiem Panu, jak to było na święcie Jordanu. W którym to było roku? W czterdziestym szóstym. Na Ścieżkach, skąd Polacy przesiedlali po wojnie na Ukrainę, ale moja mama jakoś została, a Ukraińcy powyjeżdżali, mało zostało. Moja babcia poszła mieszkać do mojej ciotki, która tam mieszkała, była taka trochę bogatsza. Babcia tam poszła, żeby ktoś nie zniszczył domu, a my zostaliśmy u siebie. I to było na Jordan, bo mówiono, że Polacy mieli napaść na Jordan. Mama przygotowała mi bieliznę i podarunek, miałam zanieść dla babci. Idę. A za Niemców została wzniesiona mogiła, jakiś taki znak… Idę, minęłam cerkiew, jestem koło cmentarza, trzeba skręcać
»…
— «W którym miejscu stała mogiła?»
— «Jak się jedzie od Sieniawy, jak jest szkoła, a tu do Dobrej, tu, jakby na takim winklu. I ja idę, a nikt po polsku nie rozmawiał. Mróz. I naraz słyszę, jak ktoś krzyczy: ‹Wie!›. U nas nikt po polsku nie mówił, a to oni wieszali jednego mężczyznę na tej mogile na drucie kolczastym. Powiesili go i jechali, krzycząc na konie ‹Wie!›. Usłyszałam ‹Wie!› i zaczęłam uciekać, chociaż nie wolno było we wsi siać paniki. Jeden sąsiad wyszedł, ale nie zapytał się: ‹Kasiuniu, dlaczego tak biegniesz?›. Nie mogłam powiedzieć ‹Banda›, bo gdyby to nie była banda, to dostała bym 25 na dupę. Przyszłam do domu, a mój brat ślizga się z drugim. ‹Mychasiu! Chodź do domu, bo chyba banda!›. Wieś nasza już była spalona. Mało zostało numerów, ale że nasz dom kryty był blachą i niezły, mieliśmy dużo lokatorów z tych którzy nie wyjechali na Ukrainę. Wróciłam do domu i mówię: ‹Mamo, wróciłam się, bo jest banda!›. Wyszliśmy na podwórko. Już było ich widać, z karabinami, bagnety się świeciły, bo było słońce. Jechali na naszą wieś. Mówię: ‹Już nigdzie nie będę uciekać, taka jestem zmęczona›. Mama mówi: ‹Chodź›. Mieliśmy już z tylko jedną krowę i jednego konia, wszystko inne nam skradziono. Brat siadł na tego konia i zaczął uciekać na Lechmany. Lechmany leżały pod lasem, tam wszyscy uciekaliśmy. Gdy brat uciekał, to już strzelali, z daleka, ale już strzelali. Jednak brat był mały, z 33 roku, ale uciekł. A mama mówi: ‹Bierzmy krowę!›. No i tak uciekliśmy.
Po przyjściu do naszego domu  […] Zastrzelili tego kolegę mojego brata, Kwaśniowskiego, jego mamę  […] Jeden z nich był po wojskowemu, jeden miał oczy przewiązane, chyba ktoś znajomy, taką czarną… Polski oficer przyszedł: ‹Dzień dobry, a gdzie gospodyni›. Skąd mógł wiedzieć, że gospodyni jest inna, a nie te kobiety? Ludzie powiedzieli, że to są goście. Ten wyciągnął siekierę, a porucznik mówi: ‹Wyjść›. Z naszego domu jedna starsza kobieta uciekała z krową: ‹Panowie, ja mam małe dzieci, zostawcie mi tą krowę!› Oni zastrzelili ją i krowę zabrali
».
— «Jak się nazywała?»
— «Nie pamiętam  […] Po sąsiedzku, ten, który miał maskę, na pewno był znajomy. Po spaleniu wsi w domu mieszkały dwie siostry, nie pamiętam, jak się nazywały, mieszkał także Duda, i Zabili obie te siostry. Jedna tak się chowała za piecem… Na Jordan wszyscy zostali pomordowani. A my uciekliśmy na czerwonowolskie Ścieżki. Baliśmy się wracać do domu  […] »
— «Kto został powieszony na mogile na drucie kolczastym?»
— «To za górą, wieś wielka, nie wszystkich się znało, ale został na drucie powieszony… Tak że jak Polacy przyjechali, mówiąc, że tam ich mordowali Ukraińcy, tak mordowali tu naszych. Na przykład mojego kuzyna, także Duda, bardzo dużo ludzi zabili. Inteligentny, zawsze w urzędzie pełnił jakieś stanowisko, był bogaty. To było zimą, nie mogliśmy spać z babcią. Ktoś jedzie. Któż to może tak jechać? A to jechała banda. Wtedy zabili nauczyciela, we wsi, jak Zahora… To było wcześniej, jeszcze wieś stała».
— «Jak się nazywał ten nauczyciel?»
— «Chyba Dańko albo Dańko miał na imię  […] A potem do naszego księdza przyjechał sędzia z Jarosławia, na gościnę. I tego sędziego zabili, jego nazwiska też nie znam. Dalej Kwaśniowski, wujek tego chłopca, który został zabity. U nich w domu paliło się światła, banda weszła i kazała wszystkim położyć się na podłodze. Wszyscy się położyli, bo ‹Kto się odwróci, to zastrzelę!›. Gospodarz Stefan Kwaśniowski podniósł głowę i został zastrzelony. Jechali tak koło nas, coraz dalej. Zaszli do naszego sąsiada i mówią do niego, bo on często jeździł na forszpan do Jarosławia: ‹Pan ma elegancki wóz, to pan z nami pojedzie›. Pora była przed Bożym Narodzeniem, zabili świnię. Dobrze, że mieli kiełbasę, to on poszedł dać znać do księdza, a jak wrócił, to tam wszyscy byli… Uciekł, więc wzięli jego sąsiada z wozem i stanęli koło naszej rodziny. Tam tak strasznie bili naszego stryjka i jego zięcia, bo miał dwie córki, że na podwórku było krwi tyle, jakby świnię zarznęli. Niemiłosiernie! I wszystko kradli, nosili na wóz. Sąsiad raz dostał kolbą, że nie pomaga im pakować na wóz. On mówił, że nie mógł słuchać, jak ich strasznie bili i w końcu zabili. I obrabowali»…
— «Jakie nosili nazwiska?»
— «Duda, Duda Iwan, a ten drugi Żuk Iwan, zięć  […] Na pogrzebie córka poznała jednego z morderców, ale ludzie kazali jej być cicho, że jej się tylko zdaje. Mordercy poszli potem trochę dalej, tam mieszkał brat tego zięcia, też był bardzo bogaty. Mieszkał koło szkoły, bo w naszej wsi były dwie szkoły. Weszli, wyprowadzili go, chociaż nie bili tak strasznie. Wzięli go zamordowali».
— «Jak miał na imię?»
— «Wasyl? Nie jestem pewna, ale może Wasyl. Zamordowali wtedy 5 lub 6 osób. Nałapali wszystkiego na wozy i pojechali. Naszego sąsiadowi, który furmanił, kazali wracać do domu»
”.

