Wieczorem tego samego dnia, w którym napadnięto na Maćkowice, doszło do chyba największej napaści na Ukraińców. Niezidentyfikowany oddział  […] uderzył na […] Brzuskę  […] (gdzie według świadka miały zginąć 182 osoby)  […] oficer UPA wspominał, iż w Brzusce naliczył 187 ofiar.

źródło: Pisuliński Jan, „Konflikt polsko-ukraiński w powiecie przemyskim zimą i wiosną 1945 roku i udział w nim grupy Romana Kisiela 'Sępa'” — internet: www.polska1918-89.pl [dostępny: 2021.02.04]

„Zbrodnia dokonana 11 kwietnia 1945 na ukraińskiej ludności wsi Brzuska przez oddziały poakowskie (przypuszczalnie ze Zgrupowania Warta) i BCh wraz z okolicznymi polskimi chłopami.
Zamordowały one około 180 mieszkańców Brzuski, z czego prawie połowę stanowiły kobiety i dzieci. Zamordowano również siekierami miejscowego greckokatolickiego proboszcza, Ołeksija Biłyka, wraz z rodziną. Osoby ocalałe z pogromu zostały wysiedlone na obszar [okupowanej przez Rosjan] Ukrainy”.

źródło: „Zbrodnia w Brzusce”; w: portal: WikipediA — internet: pl.wikipedia.org [dostępny: 2021.02.04]

1945 kwiecień 12, Przemyśl — Fragment zawiadomienia wójta gminy Bircza dla starosty powiatowego w Przemyślu o zabójstwie Ukraińców we wsi Brzuska:
„Wójt gminy zbiorowej [Bircza] melduje, że dnia 11 IV br. w gromadzie Brzuska zamordowano około 200 osób narodowości ukraińskiej. 1 Polkę porąbano siekierą. Zabrano dużo bydła i koni. Wszystkie gospodarstwa obrabowane  […] Cała banda wycofała się w kierunku na Bachów”.

