[Ukraińcy] zamordowali 3‑osobową rodzinę polską pracownika majątku: Juliana Płomińskiego, jego żonę Anielę i ich syna Zbigniewa.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1943 czerwiec oraz I półrocze”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

W II połowie marca Ukraińcy powiesili młodego Polaka.

źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – marzec 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Od ran poniesionych od Ukraińców zmarło 3 Polaków przywiezionych z okolicznych wsi, w tym mały chłopiec i 21‑letnia dziewczyna.

źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – marzec 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Zmarł 3‑letni polski chłopiec ranny w napadzie na wieś Lipniki.

źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – marzec 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

[Ukraińcy] zamordowali 2 Polaków. „Na początku kwietnia 1943 r. przed szkołą był widziany 6‑letni polski chłopczyk NN z rączkami związanymi sznurem do tyłu stojący przed grupą upowców i powtarzający w kółko: «Ja chcę żyć»”.

źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – kwiecień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: btx.home.pl [dostępny: 2021.02.04]

źródło: Siemaszko Władysław, Siemaszko Ewa, „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939 – 1945”, w: Warszawa 2000, s. 220

Zmarł 3‑letni chłopiec Józef Kuligowski ranny w napadzie na wieś Lipniki w nocy z 26 na 27 marca 1943 r.

źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – kwiecień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: btx.home.pl [dostępny: 2021.02.04]

Na drodze upowcy bestialsko zamordowali 22‑letnią Genowefę Weruch, mieszkankę wsi Mokwin.

źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – maj 1943, wiosna 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Zmarł 72‑letni Gracjan Urbanowicz poparzony podczas rzezi we wsi Lipniki, gdy został wrzucony żywcem do płonącego domu.

źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – maj 1943, wiosna 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

[Ukraińcy] zastrzelili Wincentynę Szydłowską.

źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – maj 1943, wiosna 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

Ukraińcy zamordowali kilkunastu Polaków.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1943 czerwiec oraz I półrocze”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

[Ukraińcy] zamordowali 3 Polaków uciekających furmanką z Polan do Bereznego, w tym Franciszkę Chodorowską z córką Apolonią.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1943 czerwiec oraz I półrocze”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: Siemaszko Władysław, Siemaszko Ewa, „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939 – 1945”, w: Warszawa 2000, s. 591

Na drodze do Bereznego: Władysław Reszetyło syn Andrzeja, brat Jana zamordowanego 16 czerwca, „parę dni później 21 czerwca 1943 r. poprosił kierowcę ciężarówki udającego się w kierunku Berezna o podwiezienie. Było około godz. 10, Władysław jechał ciężarówką z innymi osobami (liczba nieznana) i zostali trafieni granatem. Świadkiem była nauczycielka, która jako jedyna, pomimo rozerwanej nogi przeżyła. Sprawcami byli Ukraińcy. Pogrzeb odbył się na cmentarzu katolickim w Bereznem (obecnie w tym miejscu park miejski) – Informacja przekazana w 2003 r. przez Jana (syna Władysława) na podstawie relacji jego matki Herminy (żony zabitego Władysława), zamieszkałej po wojnie z rodziną w Wołowie”.

źródło: Żurek Stanisław, „Kalendarium ludobójstwa – rok 1943 czerwiec oraz I półrocze”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

źródło: „Kolonia Zamostyszcze”; w: portal: Strony o Wołyniu — internet: free.of.pl [dostępny: 2021.04.11]