źródło: „Rozmowa z Kateryną Samojlik ur. w 1929 r. w Dobrej”; w: Huk Bogdan, „Młodzi Ukraińcy Michała Borysa «Żana». Terenowe Oddziały Samoobrony w powiecie jarosławskim w latach 1945—1947”, w: Przemyśl 2016, s. 522—525

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

28—30

min. 28

max. 30

nr ref.:

11810

data:

1946.02.22

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys 'Żana' o mordach na Ukraińcach we wsi Dobra:
22 lutego 1946 r. w czasie akcji WP w połączeniu z miejscowymi bandytami polskimi zamordowani zostali tacy ludzie:
Zelinko [Zilinka?] Mychajło — lat 30;
Zelinko [Zilinka?] Mychajło — 40;
Kozar Ołeh — 35;
Kril Iwan — 46;
Stanko Teofil — 42;
Chomyk Mychajło — 46;
Cytułeć Iwan — 29
”.

źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta ich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 956, w: oryg. ukraiński

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

7

min. 7

max. 7

nr ref.:

10959

data:

1946.04.16

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

We wsi Dobra pow. Jarosław w lesie został zamordowany przez UPA Stanisław Palimąka, ur. w 1920 r., oraz Jan Ożga, ur. w 1923 r., milicjant.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

2

min. 2

max. 2

nr ref.:

11815

data:

1946.08.05

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

1946 sierpień 1, [m.p.] — Fragment sprawozdania terenowego dowódcy TOS 'Fala''Medwedia' o sytuacji na terenie kuszcza dobrzańskiego za okres od 1 do 31 lipca 1946 r.:
5 VIII 1946 r  […] o godzinie 10. to samo UB, ale w sile 80 osób, znowu zaczęło od strony wsi Dobra podchodzić grupami pod przysiółek Lechmany. Kilka grup składających się z paru osób przebranych było w stroje kobiece. Podchodząc do domów, strzelali do cywili. Zabili wtedy Taraczka Mychajła lat 60 i jego żonę Anastazję lat 63. Martwych wrzucili do ognia. Spalili 6 gospodarstw: Kułenko Anna, Pomoha, Zilinka, Kuczyk, Kopaneć Mykoła i Taraczka Mychajło. Iwan Duda, ranny za pierwszym razem, leżał w ogrodzie i został wrzucony do ognia, gdzie spłonął, jak i inni.

