Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
167
max.:
168
wydarzenia
nr ref.:
01249
data:
1943.06.29
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Banderowcy uprowadzili i zamordowali 2 Polaków, w tym gajowego; był nim ppor. rez. WP Kazimierz Kraśnicki lat ok. 30.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1943 czerwiec oraz I półrocze”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Orłowski Edward, „Leśnicy, którzy ponieśli śmierć w latach wojny i prześladowań w okresie 1938-1949 na terenie Małopolski Wschodniej i powojennej Rzeszowszczyzny”; w: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie — internet: www.krosno.lasy.gov.pl [dostępny: 2021.01.29]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
02121
data:
1943.07
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Zostali zamordowani przez policjantów ukraińskich 2 Polacy: Duszeńko Bogdan i Juzwa Michał.
źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – lipiec 1943 rok”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: prof. dr hab. Jankiewicz Leszek S., „Uzupełnienie do listy strat ludności polskiej podanej przez Komańskiego i Siekierkę dla województwa tarnopolskiego (2004)”; w: Listowski Witold (red.), „Ludobójstwo OUN-UPA na Kresach Południowo-Wschodnich”, w: Kędzierzyn-Koźle 2015, t. 7
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
02435
data:
1943.07.25–1943.08.05
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Banderowcy uprowadzili do lasu 5 Polaków, którzy zostali zamordowani: Dzikowska Anna, Kraśnicki Kazimierz l. 30, Sokołowski Józef, Karwacki Piotr l. 50, Radol Henryk l. 20.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa – sierpień oraz lato 1943 roku”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Kubów Władysław, „Terroryzm na Podolu”, w: Warszawa 2003
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
5
min. 5
max. 5
nr ref.:
02772
data:
1943.08
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
[Ukraińcy] uprowadzili do lasu 3 Polaków (w tym kobietę), którzy zaginęli bez śladu.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa – sierpień oraz lato 1943 roku”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
03469
data:
1943.10.23
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Zamordowany został Julian Hordyński.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa – październik 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Sprawozdanie sytuacyjne z ziem polskich, nr 8/44”; w: Instytut Polski i Muzeum im. gen Sikorskiego w Londynie, w: nr PRM — 122
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
03488
data:
1943.10.26
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Ukraińcy zamordowali Polaka, zarządcę majątku. „W dniu 26.X. br. został zamordowany w Cyganach, powiat Borszczów Kazimierz Kraśnicki, zarządca folwarku w Gusztynie”.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa – październik 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „1943, 6 listopada - Pismo PolKO w Czortkowie do RGO w Krakowie dotyczące napadów i uprowadzeń Polaków w powiecie Zaleszczyki i Borszczów”; w: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, w: nr 16721/1, s. 49
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
03746
data:
1943.11
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Zamordowany został Pużyński Michał l. 24.
źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – listopad oraz jesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Kubów Władysław, „Terroryzm na Podolu”, w: Warszawa 2003
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
03645
data:
1943.11.09
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Ukraińcy zamordowali 24‑letniego Michała Puzyńskiego.
źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – listopad oraz jesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
03713
data:
1943.11.21
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym kobietę. Inni: „zamordowani rolnicy: Piotr Karwacki, Andrzej Radoł, Maria Bednar”.
źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – listopad oraz jesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Sprawozdanie sytuacyjne z ziem polskich, nr 8/44”; w: Instytut Polski i Muzeum im. gen Sikorskiego w Londynie, w: nr PRM — 122
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2 – 3
min. 2
max. 3
nr ref.:
04054
data:
1943.12
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Ukraińcy zamordowali 4 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – grudzień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Sprawozdanie sytuacyjne z ziem polskich, nr 8/44”; w: Instytut Polski i Muzeum im. gen Sikorskiego w Londynie, w: nr PRM — 122
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
4
min. 4
max. 4
nr ref.:
04797
data:
1944.01
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
[Ukraińcy] uprowadzili nocą 44‑letniego Wincentego Paskala i powiesili na balkonie jednego z budynków publicznych z tabliczką zakazującą zdejmowania zwłok przez 3 dni.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – styczeń 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
05928
data:
1944.03
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Policjanci ukraińscy zamordowali w leśniczówce Polaka, gajowego, oraz 5‑osobową rodzinę żydowską (rodziców z 3 córkami), którą ukrywał. Inni: Janik Jan lat 50 gajowy, zamordowany w leśniczówce przez UPA.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Orłowski Edward, „Leśnicy, którzy ponieśli śmierć w latach wojny i prześladowań w okresie 1938-1949 na terenie Małopolski Wschodniej i powojennej Rzeszowszczyzny”; w: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie — internet: www.krosno.lasy.gov.pl [dostępny: 2021.01.29]
Został zamordowany Jan Janik razem z przechowywaną u siebie rodziną żydowską.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Kubów Władysław, „Terroryzm na Podolu”, w: Warszawa 2003
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
6
min. 6
max. 6
nr ref.:
07871
data:
1944.08
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Zostali zamordowani przez banderowców: Pużyński Jan l. 55, Szczukowski Szczepan l. 20.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – sierpień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Kubów Władysław, „Terroryzm na Podolu”, w: Warszawa 2003
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
08043
data:
1944.09
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym na drodze idącą do apteki w Skale Podolskiej 25‑letnią Marię Kokurudziak.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – wrzesień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
07992
data:
1944.09.20
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Banderowcy przebrani w mundury żołnierzy sowieckich pod pozorem werbunku do pracy w kopalni zabrali 21 Polaków, których ciała odnaleziono dopiero w 1946 roku w rejonie wsi Teresin — Skała Podolska, w studni dróżnika kolejowego głębokiej na 25 metrów; ofiary były wrzucone do niej żywcem, głowami w dół, większość miała ręce związane do tyły oraz połamane kręgosłupy; wśród pomordowanych było 11 kobiet oraz 4–osobowa rodzina z córkami lat 11 i 13. Ponadto na terenie wsi zamordowali 2 Polaków: „20 września o g[odzinie] 8 rano bandyci zabili żołnierza istriebitielnego Batalionu, Psiekurskiego, zamieszkałego we wsi Cygany, oraz mieszkańca tej samej wsi, Polaka, Trzańskiego Jana s. Stefana, lat 51”.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – wrzesień 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Meldunek naczelnika RO NKGB w Skale dla naczelnika UNKGB obwodu tarnopolskiego z 20 września 1944 r”
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
23
min. 23
max. 23
nr ref.:
08224
data:
1944.10
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Zamordowani zostali Kukurudziak Maria l. 24, Paskal Wincenty l. 44, Sokołowski Jan l. 50.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – październik 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Kubów Władysław, „Terroryzm na Podolu”, w: Warszawa 2003
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
08180
data:
1944.10.22
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Upowcy uprowadzili i zamordowali 2 Polaków wracających z kościoła.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – październik 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
08366
data:
1944.11.12
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Ukraińcy zamordowali 6 Polaków, w tym 3‑osobową rodzinę.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – listopad 1944”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
6
min. 6
max. 6
nr ref.:
08756
data:
1944.12
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Zamordowanych zostało 16 NN Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1944 i «w 1944 roku»”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Kubów Władysław, „Terroryzm na Podolu”, w: Warszawa 2003
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
16
min. 16
max. 16
nr ref.:
10680
data:
1945
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Ukraińcy zamordowali ponad 33 Polaków; uprowadzali, torturowali, dziewczęta gwałcili i potem dobijali; wiadomo, że dwie osoby przecięli piłami stolarskimi.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – grudzień 1945 oraz rok 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
33
min. 33
max. 33
nr ref.:
09449
data:
1945.02.23
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Nocą duży oddział upowców zamordował 28 Polaków, chociaż wcześniej dowództwo UPA dało Polakom termin do końca lutego na opuszczenie wsi. Tylko 3 osoby zastrzelone zostały podczas ucieczki, reszta zginęła od siekier, noży, bagnetów lub została spalona żywcem w budynkach; w większości były to kobiety i dzieci; 16–miesięcznej Helenie Żołyńskiej roztrzaskali główkę o framugę drzwi. Ponadto w maju znaleziono mogiłę 16 Polaków w piasku pod lasem – byli to ci, którym udało się uciec tej nocy, zostali wyłapani później i zamordowani.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – luty 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
28
min. 28
max. 28
nr ref.:
09460
data:
1945.02.26–1945.02.27
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Nocą z 26 II 45 na 27 II 45 r. banda powróciła z lasu do wsi Cygany i bestialsko rozprawiła się z ludnością polską, mieszkającą w tejże w[si]. Rozstrzelano i wyrżnięto 8 polskich rodzin, w tym:
I rodzina Kołodiczuk Mikołaj (imię urodzony w 1875 r. ojca nie ustalone),
Szekulska Wiera c. Mikołaja, urodzona w 1909 r.
