Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
LUDOBÓJSTWO dokonane przez UKRAIŃCÓW na POLAKACH
Opisy zbrodni (dane za okres 1943–1947)
Miejscowość
II Rzeczpospolita
Adamówka
współcześnie
rej. Turzysk, obw. Wołyń, Ukraina
info ogólne
miejscowość nieistniejąca
Zbrodnie
Sprawcy:
Ukraińcy
Ofiary:
Polacy
Ilość ofiar:
min.:
92
max.:
120
wydarzenia
nr ref.:
01150
data:
1943.03–1943.06
(wiosna)
lokalizacja
opis
dane ogólne
Adamówka
Wiosną 1943 r. fala przemocy zbliżyła się do Adamówki. W sąsiedztwie zamordowano rodzinę zamożnego gospodarza Wszoły. Powodem były zaloty jego syna do Ukrainki, która również została zabita wraz z całą swoją rodziną za przychylność Polakowi.
źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – maj 1943, wiosna 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Z Wołynia do Ziemi Iłżeckiej”, wspomnienie p. Henryka Pałki; w: portal: Iłża Serwis — internet: www.ilza.com.pl [dostępny: 2021.01.28]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
2 rodziny
min. 8
max. 12
nr ref.:
00929
data:
1943.05
lokalizacja
opis
dane ogólne
Adamówka
W maju 1943 r. spalono wieś Adamówkę (w bok Twerdyń). Wybito dużo polskich rodzin. Ciała spalono razem z domami. Swąd wyraźnie czuło się w Jasinie. Chmury czarnego dymu w dzień, łuna wieczorem.
źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – maj 1943, wiosna 1943”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Magdziak Alfreda, „31 sierpień 1943”; w: „Biuletyn Informacyjny 27. Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej”, w: nr 1/1990
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
wiele rodzin (założono: 5)
min. 20
max. 30
nr ref.:
01850
data:
1943.07.16
lokalizacja
opis
dane ogólne
Adamówka
Liczącej 66 gospodarstw polskich i 3 ukraińskie, napad nastąpił w godzinach porannych. Polacy mordowani byli w mieszkaniach, w obejściach, na podwórzach i tam, gdzie dopadnięto uciekających. Wśród morderców byli miejscowi Ukraińcy oraz z sąsiednich Ośmigowicz. Większość ofiar zginęła od siekier, kos, bagnetów, noży, wideł itp. 13 osób półżywych, pokłutych bagnetami, spalono w zagrodzie Korpackich, w tym Józefę Szostak w ciąży. Imiennie znane są 64 ofiary. Polska kolonia z XVIII wieku ograbiona i spalona przestała istnieć. Zamordowani zostali m.in.: Stanisław Badio i jego żona Anna (ich ciała w dużym stopniu spalone leżały w stodole obok siebie, wg przekazu rodzinnego Stanisław miał być przerzynany piłą po brzuchu) oraz ich córka Maria. Bolesław Jędruszczak, jego żona Helena i ich dzieci: Zygmunt i Bolesława – Danuta. Mieczysław Jędruszczak, jego matka Franciszka i siostra Maria Kliszczak. Kazimiera Maria Kamida i jej dzieci: Teresa i Henryk. Józef Kamida, jego matka Maria i żona Honorata (kobiety zostały spalone żywcem 11 lipca 1943 roku w kościele w Kisielinie). Ich syn Roman Kamida po tragedii zaciągnął się do AK i poległ 24 grudnia 1943 roku w Radomlu. Świadkowie twierdzili, że postrzelony przez UPA, konając napisał jeszcze własną krwią na śniegu: „Mamo jak dobrze umierać za Cie” (nie dokończył).
źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – lipiec 1943 rok”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Kolonia Adamówka”; w: portal: Strony o Wołyniu — internet: free.of.pl [dostępny: 2021.04.11]
Rodziny ostrzeżone przez Badziów w pośpiechu opuszczały swoje gospodarstwa. Sami Badziowie nie chcieli uciekać twierdząc, że nie mają już dla kogo żyć. Wraz z nimi zginęła ich córka, która przekonywała rodziców do ukrycia się. Ukraińcy schwytali także Królów. Pałkowie mieli więcej szczęścia choć stracili nestora rodu Pawła. Swoją niefrasobliwość przypłacił życiem, gdyż będąc już ukryty wśród zbóż zauważył, że nie zabrał z domu tytoniu i wrócił się. Wraz z innymi schwytanymi zapędzony został przez oprawców do stodoły Dubiela i spalony żywcem. Gdy Polacy zorientowali się, że bandyci opuścili wioskę, niektórzy z nich zaczęli wychodzić z kryjówek i powracać do domostw, czy też do tego co po nich pozostało. Stanisław Mitura, ojciec chrzestny Henryka widział w pogorzelisku stodoły Dubiela spalone ciała powiązane drutem kolczastym.
źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – lipiec 1943 rok”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: „Z Wołynia do Ziemi Iłżeckiej”, wspomnienie p. Henryka Pałki; w: portal: Iłża Serwis — internet: www.ilza.com.pl [dostępny: 2021.01.28]
Inni: „Atak na Adamówkę nastąpił dwa dni po masakrze w Kisielinie, we wtorek, 13 lipca, między godz. 8.oo a 9.oo. Pan Henryk opowiada, że banderowcy jechali z góry od pobliskich Twerdyń na taczankach, czyli lekkich, czterokołowych, zaprzężonych w konie wozach. Wzdłuż wozu, oparta o przednią i tylną oś, leżała szeroka, elastyczna deska, na której siedzieli okrakiem «bojcy». Karabiny trzymali zwrócone w obie strony. Jeden obserwował okolicę przez lornetkę. Było ich kilkunastu, bo tylu wystarczyło na bezbronną wieś. Ponieważ zjeżdżali z góry, dokładnie widzieli, jak ludzie chowają się, gdzie kto mógł, w trawę, w kapustę czy w kartofle. Powyciągali ich stamtąd i zgromadzili po kilkunastu w kilku chałupach i stodołach, które podpalili. – Tego dnia zginął mój dziadek, mama i młodszy brat — mówi cicho, ze smutkiem w głosie pan Henryk. – Przeżyłem, bo pasłem krowy z dala od domu. Miałem wtedy 9 lat […] Spalona w stodole rodzina Henryka Malinowskiego została rozpoznana przez ocalałe z masakry jego ciocię i babcię po zachowanych fragmentach ubrań. Ciał nie można było zidentyfikować, ale nasiąknięte krwią ubrania nie spaliły się doszczętnie. – I potem ludzie to rozgrzebywali, każdy swoje szmatki poznawał i gromadził do tych szmatek przynależne kości — wyjaśnia pan Henryk”.
źródło: Żurek Stanisław, „75 rocznica ludobójstwa – lipiec 1943 rok”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
źródło: Kruczek Adam, „Kisielińska epopeja”; w: „Nasz Dziennik”, w: 10 sierpnia 2009
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
co najmniej 64
min. 64
max. 64
nr ref.:
02606
data:
1943.08.29
lokalizacja
opis
dane ogólne
Prawosławne święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny: podczas drugiego napadu Ukraińcy zamordowali co najmniej 14 Polaków.
źródło: Żurek Stanisław, „75.rocznica ludobójstwa – sierpień oraz lato 1943 roku”; w: portal: Wołyń — internet: wolyn.org [dostępny: 2021.02.04]
sprawcy
Ukraińcy
ofiary
Polacy
ilość
w tekście:
14
min. 14
max. 14
Autorzy niniejszego opracowania informują, że każda korespondencja wysłana na podany poniżej adres portalu Genocidium Atrox może zostać opublikowana — verbatim w całości lub części, wraz z podpisem — chyba że zawierać będzie explicite odnośne zastrzeżenie. Adres Emajl nie będzie publikowany.
Jeśli na Państwa urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlookopisane m.in. w Wikipedii — by skontaktować się z Kustoszem/Administratorem i wysłać korespondecję proszę spróbować wybrac link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
GENOCIDIUM ATROX: ADAMÓWKA