Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Zbrodnie
Sprawcy:
Polacy
Ofiary:
Ukraińcy
Ilość ofiar:
min.:
29
max.:
32
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
29
max.:
137
Położenie
wydarzenia
nr ref.:
11754
data:
1944
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
Fragment wspomnień Iwana Horajskiego o mordach na Ukraińcach w Dzikowie Starym i Dzikowie Nowym dokonanych przez członków MO, UB i żołnierzy WP […]
„Zamordowani przez sowieckich Polaków […] :
Mykoła Kupyło, zamordowany w Cewkowie, pobicie 1944;
Iwan Procajło, Cewków, 1944”.
źródło: Horajski I., „Spomyny”, b.m., b.d., b.p.; w: Archiwum Bogdana Huka, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
11755
data:
1944.12
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
Fragment wspomnień Iwana Horajskiego o mordach na Ukraińcach w Dzikowie Starym i Dzikowie Nowym dokonanych przez członków MO, UB i żołnierzy WP […]
„Zamordowani przez sowieckich Polaków […] :
W Cewkowie w grudniu 1944 roku złapany został Iwan Znak. Przyprowadzili go do jego domu i w jego domu go mordowali, bijąc aż zmarł”.
źródło: Horajski I., „Spomyny”, b.m., b.d., b.p.; w: Archiwum Bogdana Huka, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
11751
data:
1945–1946
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
Fragmenty wspomnień K. Wasylkewycza o mordach na Ukraińcach w Suchej Woli i innych wsiach dokonanych przez żołnierzy WP, członków MO i band z sąsiednich polskich wsi:
„W Cewkowie w powiecie Lubaczów w szkole zastrzelili kierowniczkę szkoły Konstantynę Łysiak wraz z jej mężem i 3 członkami rodziny”.
źródło: Wasylkewycz K., „Spohady”, b.m., b.d.; w: Archiwum Bogdana Huka, w: , s. 23, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
5
min. 5
max. 5
nr ref.:
11750
data:
1945.03
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
Fragment sprawozdania „Wisti z terenu” z 18 kwietnia 1945 r.:
„marca 1945 r. polska milicja zastrzeliła w Cewkowie 9 osób i spaliła jedno gospodarstwo”.
źródło: „Wytiah iz Wistej z terenu pro antyukrajinśki akciji polakiw na Hrubesziwszczyni w berezni1945 r.”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 860, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
Informacja ze spisu ofiar wykonanego przez referenta OUN zawierający m.in. dane o Ukraińcu Juriju Wachu zamordowanym przez członków MO w Cewkowie:
„9. Wach Jurko — staniczny, [ur.] 1.2.1914 [r.], Cewków […] , aresztowany i zabity przez polską policję;”.
źródło: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 19, k. 63, w: tłum. B. Huk
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
9—10
min. 9
max. 10
nr ref.:
09593
data:
1945.03.27–1945.03.28
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Kureń „Zalizniaka” zlikwidował 18 posterunków Milicji Obywatelskiej, poległo 30 milicjantów a 10 zostało uprowadzonych i zamordowanych. Zamordowanych zostało od 43 do 72 osób polskiej ludności cywilnej. Były to posterunki w miejscowościach: Dzików Stary, Podemszczyzna, Horyniec, Zalesie, Basznia Dolna, Łówcza, Futory, Nowa Grobla, Brusno Nowe, Krowica, Puchacze, Chotylub, Wólka Horyniecka, Zapałów, Bichale, Łaszki, Płazów, Cewków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – marzec 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
83 – 112
min. 83
max. 112
nr ref.:
09719
data:
1945.04.05
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
Ukraińcy zamordowali 3 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
10238
data:
1945.08.17
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
17 sierpnia 1945 r. zamordowali Józefa Jabłońskiego ur. 1933 r. i drugiego chłopca o nazwisku Otulak ur. 1933 r.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – sierpień 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
10342
data:
1945.10.06
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
Upowcy zamordowali 8 Polaków, w tym 4‑letniego chłopca i 4 kobiety.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – październik 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
8
min. 8
max. 8
nr ref.:
10350
data:
1945.10.08
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
Ukraińcy zamordowali zamordowali Zofię Kudłę, Mariana Bandera lat 20, Zofię Tabor.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – październik 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
3
min. 3
max. 3
nr ref.:
11049
data:
1946.03–1946.06
(wiosna)
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
