Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
poprzedni
Lubiszewo
(31.viii.1997)
KORONOWANE WIZERUNKI MATKI BOŻEJ (187)
(pełna lista: TUTAJ)
MATKA BOŻA FATIMSKA
z TRZEBINI
Data pierwszej koronacji: 13 września 1997
następny
Cieszyn
(7.x.1997)
Łącza do cudownego wizerunku Matki Bożej (a także wydarzeń z Nim związanych):
Gospodarzami kultu Pani Fatimskiej w Trzebini jest Towarzystwo Boskiego Zbawiciela (łac. Societas Divini Salvatoris — SDS), czyli salwatorianie.
Trzebinia, miasteczko małopolskie, korzeniami sięga średniowiecza. Już w 1325 r. istniała tam parafia pw św. Piotra i Pawła, a o kościele wspominał w 1470 r. ks. Jan Długosz (1415, Brzeźnica – 1480, Kraków), kanonik krakowski, wielki historyk, twórca m.in. łac. „Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae” (pl. „Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego”) oraz „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” (pl. „Księga beneficjów diecezji krakowskiej”), późniejszy arcybiskup–nominat lwowski.
Już w XV w. mieszczanie krakowscy eksploatowali w okolicy bogate złoża cynku i ołowiu. Formę organizacyjno–prawną wsi Trzebinia nadał — w akcie lokacji — król Władysław II Jagiełło (ok. 1352/62 – 1434, Gródek) w 1415 r., na prawie magdeburskim i górniczym, prawdopodobnie łączonym czeskim łac. Ius regale montanorum (tzw. pl. górnicze prawo igławskie) oraz niemieckim (prawo freiberskie).
Wsią Trzebinia pozostała, trochę na uboczu wielkich wydarzeń, do XIX stulecia. Wówczas nadano jej prawa miejskie. Stało się to w 1817 r., już za czasów zaboru austriackiego.
Ponieważ pod koniec XIX w. w okolicach powstało kilka nowych kopalni węgla kamiennego, cynku i galmanu, rafineria nafty, elektrownia, cementownia, zakłady tłuszczowe, i miasteczko — o przemysłowym charakterze — znacznie się rozrosło, potrzeby ewangelizacyjne stały się za duże dla jednej parafii.
Wówczas, w 1903 r., do Trzebini przybyli — poprzez Kraków, gdzie pojawili się trzy lata wcześniej — pierwsi salwatorianie, towarzystwo zakonne, którego charyzmatem jest wzmacnianie, obrona i rozkrzewianie wiary katolickiej, założone w 1881 r. przez Sługę Bożego Franciszka Marię od Krzyża Jan Chrzciciela Jordana (1848, Gurtweil – 1918, Tafers) w Rzymie.
26.vi.1910 r. bp Anatol Nowak (1862, Kańczuga – 1933, Przemyśl), ówczesny sufragan diecezji krakowskiej, poświęcił kamień węgielny pod budowę nowego kościoła, według projektu Jana Sasa–Zubrzyckiego (1860, Tłuste – 1935, Lwów), architekta, teoretyka architektury — w szczególności polskiego stylu narodowego — konserwatora sztuki, twórcy wielu neogotyckich kościołów. Już rok później poświęcono prezbiterium, kaplicę pw. Matki Bożej Częstochowskiej, oratorium i zakrystię. Kolejny rok i powstający ośrodek duszpasterski odwiedził założyciel salwatorianów, ks. Jordan. Budowę świątyni aliści po rozpoczęciu I wojny światowej w 1914 r. musiano przerwać — jak się okazało na 40 lat…
W 1928 r., pod wpływem Sługi Bożego ks. Józefa Czesława Chryzostoma Małysiaka (1884, Żywiec – 1966, Trzebnica) — m.in. inspiratora powstania Zgromadzenia Sióstr Rodziny Betańskiej (łac. Congregatio Sororum Familae Betanensis — CSFB), czyli betanek — wybudowano pierwszy w Polsce salwatoriański dom rekolekcyjny. W owym Centrum Formacji Duchowej Matki Zbawiciela, istniejącym zresztą do dzisiaj, odbywały się rekolekcje zamknięte dla osób ze wszystkich stanów. W jednych z nich, w dniach 30.v‑3.vi.1938 r., po zdaniu matury, uczestniczył niejaki Karol Wojtyła. Wiele lat później, już jako Jan Paweł II wspominał, że to tam rodziło się jego powołanie…
Zaraz potem jednakże, w ix.1939 r., Niemcy i Rosja podzieliły się II Rzecząpospolitą. Nastąpił IV rozbiór Polski.