źródło: Archiwum Państwowe w Rzeszowie, w: UWRz sygn. 307, k. 39

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Fragment sprawozdania terenowego nieznanego referenta OUN o mordzie oddziałów poakowskich na 161 Ukraińcach w Brzusce:
„11 IV 1945 r. AK przeprowadziła akcję masowego mordowania na wsie ukraińskie Bachów i Brzuska. 10 IV 1945 t. o godz. 23. w nocy przeprawili się w Babicach promem z lewego brzegu Sanu na drugi brzeg i zanocowali na błoniu. O godz. 4,30. rano skoczyli na wieś Bachów  […] wykrzykując
— «Mścimy się za Wołyń!»,
zabili 72 osoby  […] Następnie podzielili się na trzy grupy i ruszyli na Brzuskę. W Brzusce spalili 36 domów, 24 stodoły. Zabrali 20 krów, 13 koni z uprzężą i około 150 centnarów zboża. Zabili 161 osób. Prawie wszystkich zabili strzałami, tylko w Brzusce 6 osób wrzucili do ognia, a 9 zarąbali siekierami. Ofiarą terroru polskiego padł także miejscowy ksiądz. Zabili następujące osoby:
1. Doskocz Wasyl — 1888 r.,
2. Doskocz Petronela — 1899,
3. Doskocz Anna — 1902
4. Mrudź Kateryna — 1882,
5. Mrudź Anna — 1911,
6. Bodnar Kateryna — 1902,
7. Bodnar Stepanija — 1940,
8. Bodnar Jarosłąw — 1945,
9. Kopko Julija — 1905,
10. Kopko Kateryna — 1926,
11. Kopko Joanna — 1929,
12. Kopko Tadej —1937
13. Kopko Wołodymyr — 1944,
14. Kopko Ołena — 1931,
15. Sztur Adolf — 1934,
16. Czubak Nestor — 1922 (inwalida),
17. Filwarski Mychajlo — 1899,
18. Popowycz Marija — 1905,
19. Konowal Kateryna — 1879,
20. Duda Katereyna — 1985,
21. Czubak Marija — 1886,
22. Doskocz Kateryna — 1874,
23. Roman Ołeksa — 1888,
24. Roman Iwan — 1923 (niemowa),
25. Czubak Anna — 1891,
26. Dzwinczyk Julija — 1903,
27. Dzwinczyk Marija — 1910,
28. Derewenko Mychajło — 1893,
29. Kaczmarska Marija 1890,
30. Kaczmarska Marija — 1923,
31. Horbowy Andrij — 1884,
32. Kaczmarska Kateryna — 1905,
33. Rusnak Iwan — 1881,
34. Tymoczko Julija — 1880,
35. Szewczyk Marija — 1906,
36. Rusnak Iwan — 1923 (inwalida),
37. Rusnak Kateryna — 1868,
38. Dmytriw Iwan — 1926,
39. Bekesz Pawłyna — 1919,
40. Artym Roman — 1899,
41. Artym Kateryna — 1905,
42. Artym Tadej — 1930,
43. Mrudź Anna — 1881,
44. Melnyk Mychajło — 1874,
45. Melnyk Olha — 1909,
46. Rusnak Mychajło — 1874,
47. Rusnak Kateryna — 1884,
48. Rusnak Kateryna — 1905,
49. Rusnak Iwan — 1942,
50. Rusnak Wira 1943,
51. Rusnak Iwan — 1914,
52. ks. Biłyk Ołeksa — 1892 (proboszcz),
53. Biłyk Marija — 1891 (nauczycielka),
54. Kwaśnicki Stepan — 1931,
55. Czubak Iwan — 1900,
56. Czubak Anna — 1906,
57. Czubak Mykoła — 1919 (niemowa),
58. Czubak Kateryna — 1874,
59. Dzwinnyk Iwan — 1898,
60. Dzwinnyk Anna — 1893,
61. Dzwinnyk Lubow — 1925 (członek OUN),
62. Dzwinnyk Nadija — 1930 [j.w.],
63. Dzwinnyk Dmytro — 1985,
64. Dzwinnyk Julija — 1906,
65. Dzwinnyk Myron — 1939,
66. Dzwinnyk Marijan — 1939,
67. Dzwinnyk Iwan — 1898,
68. Dzwinnyk Marija — 1901,
69. Dzwinnyk Marija — 1928,
70. Bodnar Anna — 1913,
71. Horbowy Wasyl — 1874,
72. Kapustyńska Anna — 1900,
73. Kapustyński Iwan — 1926,
74. Kapustyńska Teodora — 1890,
75. Kocko Petro — 1880,
76. Birczak Ołeksa — 1906,
77. Birczak Anna — 1903.
78. Birczak Kateryna — 1936,
79. Birczak Iwanna — 1940,
80. Horbowy Mykoła — 1882,
81. Sawka Marija — 1878,
82. Sawka Kateryna — 1910,
83. Sawka Roman — 1941,
84. Kozubski Stepan — 1902,
85. Kozubska Kateryna — 1899,
86. Kozubska Anna — 1929
87. Kozubska Kateryna — 1874,
88. Kozubska Marija — 1919,
89. Bal Dmytro — 1879,
90. Bal Kateryna — 1882,
91. Dorotiak Marija — 1905,
92. Piszczacyn Julija — 1905,
93. Piszczacyn Anna — 1929,
94. Piszczacyn Łeontyna — 1931,
95. Piszczacyn Marija — 1943,
96. Piszczacyn Wołodymyr — 1927,
97. Piszczacyn Kateryna — 1877,
98. Piszczacyn Ksenija — 1919,
99. Czmil Iwan — 1883,
100. Trybała Paraskewija — 1886,
101. Trybała Kateryna — 1915,
102. Seneczko Ilko — 1874,
103. Seneczko Tekla — 1874,
104. Trybała Jewstachija — 1836,
105. Worobec Sofija — 1868,
106. Duda Anna — 1906,
107. Duda Kateryna — 1891,
108. Bodnar Justyna — 1885,
109. Serniak Marija — 1890,
110. Seneczko Wasyl — 1894,
111. Seneczko Anna — 1905,
112. Seneczko Mychajło — 1883,
113. Seneczko Wołodymyr — 1908,
114. Chomyk Petro — 1908,
115. Serniak Mykoła — 1894 (inwalida),
116. Serniak Anna — 1897,
117. Łazar Emilija — 1920,
118. Łazar Lubomyr — 1940,
119. Łazar Marija — 1943,
120. Jedynak Marija — 1866,
121. Czmil Iwan — 1896,
122. Czmil Marija — 1868,
123. Czmil Kateryna — 1873,
124. Derewenko Mykoła — 1904,
125. Derewenko Olha — 1914,
126. Czmil Kateryna — 1886,
127. Czmil Anna — 1909,
128. Sawka Jarosław — 1945,
129. Jurczyszyn Łuka — 1870,
130. Seneczko Marija — 1890,
131. Dzwinczyk Iwan — 18171,
132. Czubak Wołodymyr — 1930,
133. Chudzikewycz Justyna — 1880,
134. Temoczko Wasyl — 1879,
135. Derewenko Mykoła — 1906,
136. Parańczak Stepan — 1906,
137. Bal Wasyl — 1889,
138. Filwarski Andrij 1878,
139. Filwarska Marija — 1887,
140. Horbowy Wasyl — 1880,
141. Horbowy Iwan — 1877,
142. Horbowa Olha — 1874,
143. Horbowy Myron — 1923 (inwalida),
144. Kczak Marija — 1881,
145. Filwarska Justyna — 1879,
146. Filwarski Andrij — 1873,
147. Pańkewycz Marta — 1909,
148. Kuras Iwanna — 1931,
149. Szpak Olha — 1916,
150. Radwańska Anna — 1881,
151. Krajewski Iwan — 1886,
152. Sokił Iwan — 1877,
153. Sokił Marija — 1882,
154. Bal Iwan — 1864,
155. Bal Anna — 1871,
156. Kaczmarska Paraskewija — 1900,
157. Pańkewycz Tadej — 1933,
158. Pańkewycz Julijan — 1941,
159. Bodnar Kateryna — 1880,
160. Swatyk Mykoła — 1859,
161. Melnyk Antin — 1861  […] ”