źródło: „Wydarzenia na terenie TOS 'Fala' za czas od 1–31 VII 1946 r”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 48, k. 21—23

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

3

min. 3

max. 3

nr ref.:

11816

data:

1946.08.10

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

1946 sierpień 1, [m.p.] — Fragment sprawozdania terenowego dowódcy TOS 'Fala''Medwedia' o sytuacji na terenie kuszcza dobrzańskiego za okres od 1 do 31 lipca 1946 r.:
10 VIII. O godzinie 5. rano WP w liczbie 20 osób przybyło na [przysiółek Dobrej] Lechmany  […] Na Lechmany, gdy już całe wojsko wyszło z lasu na drogę i zebrało się do kupy, podsunęła się czota UPA z oddziału 'Kałynowicza' i obstrzelała WP. Wróg otworzył silny ogień z całej swojej broni i granatnika. Straty wroga: 3 zabitych i 17 rannych. Zdołali ich zabrać, ponieważ nasi wycofali się pod silnym ogniem przeważających sił wroga. Ukraińscy powstańcy nie ponieśli żadnych strat. WP zastrzeliło wtedy 2 cywili, których mieli żywych w swych rękach: Grod Katerynę z przysiółka Wołczasty wsi Cieplice lat 45 i Dmytra Wyhinnego z Dobrej lat około 50. Po walce WP odeszło z rannymi i zabitymi do Sieniawy”.

źródło: „Wydarzenia na terenie TOS 'Fala' za czas od 1–31 VII 1946 r”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 48, k. 21—23

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Polacy i Ukraińcy

ilość

w tekście:

5

min. 5

max. 5

nr ref.:

11817

data:

1946.08.13

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

1946 sierpień 1, [m.p.] — Fragment sprawozdania terenowego dowódcy TOS 'Fala''Medwedia' o sytuacji na terenie kuszcza dobrzańskiego za okres od 1 do 31 lipca 1946 r.:
13 VIII. Na przysiółek [Dobrej] Iwanki przyszło 3 mężczyzn w mundurach WP i zabrało na forszpan ukraińskiego gospodarza Pyzaka Iwana lat 35. Po wyjeździe z wsi gospodarza zabili i dwoma końmi z wozem pojechali w kierunku Sieniawy”.

źródło: „Wydarzenia na terenie TOS 'Fala' za czas od 1–31 VII 1946 r”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 48, k. 21—23

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

11249

data:

1946.09.08

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

W walce z UPA poległ Jan Chamik, ur. 24.05.1894 r.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – wrzesień 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.02.25]

sprawcy

Ukraińcy

ofiary

Polacy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

nr ref.:

11818

data:

1946.10.22

lokalizacja

opis

dane ogólne

Dobra

Fragment wspomnień Mychajły Podilczaka i Mariji Połochajło o mordzie zbiorowym na Ukraińcach w Krowicy dokonanych przez członków MO i żołnierzy Wojska Polskiego:
Po pewnym czasie Polacy wymordowali 12 rodzin. W rodzinie Wasylków zamordowali rodziców, a dzieci pozostawili żywe. Rano wyszli sąsiedzi i zobaczyli, jak niemowlę ssie pierś martwej matki. Zamordowali wszystkich Kyryłów: i dzieci, i dorosłych. Starzy Hrynczyszynowie nocowali w domu, więc zostali zabici, a ich córka schowała się w kurniku i ocalała. Ksiądz z żoną schowali się, ich starzy rodzice zostali w domu. [Mordercy] położyli ich na podłogę, na nich położyli deski i skakali po nich tak długo, dopóki nie zamęczyli. Zabili nawet ich służącą”.

źródło: „Sprawozdanie terenowe referenta wojskowego Czeremosza za okres od 1 do 30 października 1946 r.”; w: Huk Bogdan, „Młodzi Ukraińcy Michała Borysa «Żana». Terenowe Oddziały Samoobrony w powiecie jarosławskim w latach 1945—1947”, w: Przemyśl 2016, s. 106

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

sprawcy

Polacy

ofiary

Ukraińcy

ilość

w tekście:

1

min. 1

max. 1

LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA

Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.

Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:

LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA

Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:

ADRES EMAJL

jako temat podając:

GENOCIDIUM ATROX: DOBRA

WYJAŚNIENIA

  1. Brak precyzyjnej informacji o sprawcach w opisie konkretnego wydarzenia oznacza, iż były nimi osoby określone w danych ogólnych dla tego wydarzenia.
  2. Nazwa miejscowości w czasach II Rzeczpospolitej oznacza nazwę obowiązującą ok. 1939 r., czyli ostatnim roku niepodległości II Rzeczypospolitej.
  3. Dane regionalne miejscowości współcześnie — czyli powiat i województwo w Polsce oraz region i obwód na Ukrainie — jeśli wszelako na Ukrainie, to zgodnie z podziałem administracyjnym Ukrainy obowiązującym do 2020 r.
  4. Wyjaśnienia ogólne ⇒ TUTAJ.
  5. Przyjęte założenia co do szacunku liczby ofiar ⇒ TUTAJ.