Trzebinia włączona została do Niemiec. Z ośrodka salwatoriańskiego nowi władcy zrabowali m.in. drukarnię, a w miasteczku zorganizowali filie niemieckiego obozu koncentracyjnego (niem. Konzentrationslager) KL Auschwitz (ok. 25 km od Trzebini)…
Kult Matki Bożej z Fatimy narodził się już po rozpoczęciu kolejnej okupacji w 1945 r. Zaczął się jeszcze przed pojawieniem się w Trzebnicy Jej figurki. A mianowicie 13.v.1950 r., w najgorszych latach komunazistowskiej, rosyjskiej okupacji (obrabowali oni wówczas m.in. próbującą się odrodzić po okupacji niemieckiej salwatoriańską drukarnię), ks. Stanisław Konstanty Szarek (1921‑1982), salwatorianin, wpadł — po odbyciu rekolekcji dla osób świeckich — na pomysł odprawiania całonocnych czuwań maryjnych. Odtąd, przed symboliczną grotą, co miesiąc, od maja do października, w sobotę po 13 dniu miesiąca wierni gromadzili się — i gromadzą do dnia dzisiejszego — na czuwaniach…
Po powrocie z komunazistowskiego więzienia ks. Tomasz Alfons Ślusarczyk (1911‑1972), salwatorianin, założyciel Instytutu Świeckiego Misjonarek Chrystusa, podjął prace nad dokończeniem budowy świątyni. Pierwszy etap rozbudowy przeprowadzono w latach 1954‑61, według projektu znanego architekta Zygmunta Gawlika (1895, Kraków – 1961, Kraków), twórcy m.in. bazyliki w Niepokalanowie. Kościół poświęcono i oddano do użytku 8.x.1961 r., trzy lata po formalnym erygowaniu — 29.iii.1958 r. — przez administratora apostolskiego diecezji krakowskiej, abpa Eugeniusza Baziaka (1890, Tarnopol – 1962, Warszawa), parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Trzebini. Jej pierwszym administratorem został wspomniany ks. Stanisław Konstanty Szarek, późniejszy proboszcz parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Obornikach Śląskich…
Zaraz potem, w 1962 r., ks. Tomasz Alfons Ślusarczyk sprowadził z bazyliki pw. Matki Bożej Różańcowej (port. Basílica de Nossa Senhora do Rosário) w Fatimie figurę Matki Bożej Fatimskiej, o wys. 180 cm, wykonaną z drewna cedrowego. Jej poświęcenia dokonał prowincjał salwatoriański, ks. Zenon Czesław Zgudziak (ur. 1927, Kraków), późniejszy wieloletni misjonarz…
By zrozumieć znaczenie aktu przywiezienia figurki Matki Bożej Fatimskiej do Polski, zwanej wówczas prl, należy sobie uzmysłowić, że w owych czasach przesłania Madonny z Fatimy nie były w zasadzie w Polsce znane. Wiedziano tylko, że Matka Boża powiedziała pastuszkom w Fatimie (Fatima było imieniem ukochanej córki Mahometa!!!) – w tzw. drugiej tajemnicy fatimskiej - iż powinni modlić się o nawrócenie Rosji („przyjdę, by żądać poświęcenia Rosji memu Niepokalanemu Sercu” – miała powiedzieć). To wystarczało, by rosyjscy namiestnicy prl byli w szczególny sposób uczuleni na wszelkie wzmianki o objawieniach w Fatimie.
W 1967 r. figurkę Matki Bożej Fatimskiej umieszczono w nowej, specjalnie pobudowanej, kaplicy pw. Matki Bożej. Tego samego roku, 13.v.1967 r., w 50. rocznicę objawień fatimskich, u Jej stóp modlił się ówczesny metropolita krakowski, abp Karol Wojtyła. Rok później, z okazji tysiąclecia chrztu Polski, pisał do oo. salwatorianów w Trzebini: „Mając na uwadze przeszłość Waszej Parafii, która nie trwa długo, pragnę […] szczególnie to uwydatnić, że stanowi ona bezcenny wkład w tysiąclecie chrześcijaństwa na naszej ziemi…”
Mozolna praca nad rozbudowaniem świątyni trwała jeszcze dziesięciolecia. Zakończyła się w 1980 r. a trzy lata później, 10.vi.1983 r., uroczystej konsekracji ukończonego kościoła dokonał metropolita krakowskiej archidiecezji, Franciszek kard. Macharski (ur. 1927, Kraków).
Ten sam arcypasterz 13.v.1997 r. uznał świątynię trzebińską za sanktuarium.
Był to wstęp do jeszcze ważniejszego wydarzenia. Tego samego roku bowiem, 13.ix.1997 r., Franciszek kard. Macharski na głowę Fatimskiej Maryi włożył papieską koronę.
Diadem pobłogosławiony został przez św. Jana Pawła II (1920, Wadowice – 2005, Watykan) kilka miesięcy wcześniej, 8.vi.1997 r., na Błoniach w Krakowie, po Mszy św. kanonizacyjnej królowej Jadwigi. Papież powiedział nam wtedy jakże ważne słowa o wierze, kulturze i nauce w naszym państwie — warto je tu przytoczyć:
„Z jasnością, która po dzień dzisiejszy oświeca całą Polskę, [św. Jadwiga] wiedziała, że tak siła państwa, jak siła Kościoła mają swoje źródło w starannej edukacji narodu; że droga do dobrobytu państwa, jego suwerenności i uznania w świecie wiedzie przez prężne uniwersytety. Dobrze też wiedziała Jadwiga, iż wiara poszukuje zrozumienia, wiara potrzebuje kultury i kulturę tworzy, żyje w przestrzeni kultury. I niczego nie szczędziła, aby ubogacić Polskę w całe duchowe dziedzictwo zarówno czasów starożytnych, jak i wieków średnich.
Nawet swoje królewskie berło oddała uniwersytetowi, sama zaś posługiwała się pozłacanym berłem drewnianym. Fakt ten, mając konkretne znaczenie, jest także wielkim symbolem. Za życia nie królewskie insygnia, ale siła ducha, głębia umysłu i wrażliwość serca dawały jej autorytet i posłuch. Po śmierci jej ofiara zaowocowała bogactwem mądrości i rozkwitem kultury zakorzenionej w Ewangelii”.
Do owej sfery „kultury zakorzenionej w Ewangelii” przynależy też i Madonna Trzebińska. Rozwinięciem niejako myśli wyrażonych w Krakowie i ich upostaciowieniem był specjalny list, który z okazji koronacji św. Jan Paweł II wystosował. Pisał w nim: „Matka Pięknej Miłości będzie dla chrześcijan podążających ku Wielkiemu Jubileuszowi trzeciego tysiąclecia Gwiazdą nieomylnie kierującą nasze kroki ku Chrystusowi Panu.
[…] wyrażamy zgodę na to, żeby czcigodna i słynąca z wielu łask figura Najświętszej Maryi Panny z Fatimy, która doznaje czci w kościele parafialnym pw. Najświętszego Serca Jezusa w mieście Trzebini, mogła w Naszym imieniu i Naszą powagą być ozdobiona kosztowną koroną. Wyrażamy wielką nadzieję, że kult maryjny przyczyni się coraz bardziej do pogłębiania wiary u wielu ludzi tego regionu i do zachowywania przez nich Przykazań Bożych”…
Natomiast kard. Macharski w pięknych słowach przypominał podczas koronacji:
„ […] Jezus nie przyjął na swoją głowę żadnej korony. […] Jezus przyjął […] tylko koronę z cierni, którą Mu nałożono na gorzkie pośmiewisko… Uniżony, a przecież wywyższony i królujący z krzyża! Takie królowanie nie będzie miało końca. Przeminą Neronowie i Piłaci, moce i panowania antyludzkie i bezbożne, ale panowaniu Jezusa nie będzie końca!”
I wołał, do następnego już pokolenia:
„Młodzi, weźcie to sobie w myśl i w serce i powiedzcie o tym innym: Taki jest nasz zwycięski Bóg. Taki jest Bóg naszych dróg ludzkich. Taki jest sens naszego życia; takie jest źródło i siła, i pokarm – Jezus Ewangelii, Jezus Eucharystii, Jezus miłości i służby, Jezus ukrzyżowany. Młodzi, weźcie do siebie, nie bójcie się przyjmować Maryi, Matki Ukrzyżowanego. Nie bójcie się przyjmować Jezusa z Jego krzyżem, w którym także i dla was jest szczęście i światło, i moc, i świętość. Wspaniały czyn ludzki i chrześcijański, dla którego warto żyć”…
Przypomniał też zapomnianą wówczas postać ks. Michała Rapacza (1904, Tenczyn – 1946, Płoki), proboszcza oddalonej o ok. 6 km od Trzebini parafii Płoki — gdzie znajduje się inny koronowany wizerunek Matki Bożej, Patronki Rodzin Robotniczych — okrutnie zamordowanego w 1946 przez komunazistowskich oprawców i zdrajców…
Ukoronowanie Pani Trzebińskiej było szóstą koronacją Matki Bożej Fatimskiej w Polsce, po Pani Szczecina, Madonnie Zakopiańskiej, Bogurodzicy w Ełku, Królowej Wadowic, i Pani Nowohuckiej w Krakowie–Bieńczycach.
31.i.2013 r. Benedykt XVI (ur. 1927, Marktl) uznał kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Trzebini jako bazylikę mniejszą (łac. basilica minor), czternastą taką świątynię w archidiecezji krakowskiej.
W nocy 7/8.vi.2013 r. dokonano profanacji figury Matki Bożej Fatimskiej. Próbowano zerwać koronę — nie udało się, ale złoczyńcy uszkodzili ją w trakcie profancji. Wyłamano jedną z rąk Maryi a w drugiej uszkodzono palec. W rezultacie nowy metropolita krakowski, Stanisław kard. Dziwisz (ur. 1939, Raba Wyżna), ponownie 21.vii.2013 r. poświęcił figurę Matki Bożej Fatimskiej i Jej koronę…
Popatrzmy na film o sanktuarium w Trzebini:
Pochylmy się nad całością homilii Ojca św. Jana Pawła II z 8.vi.1997 r. wygłoszoną na Błoniach w Krakowie:
Adres:
Bazylika mniejsza
parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej
ul. B. Głowackiego 3
32-540 Trzebinia
Mapa dojazdu:
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
innych:
- „Z dawna Polski Tyś Królową, Koronowane wizerunki Matki Bożej 1717-1999”, wyd. V poprawione, Siostry Niepokalanki, Szymanów 1999