Po zajęciu miasta przez [niemiecki] Wehrmacht 6 lipca 1941 roku miał miejsce pogrom, podczas którego bito i okradano Żydów. Władze niemieckie dla ludności żydowskiej utworzyły getto, które 25 sierpnia 1942 roku zostało zlikwidowane przez, niemiecką żandarmerię i ukraińską policję. Rozstrzelano 3680 Żydów.
Do 1939 roku była to miejscowość o najwyższym odsetku ludności żydowskiej w Polsce (94,6%).
„Mieszkałam na Kresach w Zamostyszcach nieopodal Bereznego, tam się urodziłam. Oprócz rodziców w naszej rodzinie było czworo dzieci: Zofia (6 lat), Jan (5 lat), Zbigniew (2 latka), Jadwiga (1 rok), kiedy rozpoczęły się mordy przygotowane przez naszych sąsiadów i kolegów ukraińskich.
To nasi ukraińscy sąsiedzi nas prześladowali, którzy wcześniej się z Polakami przyjaźnili. Niewiele opowiem, ale pamiętam, że mój stryj gdzieś poszedł do lasu i tam go napadli.
Wiem, że stryj podobno bronił się, a potem prosił o życie. Ale nic to jemu nie dało. Zamordowali mojego stryjka Jana Reszetyło w 1943r. i miał wtedy 22 lata i wtedy przeprowadziliśmy się natychmiast do Bereznego.
Z opowiadań wiem, ze stryjka zasztyletowali bagnetami i prawdopodobnie miał 7 ran kłutych w piersi. Pamiętam tylko z dzieciństwa, że stryjek nosił mnie na rękach. Już na jego pogrzebie mój ojciec Władysław (25 lat) przeczuwał, że i on zginie.
Ukraińcy w Zamostyszczach mieli nas pewnej nocy zabić, pamiętam, że ojciec z mamą ukryli się w ostatniej chwili. Wtedy w nocy weszli do domu Ukraińcy i pamiętam, że nie ruszaliśmy się w łóżkach i udawaliśmy, że śpimy tak się baliśmy. Jeden z tych Ukraińców odkrył kołdrę i już mieli nas zabić.
Ale ten drugi zlitował się nad nami i kiedy zobaczył naszą niby śpiącą czwórkę powiedział pozostałym: «na następną noc przyjdziemy i ich pozabijamy» i wtedy pozostali posłuchali go i wszyscy Ukraińcy wyszli.
Jakbyśmy zostali w Zamostyszczach na druga noc to zabiliby nas wszystkich. Dlatego uciekliśmy do Bereznego, gdzie mieszkaliśmy z Hermaszewskimi.
Dużo nas tutaj przyjechało do Wołowa po wojnie. Tato wiem, że został zabity na drodze z Bereznego do Zamostyszcza (jechał samochodem) i ktoś rzucił granat, dlatego tato spalił się żywcem w samochodzie.
Pochowali ich razem z innymi pasażerami tego auta za dwa tygodnie. Z opowiadań wiem, że jechał do Zamostyszcza po żywność, żeby było dla dzieci, a tam cały nasz dobytek został.
W tym samochodzie było jeszcze kilku Polaków. Rozpoznaliśmy zabitego tatę po palcu, ponieważ miał zabandażowany i zawinięty palec. Ciała zabitych kilku mężczyzn z tego auta, były bardzo zwęglone i spalone. Pamiętam, że do kościółka w Bereznem niedaleko się szło z naszego nowego domu.
Moja mama miała na imię Hermina z domu Szczygieł, i jej rodzina pochodziła z Przeworska Siennego. Z mamy rodziny wyjechali na Wołyń tuż przed pierwszą wojną światową, tam się kupiło ziemię i mama miała wtedy roczek w 1914r., kiedy dziadek tam się zdecydował osiedlić. Wszystkich zabili nacjonaliści w czasie drugiej wojny na Wołyniu.
Wiem, że mama miała 3 siostry: Stefania, Bronisława, Wanda i ich pozabijali na Wołyniu. To były młode dziewczyny. To były jeszcze dziewczyny, kiedy ich pozabijali tam. Wiem, że niedaleko Zamostyszcz mieszkali.
Tutaj do Wołowa przyjechaliśmy w 1945r. pamiętam, że wtedy moja siostra Jadwiga miała 2 latka. Później przyjechaliśmy tutaj razem z dziadkami i były wolne mieszkania to się je zajmowało, na [ul.] Wojska Polskiego.
Tam gdzie szpital gruźliczy był kiedyś. W tym szpitalu mieszkaliśmy na "dzień dobry". Następnie dziadek mieszkał na ul. Niepodległości, tam dostali przydział, a my na ul. Chopina.
Kiedyś o Polsce za Bugiem i o martyrologii ludności kresowej nie wolno było głośno mówić. Po 1989 r. jak grzyby po deszczu zaczęły powstawać stowarzyszenia kresowiaków, a w ślad za nimi ukazywać się monografie dokumentujące życie na Kresach i ukraińskie zbrodnie.
Za sprawą świadków, którzy najczęściej własnym sumptem wydają swoje wspomnienia, Kresy powoli przestają być białą plamą na mapie naszej narodowej martyrologii  […]
Chciałabym, aby nazwiska moich bliskich Jana i Władysława Reszetyło były umieszczone na tablicy pamiątkowej przy lapidarium w Bereznem”.

źródło: „O Zamostyszcach”, wspomnienia Zofii Sobantka (z domu Reszetyło); w: Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej — internet: www.kresowianie.info [dostępny: 2021.05.21]

W jednej z kolonii zamordowali 10 Polaków i 12 Żydów.

źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – lipiec 1943 rok”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

W miasteczku Berezne pow. Horochów, w kolejnym napadzie upowców na Polaków, głownie uciekinierów z okolicznych wsi nocujących na wozach lub pod wozami, wymordowali około 50 Polaków. Pierwsza grupa upowców szła strzelając z broni palnej, druga grupa złożona z chłopów ukraińskich torturowała i mordowała używając noży, siekier itp., trzecia grupa rabowała dobytek i dobijała rannych.

źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa – październik 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]

W miasteczku Berezne pow. Horochów podczas kolejnego napadu upowcy zamordowali co najmniej 28 Polaków, w tym uciekających do Starej Huty, tuż za mostem na Słuczy, całe rodziny.

źródło: Żurek Stanisław, „75. rocznica ludobójstwa – listopad oraz jesień 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]