We wsi Cewków pow. Lubaczów upowcy zamordowali 2 Polaków, lat 21 i 24.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1946 oraz wiosna 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
We wsi Cewków — Buda Czerniakowa wiosną 1946 r. [Ukraińcy] zamordowali Albina Burdzego i Waleriana Burdzego.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – maj 1946 oraz wiosna 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
źródło: „Postanowienie o umorzeniu śledztwa”; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Opole, w: sygn. S 37.2013.Zi, 21 grudnia 2018 — internet: ipn.gov.pl [dostępny: 2022.02.25]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
10987
data:
1946.04.01–1946.04.30
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
We wsi Cewków pow. Lubaczów upowcy zamordowali 2 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – kwiecień 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2
min. 2
max. 2
nr ref.:
11752
data:
1946.05
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
Wykonany przez nieznanego referenta OUN spis 11 Ukraińców zamordowanych przez członków polskich band w Cewkowie:
„Cewków:
1. Łysiak Bohdan — [ur. w] 1905 [r.], […] , [zabity przez] polską bandę;
2. Konstantyn — [ur. w] 1903 [r.], […] ,
3. Kornowa Marija — [ur. w] 1867 [r.], […] ,
4. Kozak Fyłymon — [ur. w] 1898 [r.], […] ,
5. Teodozij — [ur. w] 1900 [r.], […] ,
6. Petro — [ur. w] 1902 [r.], […] ,
7. Dmytro — [ur. w] 1929 [r.], […] ,
8. Czerpak Andrij — [ur. w] 1900 [r.], […] ,
9. Obszański Iwan — [ur. w] 1924 [r.], […] ,
10. Susz Teodor — [ur. w] 1908 [r.], […] ,
11. Sarabuda Mychajło — [zabity przez polską bandę]”
źródło: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 19, k. 63, w: tłum. B. Huk
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
maj (?) 1946 r., [m.p.] — Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II w Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Mychajła Borysa 'Żana' o mordach na Ukraińcach w Cewkowie:
„Razem: 11 zamordowanych, w tym 3 kobiety, 8 mężczyzn (przez polską bandę)”.
źródło: „Informacija pro ukrajinśki seła ta jich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw”; w: Wiatrowycz W. (red.), „Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942—1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA”, w: Lwów 2011, t. 2, s. 929, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
11—13
min. 11
max. 13
nr ref.:
11076
data:
1946.06.18
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
We wsi Cewków pow. Lubaczów „podczas napadu bandy UPA zostali zamordowani: Bander Kazimierz, ur. 1909 r.; Kudła Zofia, c. Wojciecha, ur. 24.02.1915 r.; Tabor Julia, c. Wojciecha, ur. 1919 r.; Tabor Stefania, c. Wojciecha, ur. 3.03.1922 r.”.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1946”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.06.10]
źródło: Siekierka Szczepan, Komański Henryk, Bulzacki Krzysztof, „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939-1947”, w: Wrocław 2006, s. 473
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
4
min. 4
max. 4
nr ref.:
11753
data:
1947
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
Fragment wspomnień Iwana Horajskiego o mordach na Ukraińcach w Dzikowie Starym i Dzikowie Nowym dokonanych przez członków MO, UB i żołnierzy WP […]
„Zamordowani przez sowieckich Polaków […] :
Karchut Petro z Dzikowa, zamordowany w Cewkowie w 1947 r.”
źródło: Horajski I., „Spomyny”, b.m., b.d., b.p.; w: Archiwum Bogdana Huka, w: oryg. ukraiński
źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]
sprawcy
Polacy
ofiary
Ukraińcy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
nr ref.:
11522
data:
1947.02.01
lokalizacja
opis
dane ogólne
Cewków
Ukraińcy zamordowali 29‑letniego Michała Cieplickiego.
źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1947”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2022.03.02]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
1
min. 1
max. 1
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: CEWKÓW
WYJAŚNIENIA
- Brak precyzyjnej informacji o sprawcach w opisie konkretnego wydarzenia oznacza, iż były nimi osoby określone w danych ogólnych dla tego wydarzenia.
- Nazwa miejscowości w czasach II Rzeczpospolitej oznacza nazwę obowiązującą ok. 1939 r., czyli ostatnim roku niepodległości II Rzeczypospolitej.
- Dane regionalne miejscowości współcześnie — czyli powiat i województwo w Polsce oraz region i obwód na Ukrainie — jeśli wszelako na Ukrainie, to zgodnie z podziałem administracyjnym Ukrainy obowiązującym do 2020 r.
- Wyjaśnienia ogólne ⇒ TUTAJ.
- Przyjęte założenia co do szacunku liczby ofiar ⇒ TUTAJ.