Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
poprzedni
Brdów
(19.vi.1983)
KORONOWANE WIZERUNKI MATKI BOŻEJ (131)
(pełna lista: TUTAJ)
KRÓLOWA POKOJU
ze Stoczka Klasztornego
Data pierwszej koronacji: 19 czerwca 1983
następny
Zielenice
(19.vi.1983)
Początki kultu maryjnego w Stoczku Klasztornym na Warmii sięgają czasów średniowiecza. W sprawozdaniu sporządzonym przez komisję historyczno-teologiczną w 1671 r. zapisano, iż dwie dziewczynki pracowały przy grabieniu siana na łące nieopodal Stoczka. W spróchniałym częściowo pniu starego dębu znalazły piękną, pomalowaną na kolor kości słoniowej figurkę Matki Bożej i zaniosły ją do wsi, gdzie mieszkańcy planowali wybudować kaplicę. Pomyślały, że będzie ona właściwym miejscem dla znalezionej Madonny…
Ale w nocy figura zniknęła! Rano znaleziono ją – tam gdzie poprzedniego dnia: w dębie… Proboszcz umieścił ją więc w kościele pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w pobliskich Kiwitach, jednak ponownie, w niewyjaśniony sposób, powróciła pod dąb! Odczytując to jako wyraźny znak, na miejscu wybudowano więc nową kaplicę i umieszczono w niej figurkę.
Z czasem miejsce to stało się centrum kultu i celem pielgrzymek.
Niestety figurką zainteresowało się trzech rzezimieszków, którzy wykradli ją z kaplicy, rozbili i zrobili sobie z resztek kości do gry. Choć sam akt świętokradztwa nie miał bezpośredniego następstwa to, jak się okazało, kara nie ominęła złoczyńców: jeden z nich zawisł na szubienicy, drugiego ktoś miał zamordować, a trzeciego po złapaniu zamęczono na torturach…
I na tym historia obecności Madonny w widzialnym znaku w Stoczku mogłaby się zakończyć, gdyby nie wydarzenia w XVII w. Okolicznym ziemiom, po zwycięskich dla siebie wojnach o Inflanty, zagrozili Szwedzi. W 1926 r. król Gustaw II Adolf (1594, Sztokholm - 1632, Lützen) ruszył w kierunku Gdańska. Zajął m.in. Frombork, gdzie znajdowała się kapituła katedralna diecezji warmińskiej i gdzie rezydował biskup. Szwedzi łupili niemiłosiernie zdobyte tereny. Trzy lata później zawarto rozejm w Altmarku (dziś Stary Targ), mocą którego Frombork pozostał w rękach szwedzkich. Wobec tego „Najłaskawszy Król (Władysław IV) chcąc tej klęsce zapobiec, wezwał na naradę Czcigodnych Biskupów, aby wskazali, w jaki sposób przebłagać Boży Majestat i uspokoić burzę. W imieniu wszystkich dostojników zabrał głos Najdostojniejszy Biskup Warmii i Sambii – Szyszkowski. Radził wznieść w jego diecezji, na miejscu wskazanym przez Boga, Świątynię Pokoju na cześć Pani Nieba. Ten projekt spotkał się z powszechnym aplauzem”o. Schil.
Owym biskupem był Mikołaj Szyszkowski (ok. 1590 - 1643, Lidzbark Warmiński) i to on zasugerował Stoczek. Decyzja szybko okazała się skuteczną - w 1935 r. Szwecja i Rzeczpospolita w Sztumskiej Woli przedłużyły rozejm z Altmarku, ale ze zmianami na polską korzyść: do Rzeczpospolitej wrócił m.in. Frombork.
Świątynię w Stoczku - wotum wdzięczności - wystawiono w 1641 r, mniej więcej w miejscu starej kapliczki, po czym sprowadzono kopię obrazu Matki Bożej Salus Populi Romani, czyli Ocalenia Ludu Rzymskiego, znajdującego się w bazylice pw. Matki Bożej Większej (wł. Basilica di Santa Maria Maggiore) w Rzymie. Opiekę nad sanktuarium bp Szyszkowski powierzył zakonowi franciszkanów Prowincji Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych (łac. Ordo Fratrum Minorum - OFM), zwanych bernardynami, w związku z wezwaniem ich pierwszego klasztoru w Polsce - pw. św. Bernardyna ze Sieny w Krakowie.
Lokalnej koronacji obrazu (166×225 cm) dokonał bp Andrzej Chryzostom Załuski (ok. 1650 - 1711, Dobre Miasto) w 1700 r., nadając świątyni tytuł Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Kult Matki Bożej z każdym rokiem stawał się coraz popularniejszy. Klasztor i sanktuarium powoli rozbudowano.
