Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
poprzednie
Veroli (1570)
Znaki Eucharystyczne
(pełna lista: tutaj)
SAGRADA FORMA z EL ESCORIAL
miejsce wydarzenia: GORKUM
rok wydarzenia: 1572
następne
Mogoro (1604)
Łącza do ilustracji dzieł sztuki związanych z wydarzeniem:
Dzień 9 lipca poświęcony jest m.in. męczennikom z Gorkum (hol. Gorinchem) w Holandii, którzy w XVI w. z rąk protestanckich kalwinów ponieśli śmierć męczeńską. Miało to miejsce w 1572 r.
Ale rok ów i owo miejsce, Gorkum, zasłynęło także i innym wydarzeniem. Warto się nad nim pochylić – i zastanowić nad niezbadanymi wyrokami Opatrzności…
Gdy bandy kalwińskie - żebracy morscy (hol. Watergeuzen), Gezowie, często działający z morza, o charakterze pirackim - stąd nazwa - zwolennicy Ulricha Zwingli) zaatakowały i zajęły w 1572 r. Gorkum. Zaczęło się plądrowanie. Aresztowano wielu księży i zakonników (m.in. Mikołaja Piecka, Hieronima z Weert, Teodora van der Eem z Amersfoort, Nikazjusza Janssena z Heeze), bezczeszczono klaszory i kościoły. Nie ominęło to i katedry.
Rabusie rozbili żelaznymi prętami tabernakulum i wyjęli z niego monstrancję, zawierającą konsekrowany Najświętszy Sakrament. Hostię usunięto i rzucono na podłogę, a któryś z często pijanych żołdaków zgniótł Ją podkutymi butami.
Buciory wybiły w Hostii trzy otwory, których brzegi - ku zdumieniu świadków i uczestników - natychmiast zabarwiły się na czerwono i zaczęły z nich ściekać krople Krwi…
Jeden z bluźnierców, zaskoczony, próbował podnieść zbeszczeszczoną Hostię ale nie był w stanie – coś, jakaś siła wyższa, go powstrzymywało…
Poczuł wyrzuty sumienia i powiadomił rektora katedry, kanonika Jana (hol. Jean) van der Delfta. Temu udało się zabezpieczyć poraniony Najświętszy Sakrament.
W obawie przed całkowitym zniszczeniem, kanonik ów wysłał Cudowną Hostię – pod opieką franciszkanów - do Mechelen w Belgii. Wkrótce i to miasto zostało zajęte przez protestantów, a Hostia, chroniona przez wiernych, trafiła do Antwerpii. Stamtąd w 1580 r. – dzięki kapitanowi cesarskiej armii Rudolfa II, niejakiemu Ferdynandowi (hiszp. Fernando) Weidnerowi (Weidmanowi?), który dowiedział się o Hostii i uzyskał Ją od opiekujących się Nią dotąd franciszkanów - do Wiednia i Pragi.
Pielgrzymka Hostii z Gorkum odbiła się szerokim echem w podzielonej reformacją Europie, głównie wśród krajów katolickich. Zainteresował się Nią król Hiszpanii, Filip II, pozyskał Ją – dzięki krewnym wspomnianego kpt. Weidnera, którzy mieszkali w Hiszpanii - sprowadził z Pragi i w 1594 r. (a może 1597 r.?) oddał pod opiekę królewskiemu klasztoru San Lorenzo w El Escorial, w pobliżu Madrytu.
Tam hiszp. Sagrada Forma (pl. Święta Hostia), jak nazywana jest w Hiszpanii, przechowywana jest do dnia dzisiejszego.
W centrum jednego z ołtarzy znajduje się obraz Klaudiusza (hiszp. Claudio) Coello (1621, Madryt - 1693, Madryt), namalowany w latach 1685-90, obrazujący przeniesienie Hostii z Gorkum do tabernakulum w El Escorial. Obraz ów nie jest tłem dla Sagrada Forma – jest Jej zasłoną, którą opuszcza się w dół odsłaniając Najświętszy Sakrament z Gorkum. Sam ołtarz został ufundowany w 1684 r., w akcie pokuty, przez szlachtę, która pogwałciła świętość przybytku w El Escorial w pogoni za jakimś uciekinierem i została ekskomunikowana. W odsłonięciu i poświęceniu nowego ołtarza, będącym jednocześnie formą ekspiacji za popełnione przewinienia, uczestniczył sam król…
Nad ołtarzem, gdzie dziś znajduje się Cudowna Relikwia, obok obrazu Coello, umieszczono cztery medaliony-płaskorzeźby, z marmuru i brązu, opisujące przebieg wydarzeń w Gorkum i późniejszych, autorstwa włoskiego artysty Filipa (wł. Filippo) Filippini.
W archiwach El Escorial (Simancas?) przechowany jest też dokument - po łacinie - z 1572 r., opisujący wydarzenia związane ze Świętą Hostią, wraz ze świadectwami bezpośrednich uczestników wydarzeń w Gorkum, w tym kanonika Jana van der Delft z Gorkum, poświadczającymi autentyczność Hostii. Przechowywany jest też dokument (także po łacinie) z Pragi, z 1594 r., poświadczający oryginalność Hostii w El Escorial, jak i drogę, którą przebyła Ona z Gorkum do swego obecnego miejsca przechowywania.
W latach 30-tych ubiegłego XX stulecia, w czasie wojny domowej w Hiszpanii, 67 zakonników w El Escorial zostało rozstrzelanych przez lewacką armię. Na szczęście jeden z nich, który przeżył, o. Józef (hiszp. Jose) Llamas, przed wtargnięciem kolejnej armii bezczeszczycieli, zdążył ukryć Relikwię z Gorkum…
Dwukrotnie, 29 września i 28 października, każdego roku Sagrada Forma – w której do dziś widoczne są zaznaczone rudą – po latach - barwą otwory po butach żołdackich - wystawiana jest, w pięknej monstrancji, na widok publiczny w uroczystej procesji.
A bluźnierca? Ponoć zdezerterował z bandy kalwińskiej, powrócił na łono Kościoła i został zakonnikiem franciszkańskim…
Krótki film (po hiszpańsku) o cudzie w Gorkum:
Mapa okolic Gorkum:
a także El Escorial:
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
angielskich:
hiszpańskich:
innych:
- „Krew Boga - historia cudów Eucharystycznych”, Renzo Allegri, Kraków, 2005