źródło: „Wisti z terenu”, 11 V 1945 r.; w: Instytut Pamięci Narodowej IPN Rzeszów, w: Akta OAIPN Rz 072/1, t. 226, k. 44908

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Wspomnienie Marii Muryn:
„Już na początku 1945 r. do naszej wsi i do wsi w okolicy dochodziły zatrważające pogłoski o zabójstwach i strasznym znęcaniu się Polaków nad spokojnymi Ukraińcami zamieszkującymi nad Sanem. Wczesną wiosna przez naszą wieś wozami uciekali ludzie, którzy ocaleli po napadach Polaków. Nieszczęście nie ominęło także nas. 11 kwietnia 1945 r. bandy polskie, idące przez nadsańską wieś Bachów, gdzie także zabijały niewinnych ludzi, o świcie napadły na naszą wieś Brzuska. Słyszeliśmy płacz i krzyki z zachodniej części wioski, przysiółka Hruszów, gdzie upadło najwięcej ofiar. Boso i jak kto mógł biegliśmy w stronę miasteczka Bircza. Polscy bandyci doganiali ludzi, zabijając po drodze aż do wsi Sufczyna. Zabili także mojego ojca. Księdza wraz z żoną porąbali siekierą. Starsi mieszkańcy podliczyli, że zginęło wtedy około 200 osób”.

źródło: „Dzieje konfliktów polsko-ukraińskich”, w: Lwów 2002, t. 3: „Wspomnienia”, s. 51

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Wspomnienie Juliana Pankiewicza, ur. 1931 r.:
„Był słoneczny poranek 11 kwietnia 1945 r., gdy nagle zaczęła się strzelanina. Z mamą, która trzymała na rękach mego 4–miesięcznego braciszka, rzuciliśmy się do ucieczki. Gdy biegliśmy koło wiejskiej kancelarii, zobaczyliśmy, jak Polacy podpalają strzechy. Dostaliśmy się do naszego wujka Michała Saneczki. Tam Polacy nas złapali i zażądali, abyśmy pokazali kenkartę. Dowiedzieli się, że mama jest Ukrainą. Jeden z Polaków zaczął krzyczeć do mamy, wyzwał ją od banderówek, bandytek, jednak wmieszał się inny i nas wypuścili. Nie mieliśmy dokąd iść, wszędzie bandyci szukali ludzi, wieś płonęła. Rzuciliśmy się do domu wujka i tam się ukryliśmy. Tymczasem Polacy na podwórzu zabili jego syna Wołodymyra. Córka upadła na niego i krzyczała «Tatusiu mój rodzony!». Chcieli zabić także ją, lecz posłuchali błagań matki, przekonującej, że córka jest Polką. Jeden z bandytów wszedł do pokoju, gdzie my siedzieliśmy na piecu, ale nas nie zobaczył. Dlatego zostaliśmy przy życiu. Ukradkiem dotarliśmy następnie do Birczy, gdzie spotkaliśmy naszego ojca. Babcia nie zdążyła uciec, Polacy zabili ją siekierą”.

źródło: „Dzieje konfliktów polsko-ukraińskich”, w: Lwów 2002, t. 3: „Wspomnienia”, s. 51

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

1945 kwiecień 30, Bircza — Fragment sprawozdania sytuacyjnego wójta gminy Bircza Krajewskiego dla starostwa powiatowego w Przemyślu za okres 1 kwietnia — 30 kwietnia 1945 r.:
„Dnia 11 IV 1945 r. nieznani bandyci napadli na gromadę Brzuskę i Sufczynę, mordując ludność i niszcząc domy mieszkalne  […]
Krajewski”

źródło: Archiwum Państwowe w Przemyślu, w: SPP sygn. 79, k. 13

źródło: „Mordy na ludności ukraińskiej 1944-1947”; w: Huk Bogdan z gronem przyjaciół, portal: Apokryf Ruski — internet: www.apokryfruski.org [dostępny: 2021.09.30]

Z rąk ukraińskich zginęli Polacy — 1 osoba.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – czerwiec 1945”; w: portal: Wołyń — internet: btx.home.pl [dostępny: 2021.02.04]

Upowcy obrabowali i spalili wieś oraz zamordowali 13 Polaków, których do pozostania we wsi namówił greckokatolicki ksiądz Oleksy Bilik zapewniając, że nic im nie grozi; współpracował on z OUN–UPA.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – październik 1945”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]