W wyniku I rozbioru Rzeczypospolitej w 1772 r. Stoczek oraz pozostałe miejscowości warmińskie znalazły się aliści pod rządami protestantów. Stoczkowski klasztor w wyniku dekretu kasacyjnego z 1810 r. przejął skarb państwa zaborczego. W 1826 r. władze pruskie zamknęły sanktuarium. Wiele dzieł sztuki uległo rozproszeniu, a w klasztorze urządzono szkołę elementarną. Kościół stał pusty i niszczał…
Zniszczoną świątynię, dzięki staraniom bpa Józefa von Hohenzollern (1776, Opawie - 1836, Oliwa), oddano katolikom w 1841 r. Sanktuarium ponownie ożywiło swą działalność religijną, odżył ruch pielgrzymkowy, kroniki Sanktuarium odnotowywały cudowne uzdrowienia oraz nawrócenia z protestantyzmu za przyczyną Najświętszej Maryi Panny. W 1870 r. do Stoczka przybyli Misjonarze św. Wincentego a Paulo z Kolonii. Nie na długo: po trzech latach, w wyniku Kulturkampfu musieli opuścić Stoczek. Opiekę nad sanktuarium objęli księża diecezjalni…
W 1920 r. do Stoczka powrócili z prowincji śląskiej ojcowie franciszkanie.
Po przyłączeniu Austrii do Rzeszy w 1938 r. (Anschluss) Niemcy w klasztorze stoczkowskim więzili biskupów austriackich.
Zakończenie II wojny światowej oznaczało, iż Stoczek wraz z Warmią powrócił, po prawie dwóch wiekach, do Polski. W 1949 r. o. bernardyni starali się objąć ponownie klasztor i zorganizować w nim życie religijne, jednak na skutek różnych trudności zaniechali pracy duszpasterskiej. Świątynią zaopiekował się proboszcz z Kiwit, a klasztor przejęli komuniści.
I natychmiast, biorąc przykład ze swoich poprzedników – hitlerowców - go wykorzystali. 12.x.1953 r. przywieziono do niego specjalnego więźnia – ks. Prymasa Stefana Wyszyńskiego (1901, Zuzela - 1981, Warszawa). Więziono go w Stoczku (zimna woda, mur wokół klasztoru, druty kolczaste na drzewach, reflektory „lepsze niż drużyny sportowe mają na stadionach, dzień i noc paliły się”ks. Skorodecki, współwięzień do 6.x.1954 r.
W 25tą rocznicę tych wydarzeń Prymas mówił: „W Stoczku na Warmii zrozumiałem znaczenie Matki Najświętszej w Kościele polskim, jako siły jednoczącej, siły w imię której można poruszyć Polaków i zmobilizować ich w każdej wielkiej i słusznej sprawy. Wtedy to oddałem się Matce Najświętszej w Jej macierzystą niewolę, później zacząłem głosić ideę niewolnictwa Maryi w Polsce”. Ten akt osobistego oddania się w niewolę Maryi stał się w niedalekiej przyszłości podstawą programu wielkiej nowenny przed Milenium Chrztu Polski i odnowieniem Ślubów Jasnogórskich Narodu.
Oddaję się Tobie, Maryjo, całkowicie w niewolę,
a jako Twój niewolnik poświęcam Ci ciało i duszę moją,
dobra wewnętrzne i zewnętrzne,
nawet wartość dobrych uczynków moich,
zarówno przeszłych jak obecnych i przyszłych,
pozostawiając Ci całkowite i zupełne prawo
rozporządzania mną i wszystkim bez wyjątku,
co do mnie należy, według Twego upodobania,
ku większej chwale Boga, w czasie i w wieczności.
Podczas wizyty w 1958 r. Prymas tak wspominał ten czas: „Przywieziono mnie tu w nocy, wywieziono o świcie, w samochodzie, którego szyby zamazane były błotem, więc nie widziałem nic. Mogłem się domyślać, że tu jest kościół – widziałem wieżę. Z początku słyszeliśmy głosy, dzwony na Anioł Pański, potem już nic. […]
Obdarzył mnie Bóg wielką łaską, bo dla biskupa nie tylko jest łaską, gdy może przy ołtarzu czy na ambonie wyznawać Chrystusa przed ludźmi, ale również – jeśl i to jest potrzebne dla dobra Kościoła – największą jest łaską wyznawanie Boga przez więzienie i mękę. I za tę właśnie łaskę dzisiaj Bogu dziękuję”.
I dodał: „Nie spodziewałem się, że Was tak dużo tutaj przyjdzie. Z mojego okna widać było zaledwie kilka domów. Nie wiedziałem, że tu jest Was tak dużo. Ale to dobrze, że Was jest tyle! Musicie czuwać, aby w waszych domach było jak najwięcej uczynnej miłości. Do Was należy tak żyć i pracować, aby wśród Was było wiele zgody i miłości, i życzliwości.”
W 1956 r. klasztor zwrócono diecezji warmińskiej. W 1957 r. opiekę przejęli księża marianie, wysiedleni przez władze komunistyczne z Bielan w Warszawie w 1 954 r.
Uroczystej koronacji obrazu Matki Bożej Królowej Pokoju dokonał Jan Paweł II 19.vi.1983 r. podczas Mszy świętej na Jasnej Górze. Mówił wtedy: „Tym aktem wyrażam dziękczynienie Matce Pokoju za trzysta z górą lat opieki nad Świętą Warmią, która na przestrzeni dziejów i zmiennych losów historii dochowała wierności Chrystusowi i Jego Kościołowi”.
W 1987 r. Jan Paweł II kościół w Stoczku Klasztornym zaliczył w poczet Bazylik Mniejszych.
Krótki film o kard. Stefanie Wyszyńskim na tle Stoczka:
Homilia Ojca św. Jana Pawła II podczas koronacji (1983):
Adres:
Sanktuarium Królowej Pokoju
Stoczek Klasztorny 30
11-106 Kiwity
Mapa dojazdu:
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
innych: