poprzedni

Sierpc
(21.viii.1983)

KORONOWANE WIZERUNKI MATKI BOŻEJ (136)
(pełna lista: TUTAJ)

DOBROTLIWA MADONNA
w Szczyrzycu

Data pierwszej koronacji: 19 sierpnia 1984

następny

Płonka Kościelna
(30.vi.1985)

Łącza do cudownego wizerunku Matki Bożej (a także wydarzeń z Nim związanych):

Pierwszą siedzibą zakonu cysterskiego na Podhalu był Ludźmierz. Cystersi przybyli tam najprawdopodobniej w latach 1231-1243. Osadzenie ich w tej miejscowości - i założenie odpowiedniej fundacji - zawdzięczają wojewodzie krakowskiemu Teodorowi (lub Czadrowi) z Ruszczy, herbu Gryf. Później jeszcze, przed śmiercią, przekazał on na cele fundacji swoje ziemskie dobra…

Ale trudne warunki klimatyczne, wylewy rzek, napady zbójników zmusiły zakonników do przeniesienia się w dolinę rzeki Stradomki i, najprawdopodobniej po najeździe tatarskim w 1241 r., klasztor przeniesiono do Szczyrzyca.

Cystersów, którzy stanowili forpocztę osadnictwa na Podhalu (założyli m.in. Nowy Targ), wspierali też najwyżsi polscy władcy. Między innymi Bolesław Wstydliwy, który w 1251 r. dozwolił im na zakładanie wsi. W 1308 r. Władysław Łokietek obdarzył klasztor szczyrzycki przywilejem zezwalającym na zakładanie wsi na tzw. prawie niemieckim. Przywilej ów, w 1333 r., potwierdził też jego syn, król Kazimierz Wielki.

Pod koniec XV I w. dał się zaznaczyć powolny upadek klasztoru w Szczyrzycy. Jak zanotował delegat papieski, opat Edmund a Cruce, w 1580 r.: „zabudowania klasztoru są drewniane i całkowicie starożytne, poza kościołem. Kościół i konwent wymagają sprzętów”. Wizytator podkreślał, iż znajdowało się tam jedynie pięciu kapłanów…

Wiek XVII i XVIII to czasy wojen, grabieży (w 1623 r. na klasztor napadli zbójnicy, w 1705 r. złupili go Szwedzi, w 1765 r. zmagano się z wielkim pożarem), ale także powracającej co jakiś czas prosperity, która doprowadziła, między innymi, do barokowej przebudowy opactwa, zakończonej konsekracją w 1642 r.

W 1795 r. zaborczy rząd austriacki skonfiskował większą część dóbr klasztoru, kradnąc przy okazji jego kronikę (rok wcześniej nie dopuścił do wyboru nowego opata i klasztor stracił godność opactwa).

W 1918 r. Benedykt XV przywrócił klasztorowi, na mocy breve „Constat sane”, godność opactwa.

W czasie II wojny światowej odbywały się w Szczyrzycu tajne kursy gimnazjalne, mnisi ukrywali broń dla partyzantów i pocztę żołnierzy AK (za co klasztor odznaczono orderem Virtuti Militari). W 1943 r. klasztor i przebywający w nim zakonnicy przeżyli rewizję SS i gestapo – nic nie znaleziono. Po wojnie przez pewien czas działało jeszcze klasztorne gimnazjum, które jednakże zostało zlikwidowane przez polskich namiestników rosyjskiego państwa - komunistów - w 1955 r.…

Przez całe te długie wieki zwornikiem polskiej działalności cysterskiej, prowadzonej z klasztoru w Szczyrzycy (tylko w latach 1843-1848 klasztor prowadzili zakonnicy czescy…) była i jest jego Matka, czczona tam w obrazie Dobrotliwej Madonny.

Zakony cysterskie od dawna w sposób szczególny darzyły kultem Matkę Bożą. W każdym kościele, prowadzonych przez zakonników, przy wejściu stawiano Jej figurę. Tak było w Ludźmierzu, tak i w Szczyrzycy.

Cudowny Obraz (131×93 cm) znajdować się miał już w średniowiecznym kościele klasztornym i już wtedy słynął z łask. Nie wiadomo jednak, jak tam trafił. Analizy historyczne i artystyczne świadczą, iż namalował Go, w XVI w., anonimowy artysta, któremu nieobce musiało być malarstwo włoskie.

Niestety, większość zapisów, które mogłyby przybliżyć powstanie Madonny Szczyrzyckiej i cuda Jej przypisywane, zaginęła wraz z kradzieżą kroniki klasztornej przez Austriaków w 1795 r. Najstarszy zachowany zapis nadmieniający cuda pochodzi z 1740 r. Jego autor nazywa Matkę Bożą cudowną, powołując się na wota, jakie miały zdobić Wizerunek Madonny („Ołtarz za chorem przeorskim …w nim Beate Virginis Miraculosae, ut vota testant”), i przypisuje Jej nagłe powstrzymanie płomieni szalejącego, zagrażającemu klasztorowi pożaru…

Madonna Szczyrzycka - jak i klasztor - nie uniknęła bezpośrednich napaści. Łupiący w 1705 r. klasztor Szwedzi zagrabili m.in. sukienki Matki Bożej i kosztowności, a 90 lat później nowe wota i nowe sukienki skradli Austriacy (były to czasy tzw. józefinizmu, związanego z imieniem cesarza Józefa II, który doprowadził do państwowego rabunku wielu kościołów i klasztorów, nie tylko na obszarach polskich)…

Ale w jakiś niewyjaśniony sposób pierwsze, prywatne korony Matki Bożej przetrwały te zawieruchy i Dzieciątka Jezus nałożone jeszcze w czasach I Rzeczypospolitej. Obecnie przechowywane są wśród zbiorów przyklasztornego muzeum.

Dziś Obraz okrywa srebrna sukienka ufundowana przez ówczesnego abpa krakowskiego Adama Stefana Sapiehę, który w 1939 r. nałożył ją, wraz z prywatnymi koronami, na Maryję w Jej Szczyrzyckim Wizerunku.

Najnowsze korony tej Gaździny Podhala, Dobrotliwej Matki Bożej, poświęcił Jan Paweł II w Częstochowie w 1983 r., a uroczyście Ją nimi koronował 19.viii.1984 r., na mocy breve „Populus Polonus” Prymas Polski Józef kard. Glemp.

Parę zdjęć z pielgrzymki na trasie Kraków-Ludźmierz-Zakopane-Pasierbiec-Limanowa-Szczyrzyc-Częstochowa „Pielgrzymka”:

„Syćka Se Wom Zycom” dla Jana Pawła II:

• Jana Pawła II" />

Adres:

Opactwo OO.Cystersów
34-623 Szczyrzyc 1

Mapa dojazdu:

Opracowanie oparto na następujących źródłach:

polskich:

• Opactwo OO.Cystersów w Szczyrzycu
• Wikipedia.pl
• Zgapa.pl
• Theotokos
• Szlak cysterski w Polsce
• Niedziela
• dziedzictwo.ekai.pl

innych:

• „Z dawna Polski Tyś Królową, Koronowane wizerunki Matki Bożej 1717-1999”, wyd. V poprawione, Siostry Niepokalanki, Szymanów 1999