Szekulska Anna, urodzona w 1940 r.
II rodzina Puziński Michał s. Grzegorza, urodzony w 1880 r.
Puzińska Stefania c. Michała, [urodzona w] 1930 r.
Puzińska Anna c. Michała, [urodzona w] 1933 r.
Puziński Józek s. Michała, [urodzony w] 1937 r.
III rodzina Olechowski Józef (imię ojca [urodzony w] 1880 r. nie ustalone),
Olechowska Maryna c. Józefa, [urodzona w] 1890 r.
IV rodzina Martyniuk Stefan s. Antoniego, [urodzony w] 1930 r.
Martyniuk Weronika c. Antoniego, [urodzona w] 1928 r.
V rodzina Junik Aniśka (imię ojca [urodzona w] 1912 r. nie ustalone),
Junik Kazimierz s. Stefana, [urodzony w] 1931 r.
VI rodzina Żolińska Anna (imię ojca [urodzona w] 1888 r. nie ustalone),
Żolińska Halina c. Włodzimierza, [urodzona w] 1913 r.
Żolińska Antonina c. Antoniego, [urodzona w] 1943 r.
VII rodzina Martyniuk Antoni (imię ojca lat 62 nie ustalone),
Martyniuk Michalina c. Antoniego, lat 45
VIII r[odzina] Nieszczuk Polina (imię ojca lat 28 nie ustalone),
Nieszczuk Janka c. Trochima, lat 11
Puzińska Maria c. Michała została ranna, obecnie jest na leczeniu.
Mimo że w[ieś] Cygany i las zostały 27 II 45 r. przeczesane przez istriebitielnyj batalion oraz funkcjonariuszy RO NKWD i RO NKGB, banda nie została ustalona. Podczas spotkania z aparatem s/o ustalono, że banda wyszła w kierunku r[ejo]nu czernihowieckiego.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – luty 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Meldunek specjalny naczelnika RO NKGB w Skale dla naczelnika UNKGB obwodu tarnopolskiego z 28 lutego 1945 r”; w: Państwowe Archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy, w: F. 73, op. 1, spr. 82, k. 57—57 a
Patrz też wyżej: 23 lutego 1945 roku.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – luty 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
20
min. 20
max. 20
nr ref.:
09865
data:
1945.04
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: małżeństwo Makohoniuk Józef l. 45 i jego żona Maria l. 42, które za namową sąsiadki Ukrainki wróciło ze stacji kolejowej po trochę rzeczy do swojego domu przed wyjazdem do Polski, tutaj zostało schwytane, zarąbane siekierami a zwłoki spalone z całym domem.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
11118
data:
1946.01–1946.06
(1. połowa roku)
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cygany
We wsi Cygany pow. Borszczów 'ukraińscy powstańcy' powiesili 77‑letniego Michała Skawińskiego na jabłoni w jego sadzie za to, że nie wyjechał do Polski.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: CYGANY